-
مقاله
1 - بررسی وضعیت آسیب پذیری شهرها به جزایر حرارتی (مطالعه موردی: تهران و ورامین)ساماندهی اقتصاد فضا , شماره 2 , سال 1 , زمستان 1402جزایرحرارتی شهری (UHI) منعکس کننده مقدار تفاوت مشاهده درجه حرارت بین شهرستانها و مناطق اطراف خود هستند. شناسایی پدیده جزیره حرارتی در دو شهرستان، تهران با یک پس زمینه کسب و کار صنعتی و ورامین در حال رشد با پس زمینههای کشاورزی است. هدف شناسایی آسیب¬پذیری جامعه به اثرات چکیده کاملجزایرحرارتی شهری (UHI) منعکس کننده مقدار تفاوت مشاهده درجه حرارت بین شهرستانها و مناطق اطراف خود هستند. شناسایی پدیده جزیره حرارتی در دو شهرستان، تهران با یک پس زمینه کسب و کار صنعتی و ورامین در حال رشد با پس زمینههای کشاورزی است. هدف شناسایی آسیب¬پذیری جامعه به اثرات جزیره حرارتی و تلاش در جهت سازگاری جامعه مربوط به جزیره حرارتی است. پژوهش حاضر، از ترکیب روشهای تحقیق کمّی و کیفی بهره گرفته شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزار SPSS EXCEL, ENVI, و ARCGIS انجام گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ساختارمند بر اساس شاخص LVI و با توجه به ویژگیهای مناطق مورد مطالعه است. روایی پرسشنامه به کمک پانل متخصصین تأیید و پایایی پرسشنامه حاضر ازروش آلفای کرونباخ استفاده گردید. جامعه آماری شامل 99 سرپرست خانوار در سه منطقه در تهران و دو منطقه در ورامین میباشد. نتایج نشان داد، تهران آسیب پذیری بیشتری نسبت به ورامین دارد. بخش اول این پژوهش به بررسی و شناسایی جزیره حرارتی شهری اختصاص دارد که با استفاده از دادههای اندازه گیری میدانی دما و تصاویر ماهوارهای بررسی شد. نتایج نشان داد که تجمع حرارت شهری در هر دو شهرستان وجود دارد، اما تهران شدت بییشتری دارد. جزیره حرارتی در در تهران نسبت به ورامین در روزهای صاف و افتابی کاملا مشخص بود. در روزهای ابری اختلاف دما بین مناطق کم بود و هم چنین در روزهای همراه با وزش باد تهران دمای شبانه بیشتری نسبت به ورامین داشت که این دمای بالا در ارتباط به تراکم بالا و گستردگی بیشتر این شهر است. بخش دوم این پژوهش براساس شاخص LVI به ارزیابی آسیب¬پذیری جزیره حرارتی شهری پرداخته شده است. سطح متوسط آسیب¬پذیری در ورامین به دلیل پایین بودن سطح آگاهی جامعه از تغییرات دما و اثرات آن است اما نشانهای از سازگاری وجود داشت که در قالب سازگاری طبیعی است. ورامین هم چنین در زمینه تعامل و روابط وضعیت بهتری نسبت به تهران دارد. تهران با افزایش دما و هم چنین سطح سازگاری پایین مواجه است که از دلایل آن تراکم شهری است. پرونده مقاله -
مقاله
2 - آینده پژوهی برنامهریزی توسعه گردشگریمطالعه موردی:شهرقائنعلوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی) , شماره 1 , سال 19 , بهار 1402گردشگری یکی از ابزارهای مهم توسعه در جهان شناخته شده است. بسیاری از کشوهای جهان در سیاست ها و برنامه های کشور به گردشگری به عنوان ابزاری مؤثر برای ادامة روند توسعة سیاسی، فرهنگی و اقتصادی توجه خاصی مبذول می نمایند. پژوهش حاضر به منظور برنامه ریزی گردشگری شهرقائن بر پایه چکیده کاملگردشگری یکی از ابزارهای مهم توسعه در جهان شناخته شده است. بسیاری از کشوهای جهان در سیاست ها و برنامه های کشور به گردشگری به عنوان ابزاری مؤثر برای ادامة روند توسعة سیاسی، فرهنگی و اقتصادی توجه خاصی مبذول می نمایند. پژوهش حاضر به منظور برنامه ریزی گردشگری شهرقائن بر پایه روش آینده پژوهی انجام گرفته شده است.