برّرسی سطوح کارکردی ارتباطات غیرکلامی «زبان بدن» در غزلیّات عرفی‌شیرازی

محورهای موضوعی : ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)

طاهره موسی زاده اهق ¹ (دانشجوی دکتری ادبیات فارسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران)
صفا تسلیمی ² (دانشيار زبان و ادبیات فارسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران. (نویسندۀ مسئول))
حسنعلی عباسپور اسفدن ³ (استادیار گروه ادبیات فارسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی،گرگان، ایران)
ماندانا علیمی ⁴ (استادیارگروه زبان وادبیات فارسی،واحد آزادشهر،دانشگاه آزاداسلامی ،آزادشهر،ایران)

تاریخ دریافت : 1402/01/27 تاریخ پذیرش : 1402/01/27 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: ارتباط غیرکلامی, ادبیّات غنایی, زبان بدن, عرفی‌شیرازی,

چکیده مقاله :

یکی از اهداف همیشگی و مهمّ شاعران و نویسندگان در آثار نظم و نثرشان، برقراری ارتباط هرچه بهتر با مخاطبین و انتقال هرچه بهتر و دقیق‌تر معنا و پیام به آنان می‌باشد. در این راستا، بهره گیری از ارتباطات کلامی و غیرکلامی یکی از رایج ترین شیوه ها در این راستا بوده است. ارتباطات غیرکلامی یا بهره‌گیری از نشانه‌های تصویری همواره برای شاعران به مثابه یک ابزار کارآمد برای انتقال مضامین و مفاهیم نهفته در اشعار بوده‌است. مفاهیمی که عمده موضوعات آن حول مسائلی نظیر تعلیم و تربیت، آگاهی و بیداری انسان‌ها و عشق (توصیفات جمال معشوق، فراق عاشق و...) بوده است. عرفی شیرازی یکی از شاعران اوایل عهد صفوی است که در تکوین غزل سبک هندی، نقشی مهم داشته‌است. حجم اصلی دیوان وی را غزلیّات او تشکیل می‌دهد. یکی از شاخص‌های مهمّ اشعار عرفی، نشانه‌های تصویری (ارتباطات غیرکلامی) نهفته در مضامین غزلیات وی می‌باشد. به همین سبب، مقالة حاضر با استفاده از روش توصیفی‌تحلیلی به واکاوی برّرسی سطوح ارتباطات غیرکلامی زبان بدن در کنش های غیرزبانی، در غزلیات عرفی‌شیرازی می‌پردازد. فرضیه یا دالّ مرکزی پژوهش کنونی تأکیدی است بر این مسئله که زبان بدن در ارتباط غیرکلامی غزلیّات عرفی شیرازی کاملاً عامدانه و در راستای جلب معشوق و جذب مخاطب و نیز بازاندیشی در الگوهای رفتاری فرد و اجتماع و با هدف کنایه‌سازی و نمادپردازی محقّق شده‌است. در میان فرآیندهای ارتباطات غیرکلامی در اشعار عرفی‌شیرازی حرکات و اشارات مختصّ چهره، دست و پا و چشم، بیشترین کارکرد ارتباطی را داشته و نقش به سزایی را در جریان انتقال مفاهیم و پیام ها ایفا می کنند.

چکیده انگلیسی:

 One of the constant and important goals of poets and writers in their verse and prose works is to communicate with the audience as best as possible and convey the meaning and message to them as best and accurately as possible. In this regard, using verbal and non-verbal communication has been one of the most common methods in this regard. Non-verbal communication or the use of visual signs has always been an efficient tool for poets to convey themes and concepts hidden in poems. Concepts that main topics are issues such as education, awareness and awakening of people and love (descriptions of the beauty of a lover, separation of a lover, etc.). 'Orfi Shirazi is one of the poets of the early Safavid period, who played an important role in the development of the Indian style of ghazal. The main volume of his divan is sonnets. One of the important indicators of 'Orfi poems is the visual signs (non-verbal communication) hidden in his lyrical themes. For this reason, the present article, using the descriptive analytical method, has attempted to analyze the level of non-verbal communication of "body language" in non-linguistic actions, in 'Orfi Shirazi poems. The hypothesis of the current research is an emphasis on the issue that the body language in the non-verbal communication of 'Orfi Shirazi's lyrical poetry is completely intentional and aimed at attracting the beloved and attracting the audience, as well as rethinking the behavioral patterns of the individual and society, with the aim of irony and symbolism. Among the non-verbal communication processes in 'Orfi Shirazi's poems, gestures and gestures specific to the face, hands, feet, and eyes have the most communicative function and play an important role in conveying concepts and messages.