دورهای که نجم الدین رازی در آن میزیسته، دورهای است که ادب فارسی از حیث تأثیرپذیری از قرآن و حدیث و ادب عربی در اوج و شکوفایی است. بیگمان مرصاد العباد و دیگر آثار جاودانه شیخ نجمالدین رازی، عارف برجسته قرن هفتم هجری، باید از مظاهر تجلّی معارف اسلامی و ادب عربی در شع More
دورهای که نجم الدین رازی در آن میزیسته، دورهای است که ادب فارسی از حیث تأثیرپذیری از قرآن و حدیث و ادب عربی در اوج و شکوفایی است. بیگمان مرصاد العباد و دیگر آثار جاودانه شیخ نجمالدین رازی، عارف برجسته قرن هفتم هجری، باید از مظاهر تجلّی معارف اسلامی و ادب عربی در شعر فارسی محسوب گردد. نجم الدین رازی به مخازن غنی و سرشار قرآن و حدیث شوقی وافر داشت و از احادیث منقول از پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع) در جهت بیان مقاصد خود بهره جسته است. او در ضمن طرح و شرح آموزههای عرفانی خود، گهگاه اشعاری نیز سروده و جهت تلطیف بحث، در لابهلای مطالب جای داده است. مطالعه در این اشعار نشان میدهد که اگرچه این اشعار، به لحاظ زیباییهای شعری، در حدّ متوسط است، امّا تجلی قرآن و حدیث در آن هویداست. وی به شدّت تحت تأثیر قرآن کریم بوده و از گنجینه احادیث نبوی نیز بهره کافی داشته است.
Manuscript profile
Interpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts (Dehkhoda)
,
Issue5,Year,
Winter
2022
یکی از پرسشهای جذاب برای انسانها دلیل نامگذاری (وجه تسمیۀ) چیزهاست. در متون نظم و نثر فارسی تعدادی از نویسندگان و شعرا در خلال آثارشان، کلماتی را ریشهشناسی کرده و وجه تسمیۀ آنها را - به زعمِ خود- نشان دادهاند. بررسی و تحلیل و طبقهبندی این وجوه تسمیه، بیانگر ن More
یکی از پرسشهای جذاب برای انسانها دلیل نامگذاری (وجه تسمیۀ) چیزهاست. در متون نظم و نثر فارسی تعدادی از نویسندگان و شعرا در خلال آثارشان، کلماتی را ریشهشناسی کرده و وجه تسمیۀ آنها را - به زعمِ خود- نشان دادهاند. بررسی و تحلیل و طبقهبندی این وجوه تسمیه، بیانگر نوع نگاه آنان به چگونگی ساخت کلمات است. در این مقاله برخی از این وجوه تسمیه که در تاریخ سیستان و دیوان خاقانی مندرج است، بررسی و مقایسه شدهاست. بدین منظور ابتدا به دسته بندی انواع وجه تسمیه و ذکر شواهد مثال از کتب گوناگون پرداخته شد و سپس نمونههای وجه تسمیه از کتاب تاریخ سیستان و دیوان خاقانی استخراج و بررسی گردید. با بررسی نمونهها، مشخص شد که مؤلف تاریخ سیستان در گزینش و بیان وجه تسمیهها بیشتر به اشتقاق کلمات توجه داشته است و در مواردی هم به اعتقادات و باورهای عوام رجوع کرده است ولی خاقانی بیشتر به بازیهای شاعرانه با کلمات پرداخته و وجه تسمیههایی ابداعی ارائه داده است. البته او هم به وجه تسمیههایی که در کتب دیگر آمده توجه داشته است. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی نوشته شدهاست و گردآوری دادهها به شیوۀ کتابخانهای است. هرچند مقالات متعددی دربارۀ وجه تسمیه چاپ شده، اما تاکنون مقالۀ مستقلی دربارۀ مقایسۀ گزینش وجه تسمیه در تاریخ سیستان و دیوان خاقانی منتشر نشدهاست.
