سبک شناسی یکی از مطرح ترین زیر شاخه های ادبیات و علم زبان شناسی به شمار می رود که متن ادبی را به‌طور همه جانبه میزبان نقد و بررسی قرار می دهد. بررسی سبک‌شناسانه در پنج لایة آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدئولوژیک سازماندهی می شود. در سبک شناسی واژگانی، مهم ترین عامل، دقت بر انواع واژه ها و طرز به کاربردن آن هاست که صاحب اثر را بدین طریق، صاحب سبک نشان می دهد. دو اثر اسرار التوحید ابوسعید ابوالخیر و تذکره الاولیای عطار، از جمله پرنفوذترین و پراهمیت‌ترین آثار منثور صوفیانه ای هستند که علاوه بر محتوای عرفانی و تاریخی مهم و برجسته، از حیث سبک شناسی نیز شایان توجه هستند. تذکره الاولیا کتابی عرفانی در شرح احوال مشایخ صوفیه و همچنین بزرگان اولیاء است. اسرارالتوحید نیز به لحاظ ارزش هنری و مهارت نویسنده در شیوه های گوناگونِ بیان و شیوه داستان پردازی و انتخاب کلمات، در صدرِ میراث ادبیِ زبانِ فارسی قرار دارد. این دو اثر در عین حال که نثری ساده دارند، دارای زوایا و هنجار های ادبی پنهانی هستند که مخاطب را به لذت ادبی می رسانند. در این پژوهش سعی می‌ شود لایة واژگانی که یکی از زیرشاخه های سبک شناسی لایه ای است، در این دو اثر بررسی و تحلیل گردد. بررسی‌ های انجام شده نشان می‌ دهد که نویسندگان در این دو اثر، دارای مختصات سبکی منحصر به فردی در لایه ی واژگانی متون هستند و شباهت ها بین دو اثر مزبور، در این لایه بیشتر از تفاوت ها

Manuscript profile

در جامعه ‌شناسی ادبیات که دانشی میان‌ رشته ای است، به ادبیات به عنوان مقوله ‌ای نگریسته می‌شود که تحولات زندگی اجتماعی برآن تأثیر می‌گذارد. صاحب‌ نظران در این حوزه هرگونه آثار هنری و متون متعددی را که بازتاب‌ دهندۀ جامعه باشد، مورد بررسی قرار می دهند. نظریۀ منش و میدان از پی یر بوردیو یکی از روی‌کردهای جامعه ‌شناسی است که در آن، ابعاد مختلف جامعه به عنوان میدان و نهادینه شدن اموری به تبعیت از میدان، به عنوان منش در ابعاد گسترده ای مورد توجه قرار می ‌گیرد. این رویکرد جامعه ‌شناسانه می ‌تواند به کمک مطالعات میان‌ رشته ای در متون ادبی بازتاب داده شود. در پژوهش حاضر، سعی بر آن است تا به روش توصیفی- تحلیلی میدان‌‌های موجود در سروده ‌های مدهوش گلپایگانی و منش‌ هایی که در میدان ‌های اجتماعی از خود نشان می‌دهد، کاویده شود تا به این پرسش‌ ها پاسخ داده شود که این شاعر با توجه به شرایط جامعه ‌اش تحت تأثیر چه میدان ‌هایی قرار می ‌گیرد و بر اساس آن، چه منش ‌هایی را در سروده ‌های خود منعکس می ‌کند؟. نتایج حاکی از آن است که مدهوش گلپایگانی با توجه به میدان های اجتماعی رونق امور فرهنگی، هنری و ادبی، نفوذ روحانیت و پیشرفت جامعه، منش های متعدد معناداری را بروز می‌دهد که در سروده هایش در قالب مضامین و سبک شخصی وی به چشم می‌ آید. Manuscript profile