عناب Zizyphus jujuba Mill از تیره Rhamnaceae، دارای خواص دارویی ملین، تصفیه کننده خون و آرام کننده اعصاب است. تحقیق، به منظور ارزیابی صفات مورفولوژیکی، ترکیبات فنولی، تاننی و فلاونوئید اکوتیپ های گیاه دارویی عناب جهت دست یابی به اکوتیپ برتر به اجرا در آمد. 14 اکوتیپ عناب از کلکسیون جهاد دانشگاهی واحد خراسان جنوبی، که از مناطق مختلف گردآوری گردیده، در بهار 1396 گل و برگ در مرحله تمام گل، و میوه در مرحله رسیدن کامل جمع آوری گردیدند. ترکیبات فنلی و تانن کل با روش ماکار و میزان فلاونوئید کل با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا انجام گرفت. گروه بندی اکوتیپ ها بر اساس صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی از طریق تجزیه خوشه ای و همبستگی صفات کمی نیز به روش پیرسون انجام شد. نتایج نشان داد که عملکرد فلاونویید با طول و عرض میوه و نسبت آنها همبستگی مثبت معنی داری داشت. عملکرد فنل نیز با طول و عرض میوه و عملکرد تانن با فنل همبستگی مثبت معنی داری نشان داد. نتایج تجزیه واریانس صفات مورفولوژیک شامل طول و عرض برگ، نسبت آنها، طول و قطر میوه و نسبت آنها و وزن هزاردانه ژرم پلاسم متنوعی از گیاه عناب در ایران نشان دادند. از نظر صفات مورفولوژیک اکوتیپ هسته درشت دارای حداکثر ماده موثره بود. اکوتیپ های از نظر فیتوشیمیایی نیز اختلاف معنی دار آماری نشان دادند. بر اساس تجزیه خوشه ای، 14 اکوتیپ در 2 گروه جداگانه قرار گرفتند. ارزیابی صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی بین اکوتیپ ها تنوع بالایی نشان دادند. Manuscript profile