Manuscript profile
Interpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts (Dehkhoda)
,
Issue4,Year,
Winter
2024
رشید تبریزی از شاعران پرکار و ناشناختۀ عصر صفوی در قرن 11 هـ.ق است. از مفصلترین و مهمترین مثنویهای او جواهرالاسرار است که نسخههای خطی آن در کتابخانۀ ملی ملک (نسخۀ اساس مقاله) و دانشگاه تهران نگهداری میشود. این اثر درواقع رسالهای ادبی_علمی دربارۀ سنگهای قیمتی است More
رشید تبریزی از شاعران پرکار و ناشناختۀ عصر صفوی در قرن 11 هـ.ق است. از مفصلترین و مهمترین مثنویهای او جواهرالاسرار است که نسخههای خطی آن در کتابخانۀ ملی ملک (نسخۀ اساس مقاله) و دانشگاه تهران نگهداری میشود. این اثر درواقع رسالهای ادبی_علمی دربارۀ سنگهای قیمتی است که برخلاف جواهرنامههای معروف پیشین به نظم سروده شده است و برخی جنبههای داستانی و اساطیری و عقاید قدیم را نیز بازتاب داده است. در این پژوهش ضمن معرفی نسخههای خطی مثنوی جواهرالاسرار، با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی ساختار این مثنوی و ارتباط آن با جواهرنامههای متقدم پرداخته شده. براساس بررسیهای این جستار، مثنوی جواهرالاسرار در عین حال که از آثار دیگر اقتباس کرده و تأثیر پذیرفته است، برخی جواهرات و حکایتهای منحصر به خود را دارد. همچنین به علت ارتباط ایران با هند و اروپا در زمان صفویه، برخی حکایتها و منابع منظومه به این سرزمینها ارتباط دارد.
Manuscript profile
Journal of Pedagogic and Lyric in Persian Language and Literature Studies Quarterly
,
Issue1,Year,
Summer
2023
برخی از شاعران و نویسندگان در مطاوی اشعار و نوشتههایشان، برخی از کلمات را ریشهشناسی کرده و وجه تسمیة آنها را نشان دادهاند. بررسی، تحلیل و طبقهبندی این وجه تسمیهها، بیانگر نوع نگاه آنان به چگونگی ساختِ کلمات است. شیوههای ساخت وجه تسمیه نیز متنوع است؛ از توجه ب More
برخی از شاعران و نویسندگان در مطاوی اشعار و نوشتههایشان، برخی از کلمات را ریشهشناسی کرده و وجه تسمیة آنها را نشان دادهاند. بررسی، تحلیل و طبقهبندی این وجه تسمیهها، بیانگر نوع نگاه آنان به چگونگی ساختِ کلمات است. شیوههای ساخت وجه تسمیه نیز متنوع است؛ از توجه به ریشة لغات گرفته تا رجوع به عقاید عامیانه و از رویدادهای تاریخی تا تخیلات شاعرانه و... . از آنجا که بررسی کاربرد تمثیلها در ساختن وجوه تسمیه ضرورت دارد، هدف از این پژوهش بررسی کاربرد انواع تمثیل در ارائة وجه تسمیه است. ما در این مقاله برآنیم که ابتدا شیوه های گوناگون ساخت وجه تسمیه را بیان کنیم و برای هرکدام شواهد مثالی از کتب و دواوین شعرا- تا قرن ششم- بیابیم و در ادامه انواع تمثیل را معرفی کنیم و پس از آن نمونه هایی از وجه تسمیههایی را که بر پایة تمثیل ساخته شدهاست ذکر کنیم. در این پژوهش می خواهیم به این پرسش پاسخ دهیم که: کارکرد انواع تمثیل در ساخت و ارائة وجه تسمیه به چه اندازه است؟ هر چند کتابها و مقالات متعددی دربارة تمثیل و نیز وجوه تسمیه نوشته شدهاست اما تاکنون پژوهشی دربارة کارکرد تمثیل در ساخت وجه تسمیه منتشر نشدهاست. این تحقیق به شیوة کتابخانهای انجام شده و رویکردی توصیفی – تحلیلی دارد. بر اساس یافتههای پژوهش، وجه تسمیههای ارائه شده عموماً بر پایه تمثیل عام (تشبیه) است و نویسندگان و شعرا کمتر از تمثیلهای خاص همچون تشبیه تمثیل و تمثیل روایی استفاده کردهاند.
