بررسی توانمندی گردشگری روستایی بخش رستاق شهرستان داراب بر اساس مدل Topsis
محورهای موضوعی : مربوط به گردشگریعادل پورشمسی 1 , محمدابراهیم عفیفی 2
1 - 1- دانشجوی دکترای جغرافیا برنامه ریزی شهری، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران
2 - استادیار گروه جغرافیا، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران
کلید واژه: گردشگری روستایی, بخش رستاق, مدل TOPSIS.,
چکیده مقاله :
پتانسیل‌های گردشگری از سرمایه‌های منحصر به فرد هر کشور و منطقه به‌شمار می‌رود که شناسایی، طبقه‌بندی و برنامه‌ریزی آن جهت توسعه گردشگری دارای اهمیت بالایی است و همچنین به دلیل اینکه در دهه‌های گذشته به‌ویژه از دهه 1990 به دلیل رکود کشاورزی و مشکلات فراروی جوامع روستایی، همواره متخصصان و برنامه‌ریزان بر اهمیت توسعه گردشگری روستایی تأکید کرده‌اند. هدف از این پژوهش بررسی توانمندی گردشگری روستایی بخش رستاق شهرستان داراب می‌باشد در این تحقیق برای جمع‌آوری اطلاعات و داده‌های مورد نیاز از بررسی‌های اسنادی و کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی استفاده شده است که ابتدا به جمع‌آوري آمار و اطلاعات و مطالعات انجام شده در سطح منطقه (شامل: پارامترهای اقلیمی، ژئومورفولوژی، زمين‌شناسي، هیدروژئولوژی، انسانی و محیطی) و تهيه نقشه‌هاي مورد نياز از جمله: دما، بارندگی، ساعات، فرسایش، شیب، زمین‌شناسی، گسلها، آبهای زیرزمینی، آبهای سطحی، کاربری اراضی، خطوط ارتباطی، مناطق حفاظت شده، مراکز جمعیتی، با استفاده از GIS صورت می‌گیرد و با توجه به اطلاعات به دست آمده به بررسی جاذبه‌ها، امکانات، خدمات و وضعیت گردشگری در منطقه پرداخته و سپس با استفاده از مدل TOPSIS به رتبه‌بندی و سطح‌بندی پتانسیل‌های گردشکری بخش رستاق از نظر پاسخ دهنده گاه صورت گرفته است. با توجه به نتایج تحقیق روستای لایزنگان با رتبه تاپسیس 612/. به‌عنوان روستای نمونه گردشگری بخش رستاق انتخاب شد.
Tourism potential is one of the unique assets of each country and region, and its identification, classification, and planning for tourism development are crucial. In recent decades, particularly since the 1990s, rural tourism development has gained increasing importance due to agricultural recession and the challenges faced by rural communities. This research aims to investigate the rural tourism potential of the Razaq district of Darab. Both documentary and field studies were used to collect information and data. Initially, data were gathered on various aspects of the region, including climatic parameters, geomorphology, geology, hydrogeology, and human-environment interactions. Necessary maps were created, including those for temperature, rainfall, hours of sunshine, erosion, slope, geology, faults, groundwater, surface waters, land use, communication lines, protected areas, and population centers. Geographic Information Systems (GIS) were used to analyze the data. Based on the gathered information, the study examines the attractions, facilities, services, and the current tourism status in the region. The TOPSIS model was then applied to rank and assess the tourism potential of the Razaq district. The results of the research indicated that the village of Layzangan, with a TOPSIS score of 612, was selected as the primary tourism site in the Razaq district.
1- احمد ثانی، ن. بابایی کفاکی، س. متاجی، ا، (1390)، بررسی امکان فعالیت‌های اکوتوریستی از نظر اکولوژیک در جنگلهای زاگرس شمالی با کاربرد تصمیم‌گیری چند معیاره، سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور، فصلنامه آمایش سرزمین، سال سوم، شماره چهارم، بهار و تابستان.
2- افتخاری، ر. قادری، ا (1381) نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی (نقد و تحلیل چارچوب‌های نظریه‌ای)، فصلنامه مدرس، دوره 6، شماره 2.
3- افتخاری، ع. قیداری، ح. پورطاهری، م، (1392)، گاربرد روش تلفیق MCDM و GIS در شناسایی مناطق روستایی با پتانسیل اکوتوریستی، پژوهش‌های روستایی، دوره 4، شماره 3، پاییز.
4- پرنیان، م (1396) بررسی کاربرد GIS در شناسایی مناطق روستایی با پتانسیل اکوتوریستی دهستان دولت آباد شهرستان داراب، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد لارستان، استاد راهنما دکتر محمد ابراهیم عفیفی.
5- شهیدی، ع (1388)، اثرات گردشگری بر توسعه روستایی با نظر سنجی از روستائیان دره کن و سولقان، فصلنامه روستا و توسعه 11.
6- رحمانی، ا. رسولی، ح. پیله ور، ع (۱۳۹۳) مکانیابی بهینه اکوتوریسم و مناطق مستعد توسعه گردشگری با استفاده ازGIS (نمونه موردی شهرستان کلاله)، اولین کنگره تخصصی مدیریت شهری و شوراهای شهر، ساری، مرکز همایشهای توسعه ایران.
7- صفاری، ا. قنواتی، ع. صمیمی پور، خ، (1391)، شناسایی پهنه‌های مستعد توسعه اکوتوریسم در شهرستان کازرون، فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال دوازدهم، شماره 26، پاییز.
8- فرج زاده اصل، م. کریم پناه، ت، (1387)، تحلیل پهنه‌های مناسب اکوتوریسم در استان کردستان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، شماره 65، پاییز.
9- مومنی، م. تقی پور جاویدی، م. مستغاثی، ش، (1390) به بررسی مکانیابی بهینه مناطق نمونه گردشگری (مطالعه موردی: استان سیستان و بلوچستان)، فصلنامه فضای گردشگری، سال دوم، شماره 8، 113 – 130.
10- موغلی، م (1396) بررسی راههای توسعه گردشگری روستایی و جذب گردشگر در شهرستان قیروکارزین، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد لارستان، استاد راهنما دکتر مرضیه موغلی.
11- نیک نژاد، م. مهدوی، ع. کرمی، ا، (1394)، تعیین مناطق مستعد توسعه اکوتوریسم با استفاده از فرایند تحلیل شبکه‌ای ANP مورد شناسی: شهرستان خرم آباد، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری – منطقه ای، شماره 14، بهار.
12- Bridges, J.G , , A short history of tourism in H.P. sales (ed.), Travel and tourism encyclopedia, London: Travel world.
13- Boyd , s , w , and Bulter , R, w, (), seeing the forest through the Trees: Using GIS to identify potential Ecotourism sites in Northen Ontario. p – , in Harrison , L. C , and Husbands , w. practicing responsible Tourism : International case studies in Tourism planning , policy & Development , wily & sons , New York.
14- Bukowski, G, ; “tourism and conservation: confliet,co-existince or symbiosis, environmental conservation.
15- Dondo , CH , Bhunu s , T , Rivett , U ,,.() , GIS in Tourism – A Zimbabween perspective. Department of Geomatics , Faculty of Engineering and Built Environment University of cape town , south Africa.
16- Kumari , s. Behera , M , D. and Tewari , H , R., (2010) , Identification of potential ecotourism sites in west District , Sikkim using geospatial tools , Tropical Ecology.
17- T. Fong a ; F. K. K. Wong , () , affiliation : a Department of Geography and Resources Management , The Chinese University of Hong kong shatin , new Territories , Hong Kong Geocarto Intermational , Volume , lessue June14