پژوهش حاضر از لحاظ نوع کاربردی، از نظر هدف توصیفی- تحلیلی وازحیث روش ترکیبی از روش های کتابخانه ای و پیمایشی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی می باشد. قلمرو پژوهش شهرقائن بوده است.جامعه آماری این پژوهش حاضر 15نفر از کارشناسان گردشگری، برنامه ریزی شهری و منطقه ای و دستگاه های اجرایی شهر قائن است.جهت تجزیه تحلیل دادها از روش دلفی، ماتریس اثرات متقاطع(میک مک) ومدل کیفی شوارتز استفاده شده است.نتایج حاصل از تحقیق به تفکیک ابعاد بدین صورت بوده است: 5 عامل (گرایش اقتصاد استان بر تنوع بخشیدن بر گونه های گردشگری، سهم بخش خصوصی از اقتصاد گردشگری ، تصدی گری دولت ، نیروی انسانی متخصص ، وجود دفاتر گردشگری ، احداث و تقویت زیرساخت های گردشگری ) به عنوان عوامل کلیدی که بیشترین تاثیر را برای سناریوی مطلوب در مسیر تحقق گردشگری شهر قائن در افق 1404 انتخاب گردید. نوآوری تحقیق حاضر در موضوع و همچنین مدل استفاده شده در تجزیه وتحلیل های تحقیق است. پرونده مقاله -
مقاله
3 - ارزیابی استراتژیک محیط زیست با تاکید برآلودگی هوا (نمونه موردی:شهر تهران)علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی) , شماره 4 , سال 19 , پاییز 1402مشکلات محیط زیستی از اساسی ترین مسائل شهرهای بزرگ، کلانشهرها، حاصل تعارض و تقابل آنها با محیط طبیعی است زیرا توسعه شهری ضرورتاً با تسلط ساختمان ها، صنایع، حمل ونقل و فعالیت های اقتصادی بر فضاهای طبیعی همراه است. ارزیابی استراتژیک زیست محیطی فرآیند جامع، فرمولبندی شده و چکیده کاملمشکلات محیط زیستی از اساسی ترین مسائل شهرهای بزرگ، کلانشهرها، حاصل تعارض و تقابل آنها با محیط طبیعی است زیرا توسعه شهری ضرورتاً با تسلط ساختمان ها، صنایع، حمل ونقل و فعالیت های اقتصادی بر فضاهای طبیعی همراه است. ارزیابی استراتژیک زیست محیطی فرآیند جامع، فرمولبندی شده و سامانمند ارزیابی اثرات محیط زیستی سیاست ها، طرح ها، برنامه ها به همراه گزینه های آن ها مشتمل بر تهیه گزارش، با استفاده از یافته های ارزیابی و کاربرد آنها در فرآیند تصمیم سازی است. جهت بررسی و ارزیابی استراتژیک سیاست های طرح جامع تهران در خصوص آلودگی هوا ناشی از توسعه شهری از روش توصیفی و تحلیلی استفاده شده است. بر اساس مفاهیم روش ارزیابی محیط زیستی راهبردی SEA با بهره گیری ازفرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP )پرسشنامه پژوهش، جهت وزن دهی و ارزشگذاری مناسب، بین 15 نفراز کارشناسان متخصص مرتبط با مدیریت و محیطزیست شهری انتخاب توزیع و تکمیل گردیده است، درنهایت نتایج حاصله توسط نرم افزار (Expert choice) توزیع، تجزیه وتحلیل گردیده است. نتایج حاصل از ارزیابی استراتژیک زیست محیطی، وضعیت سازگاری چشم اندازها و اهداف کلان توسعه فضایی شهر تهران را در سطح پایین و به ارزش 2.32 می باشد که کمتر از میانگین مطلوب می باشد.کمترین امتیاز طرح جامع شهری از چشم اندازها و اهداف توسعه شهر در این طرح، مربوط به محور حفاظت از محیط زیست می باشد. این بدان معناست که ساختار فضایی شهر تهران اثرات زیست محیطی فراوانی را به همراه داشته است. پرونده مقاله -