Manuscript profile
Journal of Pedagogic and Lyric in Persian Language and Literature Studies Quarterly
,
Issue1,Year,
Spring
2022
مثلها در زبان و ادبیات فارسی دارای جایگاهی ارزشمند هستند. گاه یک ضرب المثل در عین اختصار به اندازهی یک کتاب حکمت آمیز، در بر گیرنه مطالب مهم و عمیقی از حکمت و دانش است. ضرورت و اهمیّت مثلها از آن روی است که آنها بیان کنندهی شیوه زندگی اجتماعی، طرز اندیشیدن و عادات More
مثلها در زبان و ادبیات فارسی دارای جایگاهی ارزشمند هستند. گاه یک ضرب المثل در عین اختصار به اندازهی یک کتاب حکمت آمیز، در بر گیرنه مطالب مهم و عمیقی از حکمت و دانش است. ضرورت و اهمیّت مثلها از آن روی است که آنها بیان کنندهی شیوه زندگی اجتماعی، طرز اندیشیدن و عادات و رسوم ملتها هستند و بررسی آنها شناخت عمیقتری از باورها و اعتقادات نیاکان در قرون گذشته را نشان میدهد. در خصوص کاربرد، نقش و چگونگی مثلها در متون نظم و نثر فارسی پژوهشهای مختلفی صورت گرفته است. این مقاله به روش کتابخانهای و شیوه تحلیلی-توصیفی فراهم آمده است و هدف آن بررسی نقش، چگونگی و تأثیر ارسال المثل در داستانهای هزار و یک شب است. نتایج نشان میدهد که در کتاب هزار و یک شب به تناسب از ارسال المثل (مثل/ضرب المثل)های رایج در زبان و ادب فارسی و به روش غیر مستقیم جهت تقویت و غنای بیشتر کلام استفاده شده است.
Manuscript profile
فصلنامه زبان و ادب فارسی
,
Issue4,Year,
Winter
2020
کهنالگوی زن گیتی ازجمله قدیمترین تصاویری است که از ابتدای شعر فارسی در شعر شاعرانی چون رودکی، فردوسی، منوچهری، ناصرخسرو و خاقانی وجود داشته و تا اواخر قرن هشتم ادامه داشته است. ناصرخسرو ازجمله شاعرانی است که بهوفور از این کهنالگو در شعر خود بهره میبرد و عمدتاً صفات More
کهنالگوی زن گیتی ازجمله قدیمترین تصاویری است که از ابتدای شعر فارسی در شعر شاعرانی چون رودکی، فردوسی، منوچهری، ناصرخسرو و خاقانی وجود داشته و تا اواخر قرن هشتم ادامه داشته است. ناصرخسرو ازجمله شاعرانی است که بهوفور از این کهنالگو در شعر خود بهره میبرد و عمدتاً صفات منفی مشترکی را میان زن و گیتی به نمایش میگذارد و آنها را در ساختار تخیلات خود به کار میگیرد. عمدهترین این صفات عبارتاند از: غداری، گندهپیری، دیوکرداری، جادوگری، بیوفایی، نامهربانی، سفلگی، بدخویی، دورویی، گربهصفتی، زنگرنگی، زالشکلی، رعنایی، شویکشی، فاحشگی و گنگی. این مقاله به تحلیل ساختار کهنالگوی زن گیتی در شعر ناصرخسرو قبادیانی میپردازد و تغییر و تحولات و کیفیت و کمیتهای تصویرسازیهای این کهنالگو را در اشعار این شاعر مشهور سبک خراسانی بررسی میکند و تأثیر این نوع ساختار تخیلی را در روند شاعرانگی و اندیشۀ این فرزانۀ یمگانی نمایان میسازد. نوشتار حاضر نشان میدهد تصویر زن گیتی پیش از ناصرخسرو، در فرهنگها و آیینهای سرزمینهای دیگر هم بازتاب داشته است. سختیها و دشواریها زندگی فردی و اجتماعی ناصرخسرو، فرار از زمان و ترس از مرگ، منجر به پیدایش این کهنالگو شده است.
