بیماری سل یکی از قدیمی ترین بیماری های عفونی مشترک بین انسان و دام است. اهمیت بیماری سل پرندگان و خطر روزافزون گسترش این بیماری در جوامع انسانی انگیزه ای مضاعف جهت تشخیص سریع تر این بیماری فراهم نموده است. مایکوباکتریوم اویوم تحت گونه اویوم مهم ترین عامل بیماری سل در پرندگان می باشد. نمونه برداری این تحقیق در سال 1397-1396 انجام گرفت. بر اساس نشانه های بالینی 101 کبوتر مشکوک به بیماری سل از گله های مختلف انتخاب شدند. ابتدا از کبوتران به منظور تهیه سرم، خون گیری انجام شد و پس از آسان کشی، با انجام کالبدگشایی، به منظور جداسازی عامل با روش کشت و انجام آزمایشات مولکولی نمونه های بافتی جمع آوری شد. کشت نمونه ها در سه محیط اختصاصی لونشتاین-جانسون گلیسیرین دار و لونشتاین-جانسون پیروات دار و هرولداگ انجام شد. نمونه ها با استفاده از پرایمرهای 16S rRNA، IS1245 و IS901 مورد بررسی مولکولی قرار گرفتند. با طراحی سیستم الایزا نمونه های سرم از نظر وجود آنتی بادی علیه مایکوباکتریوم اویوم بررسی شدند. با انجام کشت و انجام آزمایشات مولکولی 39 جدایه از مایکوباکتریوم اویوم تحت گونه اویوم جدا شد و در آزمایش سیستم الایزای طراحی شده 13 مورد آلودگی این کبوتران به مایکوباکتریوم اویوم تحت گونه اویوم تشخیص داده شد. بر اساس نتایج به دست آمده حساسیت روش کشت و PCR نسبت به روش سیستم طراحی شده الایزا بالاتر بود اما با توجه به ارتباط معنی دار این سه روش با هم و نیز با توجه به ساده، سریع، ارزان و نسبتا غیر تهاجمی بودن روش الایزا به نظر می رسد می توان از سیستم الایزا جهت غربال گری گله ها در مراحل اولیه بیماری استفاده نمود. Manuscript profile