مقاله
4 - تحلیل فضایی جمعیت و فعالیت شهر تهران در مقایسه با زونهای پیشنهادی طرح جامععلوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی) , شماره 2 , سال 19 , تابستان 1402ساختار فضایی واژهای است که از دو مفهوم فضا و ساختار سرچشمه میگیرد.همچنین شهر نیز بهعنوان یک نظام دارای اجزایی است که همچون اندامهای موجود زنده با یکدیگر ارتباط ارگانیک دارند. . هدف از تحقیق حاضر سنجش الگوی پراکنش فضایی جمعیت و فعالیت و مدلسازی زونهای پیشنهادی طرح چکیده کاملساختار فضایی واژهای است که از دو مفهوم فضا و ساختار سرچشمه میگیرد.همچنین شهر نیز بهعنوان یک نظام دارای اجزایی است که همچون اندامهای موجود زنده با یکدیگر ارتباط ارگانیک دارند. . هدف از تحقیق حاضر سنجش الگوی پراکنش فضایی جمعیت و فعالیت و مدلسازی زونهای پیشنهادی طرح جامع شهر تهران می باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و بررسی های میدانی است.در ابتدا به منظور سنجش الگوی پراکنش فضایی جمعیت و فعالیت شهر تهران از تحلیلگرهای فضایی مانند خود همبستگی فضایی موران[1]، Getis-Ord General G و HOT SPOT استفاده شده است و سپس به مدلسازی زونهای پیشنهادی طرح جامع شهر تهران و تحلیل آن پرداخته شده است. نتایج بیانگر این بود،شهر تهران دارای ساختار فضائی استثنائی است. این شهر دارای تراکمی بالا و ساختار چند مرکزی نه چندان قوی است. مجموع یافتهها و مدلهای تحلیل ساختار فضایی شهر تهران نشان میدهد که بر اساس آمار سال 1385 و 1400، جمعیت دارای الگوی خوشهای و فعالیت نیز الگوی غیر خوشهای دارد. ولی طرح جامع هر دو متغیر جمعیت و فعالیت را پراکنده در نظر گرفته است و نشان میدهد طرح جامع در مغایرت با الگوی وضع موجود است. بطوریکه الگوی وضع موجود، ساختار چندمرکزی مطلوب را نشان میدهد، ولی الگوی پیشنهادی طرح جامع در مغایرت با آن است. [1] Spatial Autocorrelation Global Moran's I پرونده مقاله -
مقاله
5 - آسیب شناسی شهرستان علیآباد کتول از منظر سیلخیزی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیاییعلوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی) , شماره 5 , سال 18 , زمستان 1401سیل یکی از پیچیدهترین و مخربترین رویدادهای طبیعی می باشد و بیش از هر بلای دیگری، جان و مال انسان و شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه را به مخاطره میاندازد، هر چند مدیریت صحیح آن میتواند منبع بزرگی جهت تأمین نیازهای آبی یک منطقه باشد. در این راستا پژوهش حاضر با هدفپهنهه چکیده کاملسیل یکی از پیچیدهترین و مخربترین رویدادهای طبیعی می باشد و بیش از هر بلای دیگری، جان و مال انسان و شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه را به مخاطره میاندازد، هر چند مدیریت صحیح آن میتواند منبع بزرگی جهت تأمین نیازهای آبی یک منطقه باشد. در این راستا پژوهش حاضر با هدفپهنههای آسیب پذیر و سیل خیز شهرستان علی آباد کتول با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می باشد.