Manuscript profile
فصلنامه زبان و ادب فارسی
,
Issue2,Year,
Autumn
2022
طالب آملی ازشاعران برجسته و معروف ایران در سدۀ یازدهم هجری است.کلّیّا ت اشعار او یک بار تصحیح و به زیور طبع آراسته شده است. در مقدّمۀ کلّیّات اشعار طالب، از منابع و نسخههایی که برای تصحیح و تدوین آن استفاده گردیده، نام برده شده است ولی به برخی نسخ اشارهای نشده است. پس More
طالب آملی ازشاعران برجسته و معروف ایران در سدۀ یازدهم هجری است.کلّیّا ت اشعار او یک بار تصحیح و به زیور طبع آراسته شده است. در مقدّمۀ کلّیّات اشعار طالب، از منابع و نسخههایی که برای تصحیح و تدوین آن استفاده گردیده، نام برده شده است ولی به برخی نسخ اشارهای نشده است. پس از آن بعضی از محقّقان با پژوهش و برّرسی این موضوع، اثبات نمودهاندکه اشعار جمعآوری شده در کلّیّات طالب با توجه به همه نسخ و منابع موجود نبوده است. نگارندگان این مقاله هنگام تصحیح و برّرسی اثری به نام سفینه نظم و نثر به اشعاری نویافته از طالب آملی دست پیدا کردهاند. سفینۀ نظم و نثر به دست نویسندۀ گمنامی نوشته شده است و به شمارۀ 8982 در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی نگهداری میشود. در این سفینه اشعار شاعران متعددی جمعآوری شده است. این سفینه از نظر محتوایی به سبب داشتن ابیات نویافته شایستۀ توجه است. در واقع وجود ابیات نویافته از طالب آملی و دیگر شعرا، غنای این سفینه را تایید میکند، همچنین ذکر اشعاری که در منابع دیگر نیامده است، به ارزش این اثر میافزاید. پژوهش پیش رو، مطالعهای نظری است که به شیوۀ پژوهش کتابخانهای انجام شده است و نگارندگان در وهلۀ نخست به شخصیّت طالب آملی و در گام دوم به ترجیعبندی نویافته از وی پرداختهاند. تا از این طریق جایگاه و مرتبۀ شعری این شاعر بزرگ شناسانده شود و با ارائۀ 103 بیت تازهیاب در قالب یک ترجیعبند، که تا به امروز در دیگر منابع نیامده است، به تکمیل دیوان این شاعر کمک نمایند.
Manuscript profile
Journal of Studies in Lyrical Language and Literature
,
Issue1,Year,
Spring
1396
شعر حافظ به مناسبت نحوه به کارگیری زبان، جولانگاه رستاخیز کلمات است. کلماتی که در غزلهای همسان (به لحاظ ساختار وزن و قافیه و ردیف) شاعران هم عصر او، فاقد آن جذبهها و کششها و بارهای معنایی است که در غزلهای حافظانه، پیدا و پنهان است. در دستگاه نشانهای که حافظ بر محو More
شعر حافظ به مناسبت نحوه به کارگیری زبان، جولانگاه رستاخیز کلمات است. کلماتی که در غزلهای همسان (به لحاظ ساختار وزن و قافیه و ردیف) شاعران هم عصر او، فاقد آن جذبهها و کششها و بارهای معنایی است که در غزلهای حافظانه، پیدا و پنهان است. در دستگاه نشانهای که حافظ بر محور همنشینی واژگان خویش برمیگزیند، معماری ویژهای شکل میگیرد که در آن کلمات جان میگیرند و در ایهامی لطیف، بنای با شکوهی از زبان، تخیل و عاطفه را به نمایش میگذارند. یکی از این واژگان، دیدن و مشتقات فعلی آن است، که کارکرد چند معنایی آن در زبان و ادبیات فارسی مسبوق به سابقه است و حتی پیش از حافظ بارها دست فرسود دیگر شاعران شعر فارسی بوده است. اما حافظ با ویژگی مخصوص خویش آناتی از زبان و تخیل را در این ساحت به ظهور رسانده است. پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل این مصدر و کارکردهای مختلف معنایی آن در شعر شاعر پرداخته است و منظرهای گوناگون مورد توجه حافظ در این مصدر همچون: پزشکی، نجوم و دیگر بارهای معنایی آن بر روی مخاطب شعر گشوده است، تا مخاطب شعر پس از این جستار به درکی صریحتر از غزل حافظ نایل گردد.
Manuscript profile
Journal of Studies in Lyrical Language and Literature
,
Issue2,Year,
Autumn
2022
قربانی کردن از کهنترین آیینهای دینی است که مورد توجه انسانها بوده و حیات آن را میتوان به درازای زندگی بشر گره زد. هزارویک شب از آن جهت اهمیت و ضرورت دارد که شناخت عمیقتری از باورها و اعتقادات انسانها در قرون گذشته را نشان میدهد. در خصوص قربانی و انواع آن در متون More
قربانی کردن از کهنترین آیینهای دینی است که مورد توجه انسانها بوده و حیات آن را میتوان به درازای زندگی بشر گره زد. هزارویک شب از آن جهت اهمیت و ضرورت دارد که شناخت عمیقتری از باورها و اعتقادات انسانها در قرون گذشته را نشان میدهد. در خصوص قربانی و انواع آن در متون فارسی پژوهشهای مختلفی صورت گرفته است. این مقاله با هدف بررسی اقسام قربانی (بهویژه قربانی انسان)، اهداف و چگونگی آن در داستانهای هزارویک شب با روش توصیفی – تحلیلی پرداخته است. نتایج نشان میدهد که انواع قربانی (انسانی و حیوانی) در بین تمام ادیان رواج داشته است و هدف آن دفع بلا، ترس از خشم خدایان، روا شدن حاجت، یک عمل دینی در اعیاد مذاهب مختلف، عقیقه کردن و نظایر آن بوده است. این عمل آیینی پس از ظهور ادیان الهی و رشد فکری بشر دچار تغییر و دگرگونی گشت و حیوان جایگزین انسان شد. اکنون نیز کماکان در بین جوامع مختلف بهویژه مسلمان رواج دارد و در حال تبدیل به غیر خونی است.
