روباه یکی از نام‌هایی است که از دیرباز با مفهوم حیله‌گری و مکّاری، پیوند یافته است. اطلاقِ صفت پیر نیز جنبه‌های دیگری از حیله‌گری این حیوان را روشن می‌کند. این موضوع زمانی اهمیّت می‌یابد که بدانیم در مقطعی از تاریخ ایران، مُقارن دورۀ بیداری، عبارت روباه پیر، مُشبهٌ به کشور بریتانیای کبیر، می‌گردد و به عنوان تشبیه تمثیل در اشعار، نوشته‌ها و مطبوعات کاربُرد می‌یابد و در حکم نمادی آشنا در فرهنگ سیاسی ایران، ماندگار می‌شود. شاعران دورۀ بیداری با آگاهی از این توان بالا برای ژرفا بخشیدن به سخنان خود، جبران فضای اختناق و خفقان و روشنگری مردم، استفاده کرده‌اند. سؤال اساسی این نوشته که به شیوۀ توصیفی و تحلیلی درصدد یافتن پاسخ آن برآمده‌ایم آن است که چرا از میان تمام تعابیری که برای نشان دادن حیله‌گری بریتانیا به کار گرفته شده است فقط عنوان روباه پیر ماندگار شده است؟ ضرورت چنین تحقیقی از این روی است که وجَه شبه در این تمثیل پنهان است و نیازمند بررسی است. تا کنون نوشته‌ای که به بررسی چرایی پوشیسده بودن وجه شبه در این تشبیه تمثیل بپردازد؛ نوشته نشده است و از این روی این موضوع تازگی دارد. Manuscript profile