جهت شناسایی مکان های با درجه خطرپذیری زیاد معیارهایی همچون شیب، فرسایش، کاربری اراضی، شبکه آبراهه، خاک، پراکنش گسل، واحد های زمین شناسی، بارش، تصاویر ماهواره ای RS مد نظر قرار گرفتند. تجزیه تحلیل داده ها در محیط نرم افزارGIS به کمک روش منطق بولین و تلفیق لایه ها صورت گرفته است. بررسی نقشه پهنه بندی سیلاب در محدوده شهرستان علی آباد کتول حاکی از آن است که قسمت های کمالان این شهرستان در پهنه خطر بالا و قسمت های جنوبی شهرستان در محدوده کوهستان های جنگلی در جنوب و اراضی پست دشتی در محدوده شمالی شهرستان عمدتاً در پهنه با خطر نسبتاً بالا واقع شده اند. گسترش وسیع رسوبات لسی و مارنی در دامنه ها و بستر دره ها و رسوبات حاشیه رودخانه ها یکی از دلایل اصلی در وقوع سیلاب های مخرب است. نتایج این پژوهش با تلفیق و روی هم گذاری معیارها بر اساس منطق بولین نشان داد درجه سیل خیزی مناطق شهرستان علی آباد کتول بالا می باشد، به طوری که 51 درصد کل منطقه در معرض خطر بسیار بالا، 24 درصد با سیل خیزی زیاد و 25 درصد در دشت سیلابی قرار دارد. پرونده مقاله -
مقاله
6 - ارزیابی مؤلفههای اجتماعی موثر بر سلامت شهروندان (مطالعه موردی: شهر فردیس)علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی) , شماره 5 , سال 18 , زمستان 1401سنجش کیفیت محیط زندگی شهروندان از جهت معیار های شهر سالم امری است که دارای اهمیت بسیاری است. این امر در حالی است که بدانیم توسعه های شهری امروز بویژه در کشور های در حال توسعه به این امر چندان توجهی نداشته به گونه ای که مشکلات و چالش های متعدد در حوزه های کلان شهری جوامع چکیده کاملسنجش کیفیت محیط زندگی شهروندان از جهت معیار های شهر سالم امری است که دارای اهمیت بسیاری است. این امر در حالی است که بدانیم توسعه های شهری امروز بویژه در کشور های در حال توسعه به این امر چندان توجهی نداشته به گونه ای که مشکلات و چالش های متعدد در حوزه های کلان شهری جوامع در حال توسعه بیانگر استیلای مشکلاتی از قبیل آلودگی، آشفتگی، سرو صدا، سلطه اتومبیل ها، عدم امکان پیاده روی، محیطزیست خاکستری و.. است که همگی دلالت بر عدم توجه به معیارهای برنامه ریزی شهری سالم است. شهرسالم شهری است که به طور مداوم و مستمر در حال آفرینش و بهبود بخشی به آن گونه محیط های کالبدی و اجتماعی و گسترش آن گونه منابع جامعه است. در این زمینه بروز چالش ها و مشکلاتی در عرصه برنامه ریزی شهری منجر به ناتوانی شهر ها در تامین حداقل معیارهای تحقق شهر سالم شده است. با توجه به این موضوع در این پژوهش که به شیوه توصیفی – تحلیلی صورت گرفته است با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج مهم ترین مولفه های موثر بر توسعه شهر سالم با استفاده از تحلیل صورت گرفته شده نشان می دهد که مولفه های وضعیت کالبدی مسکن با مقدار 90/0 ، عامل دوم وضعیت عمومی درآمد با مقدار 94/0 ، عامل سوم در دسترس نبودن مراکز درمانی با مقدار 78/0 و عامل آخر بهداشت عمومی محله با مقدار 70/0 بیشترین تاثیر را بر سلامت شهروندان شهر دارا بوده است و به نوعی از مهم ترین عامل های کاهنده سلامت شهروندان شهر فردیس کرج بوده است. پرونده مقاله -