Manuscript profile
journal of literary criticism and stylistics research
,
Issue4,Year,
Winter
2018
"زبان پریشی" یکی از اصطلاحاتی است که از دهۀ هفتاد وارد شعر و نقد ادبی شده است و نقد و نظرهای متفاوت و گاه متناقضی را به همراه داشته است. شاعران دهۀ هفتاد و برخی منتقدانی که با دیدی مثبت به شعر دهۀ هفتاد و دستاوردهای آن می نگرند، "زبان پریشی" را به عنوان یکی از شاخصه های More
"زبان پریشی" یکی از اصطلاحاتی است که از دهۀ هفتاد وارد شعر و نقد ادبی شده است و نقد و نظرهای متفاوت و گاه متناقضی را به همراه داشته است. شاعران دهۀ هفتاد و برخی منتقدانی که با دیدی مثبت به شعر دهۀ هفتاد و دستاوردهای آن می نگرند، "زبان پریشی" را به عنوان یکی از شاخصه های تأثیرگذار و محوری شعر دهۀ هفتاد می دانند و به کارگیری آن را در شعر به مثابۀ نوعی دستاورد هنری تلقّی می کنند. از سوی دیگر، شاعران نسل قبل و منتقدان تثبیت شده ای قرار دارند که با دید انکاری به این نوع تجربه ها نگاه می کنند و شعرهای مبتنی بر زبان پریشی را زیر عنوان هرج و مرج ادبی و یکی از نشانه های انحراف شعر فارسی می دانند. دیدگاه میانه ای نیز وجود دارد که سعی می کند با تکیه بر مباحث نظری و انتقادی، وجوه مثبت و منفی زبانپریشی در شعر فارسی را مورد بررسی قرار دهد. این پژوهش فارغ از ارزش داوری های مورد اشاره، بر آن است تا مبانی نظری و تئوریک زبان پریشی و پیامدهای آن را در شعر فارسی واکاوی کند. بر این اساس زبانپریشی و پیامدهای آن در شعرهای رضا براهنی و علی باباچاهی مورد بررسی قرار می گیرد.
Manuscript profile
نسخههای خطی گنجینههای ارزشمندی است که از جایگاه ویژهای در معرفی و حفظ فرهنگ و تمدن هر کشوری برخوردار است؛ زیرا این نسخ بهطور مستقیم نشاندهندۀ اندیشه و دیدگاه حاکم بر یک ملت و قوم در ابعاد مختلف است. یکی از این گنجینهها نسخۀ خطی مجمعالشعرا اثر امیر رستم خوریانی مت More
نسخههای خطی گنجینههای ارزشمندی است که از جایگاه ویژهای در معرفی و حفظ فرهنگ و تمدن هر کشوری برخوردار است؛ زیرا این نسخ بهطور مستقیم نشاندهندۀ اندیشه و دیدگاه حاکم بر یک ملت و قوم در ابعاد مختلف است. یکی از این گنجینهها نسخۀ خطی مجمعالشعرا اثر امیر رستم خوریانی متعلق به قرن نهم هجری است و شامل 25800 بیت از شعر شعرا بر اساس حروف الفباست و بهصورت تکنسخه در کتابخانۀ مجلس به شمارۀ نسخۀ 530 نگهداری میشود. این نسخه بهصورت جُنگ بوده و دربردارندۀ اشعار بسیاری از شاعران شناختهشده و ناشناختۀ ادب فارسی است. در مجمعالشعرا که در دورۀ تیموری کتابت شده، از بیش از ۴۴ شاعر، اشعاری آورده شده است. برخی از این شاعران همچون ناصرخسرو، کمالالدین اسماعیل، خاقانی، عطار، مولانا، سعدی، حافظ، خواجوی کرمانی و... کاملاً شناخته شدهاند و دیوان اشعار آنها تصحیح شده و برخی همچون ناصر بخاری، کاتبی، بساطی، خیالی، مغربی و... کمتر شناخته شدهاند که دیوان عدهای از آنها تصحیح شده و از دیوان برخی دیگر از شاعران، اشعاری بهصورت پراکنده باقی مانده است. در نهایت برخی همچون کمال هاشمی و قانی کاملاً ناشناخته ماندهاند که ظاهراً دیوان اشعار هیچکدامشان تصحیح نشده است. بنابراین، تصحیح این نسخه از جهت شناخت شاعران کمترشناختهشده یا شاعران ناشناخته، بسیار حائز اهمیت است.