مقاله
7 - عملکرد مدیریت شهری در بازآفرینی بافتهای فرسوده شهری (نمونه موردی: منطقه ثامن مشهد)ساماندهی اقتصاد فضا , شماره 3 , سال 2 , بهار 1403بافت¬های ناکارآمد شهری ¬پهنه¬هایی از شهر می¬باشند،که ازجریان توسعه عقب افتاده و به کانون مشکلات تبدیل شده¬اند. هدف¬ این پژوهش، شناخت عوامل¬کلیدی موفقیت ¬در تحقق و شکل¬گیری¬ مدیریت بازآفرینی ¬در بافت مرکزی کلانشهر مشهد است. پژوهش ¬حاضر توصیفی تحلیلی ¬از نوع¬ کاربردی اس چکیده کاملبافت¬های ناکارآمد شهری ¬پهنه¬هایی از شهر می¬باشند،که ازجریان توسعه عقب افتاده و به کانون مشکلات تبدیل شده¬اند. هدف¬ این پژوهش، شناخت عوامل¬کلیدی موفقیت ¬در تحقق و شکل¬گیری¬ مدیریت بازآفرینی ¬در بافت مرکزی کلانشهر مشهد است. پژوهش ¬حاضر توصیفی تحلیلی ¬از نوع¬ کاربردی است. شیوه¬ جمع آوری اطلاعات کتابخانه¬¬ای ¬و میدانی -است. برداشتهای¬ میدانی ¬شامل ¬توزیع¬ و تکمیل ¬پرسشنامه¬ توسط ¬کارشناسان¬ و مدیران ¬شهری¬ و ¬شهروندان¬ ساکن¬ در محدوده ¬منطقه ¬ثامن، در کلانشهر مشهد است¬، که بین 376 نفر از شهروندان مشهد و 152 نفر ازکارشناسان¬ و مدیران شهری به صورت نمونهگیری¬ تصادفی ¬ساده توزیع شده است. به منظور تجزیه¬ و تحلیل -دادهها در قسمت کمی از آزمون t تک نمونه¬ای، آزمون t زوجی، آزمون رتبهبندی فریدمن با استفاده از نرم افزارهای SPSS و لیزرل صورت گرفته است. نتایج ارزیابی وضعیت مدیریت بازآفرینی در سطح ¬بافت ¬فرسوده ¬مرکز شهر در وضعیت نامطلوب ¬ارزیابی ¬شده است. ابعاد مدیریت بازآفرینی ¬در ماندگاری جمعیت در این ¬محدوده ناموفق بوده، همچنین با توجه ¬به ¬آزمون¬ رتبه¬بندی ¬فریدمن عامل اقتصادی با دارا بودن ¬پایین رتبه (36/1) در میان¬ ابعاد بازآفرینی تاثیر بیشتری را در عدم ارتقاء مدیریت بازآفرینی ¬در بافتفرسوده ¬مرکز شهر مشهد(منطقه ثامن) دارا می¬باشد. بنابراین (منطقه ثامن) با استفاده از اصول طراحی و معماری خاص آن ¬می¬تواند چهره¬ی زیبایی به شهر دهد که این امر به ¬واسطه¬ی مشارکت شهروندان و ایجاد تمایل¬در آن¬ها درصورت رفع مشکلات ¬موجود در بافت¬ها و فراهم¬کردن ¬امکانات در همه ابعاد فوق عملی خواهد شد. پرونده مقاله -
مقاله
8 - سنجش و تحلیل عدالت فضایی کاربریهای خدمات شهری (مطالعه موردی: محلات منطقه دو شهر اردبیل)آمایش محیط , شماره 2 , سال 14 , تابستان 1400عدالت فضایی شهر عمدتاً بر وجه توزیعی عدالت با توجه به ناهمسانیهای ناحیهای، حفظ تعادل مناسبات انسان و محیط، برخورداری همسان شهروندان از فرصتها و کاهش آثار زیانبار ناشی از عدم توزیع عادلانه و فرصتها و امکانات در گسترهی سرزمین ملی با محوریت مقوله تنوع فضایی تأکید دار چکیده کاملعدالت فضایی شهر عمدتاً