Manuscript profile
سفینۀ نظم و نثر قرن دهم هجری ازجمله سفینههایی است که آگاهیهای ارزشمند و ابیات نویافتهای دارد. نویسندۀ گمنامی این سفینه را نوشته است. این اثر به شمارۀ 8982 در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی نگهداری میشود. در این سفینه، اشعار شاعران متعددی جمعآوری شده است. یکی از این شاع More
سفینۀ نظم و نثر قرن دهم هجری ازجمله سفینههایی است که آگاهیهای ارزشمند و ابیات نویافتهای دارد. نویسندۀ گمنامی این سفینه را نوشته است. این اثر به شمارۀ 8982 در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی نگهداری میشود. در این سفینه، اشعار شاعران متعددی جمعآوری شده است. یکی از این شاعران زبردست که برخی آثارش از دید محقّقان مغفول مانده است، میرزا قلی مِیلی مشهدی است. میلی در سرودن غزل، قصیده، ترجیع و ترکیب تواناییهای خود را نشان داده است. پژوهش پیشرو مطالعهای نظری است که به شیوۀ پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و ابزار کتابخانهای انجام شده است. این پژوهش پس از معرفی اجمالی سفینۀ ارزشمند نظم و نثر، نخست به شخصیّت میرزا قلی مِیلی مشهدی (هروی) و سپس به ترجیعبندی نویافته از وی میپردازد؛ درنتیجه جایگاه و مرتبۀ شعری این شاعر بزرگ شناسانده خواهد شد و ترجیعبندی با 110 بیت تازهیاب معرفی میشود که تاکنون در دیگر منابع نیامده است.
Manuscript profile
Mytho-Mystic Literature Quarterly Journal
,
Issue1,Year,
Spring
2023
قصّههای مشدیگَلین خانم نوشتة الول ساتن، شامل 110 قصّه از قصّههای عامیانة مردم ایران است. هدف این پژوهش، نشان دادن بازتاب بازماندههای اسطورهها در برخی از این قصّهها و همچنین تطبیق این اسطورهها با شاهنامه و کتابهای اسطورهای است. در این قصّهها، سخنی از زال و سی More
قصّههای مشدیگَلین خانم نوشتة الول ساتن، شامل 110 قصّه از قصّههای عامیانة مردم ایران است. هدف این پژوهش، نشان دادن بازتاب بازماندههای اسطورهها در برخی از این قصّهها و همچنین تطبیق این اسطورهها با شاهنامه و کتابهای اسطورهای است. در این قصّهها، سخنی از زال و سیمرغ نیست، ولی قهرمان را پرندهای پرورشمی د هد و کرّة دریایی و اسب با کندن چند تار از یال خود و دادن به قهرمان داستان، او را یاری میرسانند. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی نشان میدهد که برخی از قصّههای عامیانه، شکسته شدۀ اسطورهها هستند که با گذشت زمان در قصّهها و افسانهها بازتاب یافتهاند. ورود اسطورهها در قصّهها و افسانههای عامیانه سبب بقای آنها شده است. ممکن است محتوای قصّههای مشدی گلین خانم، تمام جنبههای اسطوره را دربرنگیرد، اما به صورت پارههای گسسته از یک یا چند اسطوره و یا وقایع شاهنامه الگو گرفته باشد. نگارندگان در این پژوهش با واکاوی ابعاد برخی از قصّههای مشدیگلینخانم، تأثیر اسطورهها را در برخی از این قصّهها بررسی کرده و چگونگی دگردیسی آنها را تبیین نمودهاند.
Manuscript profile
Sanad
Sanad is a platform for managing Azad University publications