بر وجه توزیعی عدالت با توجه به ناهمسانیهای ناحیهای، حفظ تعادل مناسبات انسان و محیط، برخورداری همسان شهروندان از فرصتها و کاهش آثار زیانبار ناشی از عدم توزیع عادلانه و فرصتها و امکانات در گسترهی سرزمین ملی با محوریت مقوله تنوع فضایی تأکید دارد. هدف اصلی این پژوهش بررسی و ارزیابی کاربری های خدمات شهری در محلات منطقه دو اردبیل میباشد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی می باشد روش جمع آوری اطلاعات اسنادی و کتابخانهای میباشد که از ده شاخص خدمات شهری برای نیل به هدف استفاده شده است در این پژوهش از مدل آنتروپی شانون برای وزن دهی و اهمیت شاخصها و از مدل های ویکور و تاپسیس برای رتبه بندی و میزان برخورداری محلات استفاده شده است با توجه به اینکه نتایج حاصل از این دو مدل (ویکور و تاپسیس) در مواردی با هم تفاوت داشت در نتیجه برای رسیدن به نتیجهی واحد در رتبه بندی و میزان برخورداری محلات از تکنیک تلفیقی کپ لند استفاده شده که نتایج بیانگر آن است در محلات یازدهگانه توزیع کاربری های خدمات شهری نامتعادل است به طوری که محلههای هشت، چهار و نه به ترتیب در رتبه های اول، دوم و سوم در سطح برخوردار، محلههای یک و یازده در رتبههای چهارم و پنجم در سطح نسبتاً برخوردار، محلههای پنج و سه در رتبه ششم در سطح نیمه برخوردار و محلههای هفت و دو در رتبههای هفتم و هشتم در سطح نیمه برخوردار و نهایتاً محلههای شش و ده در رتبه آخر در سطح محروم قرار دارند. همچنین نتایج بر اساس مدل رتبه- اندازه نشان داد که از نظر جمعیت و خدمات بین محلات شهری منطقه دو، تعادل فضایی وجود ندارد بر این اساس محله یک و سه دارای وضعیت مناسب و منطقه چهار و ده در وضعیت نامناسب قرار دارند. پرونده مقاله -
مقاله
9 - ارزیابی شاخصهای شهر دوستدار سالمند مطالعه موردی: شهر ساریآمایش محیط , شماره 1 , سال 15 , بهار 1401شهر دوستدار سالمند، شهری است که باعث ترویج پیری فعال و شامل آن دسته از فضاهای شهری هستند که توزیع خدمات عمومی در آن ها به گونه ای است که حداکثر تناسب را با نیازها و محدودیت های افراد سالمند دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت شهر ساری از لحاظ فضای شهر برای زندگی سالمندان چکیده کاملشهر دوستدار سالمند، شهری است که باعث ترویج پیری فعال و شامل آن دسته از فضاهای شهری هستند که توزیع خدمات عمومی در آن ها به گونه ای است که حداکثر تناسب را با نیازها و محدودیت های افراد سالمند دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت شهر ساری از لحاظ فضای شهر برای زندگی سالمندان با تأکید بر هشت شاخص که با توجه به استانداردهای سازمان بهداشت جهانی که شامل (بناها و فضاهای باز، حمل و نقل، مسکن، مشارکت اجتماعی، تکریم سالمندان و اجتماعپذیری اجتماعی، مشارکت شهروندی و اشتغال، اطلاعات و ارتباطات و حمایت اجتماعی و خدمات سلامت) می باشد پرداخته شد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی - تحلیلی میباشد. جمع آوری دادهها و اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) صورت گرفته است. جامعه آماری آن تمامی ساکنان 60 به بالا شهر ساری هستند، که با استفاده از فرمول کوکران، 383 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند، برای تحلیل پرسشنامه از نرمافزار SPSS (آزمون t تک نمونه ای[1]) استفاده شده است. نتایج بیانگر آن است از دیدگاه سالمندان، شاخص های (بناها و فضاهای باز، حمل و نقل، مسکن، مشارکت اجتماعی، تکریم سالمندان و اجتماعپذیری اجتماعی، مشارکت شهروندی و اشتغال، اطلاعات و ارتباطات و حمایت اجتماعی و خدمات سلامت) وضعیت مطلوبی برای سالمندان ندارد و حتی در حد رفع نیازهای اولیه آن ها نیست. پرونده مقاله -
مقاله
10 - سنجش سناریوهای گردشگری شهر قم در افق 1410ساماندهی اقتصاد فضا , شماره 3 , سال 2 , پاییز 1403صنعت توریسم به عنوان صنعتی پویا، بخش مهمی از فعالیت های اقتصادی و تولیدی کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه را به خود اختصاص داده است.شهر قم باوجود بارگاه مقدس حضرت معصومه رتبه دوم جذب گردشگري مذهبی ایران بعد از مشهد مقدس قرار دارد. اين پتانسيل بالاي جذب گردشگر، برنام چکیده کامل
صنعت توریسم به عنوان صنعتی پویا، بخش مهمی از فعالیت های اقتصادی و تولیدی کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه را به خود اختصاص داده است.شهر قم باوجود بارگاه مقدس حضرت معصومه رتبه دوم جذب گردشگري مذهبی ایران بعد از مشهد مقدس قرار دارد. اين پتانسيل بالاي جذب گردشگر، برنامهریزیهای كلان و مديريت يكپارچه را میطلبد. به گونه ای که برنامه ریزی سنتی، دیگر قادر به پاسخگویی نیست و باید از روش های آینده پژوهی مانند سناریو نویسی در جهت پیش بینی آینده و تبیین راهکارهای رسیدن به شرایط مطلوب استفاده کرد. هدف از این پژوهش سنجش وضع موجود گردشگري شهر قم از ديدگاه گردشگران، تدوین سناریوهای مرتبط با صنعت گردشگري این شهر و درنهایت ارائه راهبردهاي رسيدن به سناريوي مطلوب است. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازنظر روش توصیفی- تحلیلی است. شیوه جمعآوری اطلاعات کتابخانهای و میدانی است. جامعه نمونه شامل 385 گردشگران شهر قم و 38 نفر کارشناسان و مديران حوزه گردشگري است. با توجه به آیندهنگرانِ بودن پژوهش، شیوه تحلیل روش سناریونویسی جستجویی با رویکرد GBN (شوارتز) و استفاده از مدل استنتاجی (یا ماتریسی) انتخابشده است. مقایسه میانگین دادههای گردشگران شهر قم نشان داد که وضعیت زیرساختهای موجود گردشگری قم به ترتیب در 6 بعد: خدمات، حملونقل، فرهنگ، اقامتگاه، فناوری و دانش سرآمد، اطلاعرسانی و تبلیغات دارای مطلوبیت بالاتر از متوسط است. از تحلیل دادههای 38 پرسشنامه پرشده توسط کارشناسان حوزه گردشگری پیشرانهای بحرانی این صنعت استخراج شد و تلفیق دو نگهدارنده " نوع عملکرد مجموعه مدیریت شهری در تجهیز زیرساختها، اصلاح قوانین و گسترش روابط" و "وضعیتآگاهی جامعه در حوزه گردشگری" است. بنابراین سناریو، "شهر بهشت" بهعنوان سناریو مطلوب این پژوهش، آرمانشهری بیبدیل است که در آن تحرکات و پویایی دولت و مجموعه مدیریت شهری در کنار جامعه آگاه، افق روشن گردشگری شهر قم را خواهد ساخت.
پرونده مقاله