از کارکردهای مهم دانشگاه به عنوان جزء مؤثری از نظام تعلیم و تربیت، آموزش سواد فرهنگی به دانشگاهیان است. در ایران اگرچه موضوع ضعف سواد فرهنگی مطرح است، الگوی مشخصی برای ارتقای آن وجود ندارد. پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل سواد فرهنگی در دانشگاه آزاد اسلامی (مورد مطالعه: واحد علوم و تحقیقات تهران) صورت‌گرفت. برای جمع‌آوری داده‌ها از روش کتابخانه‌ای (سندکاوی) و روش میدانی (مصاحبۀ نیمه‌ساختارمند) استفاده شد. برمبنای روش داده‌بنیاد، پس از احصای شرایط علّی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها، کشف ارتباط بین مقوله‌ها و شناسایی مقولۀ مرکزی، مدل سواد فرهنگی در دانشگاه آزاد اسلامی با نگاهی همه‌جانبه‌نگر در پنج محور شرایط علّی (توجه به مراحل شکل‌گیری رفتار و ، لزوم بازشناسی و مهندسی مجدد ریشه‌های مؤثر در سواد فرهنگی)، شرایط زمینه‌ای (اهمیت توجه به همه ارکان دانشگاه، لزوم توجه به انگیزه، اعتماد و مشارکت دانشگاهیان، و نگاه مبتنی بر اصول برنامه‌ریزی، سازماندهی، رهبری و کنترل)، شرایط مداخله‌گر ( فاصله‌گرفتن دانشگاه از رسالت آموزشی و تربیتی خود و عیوب و اختلالات سیستمی )، راهبردها (پرداختن به تمام مؤلفه‌های سواد فرهنگی، مهارت‌افزایی، بهره‌گیری از روش‌های مناسب آموزش سواد فرهنگی ، ایجاد مدیریت تخصصی و یکپارچه در دانشگاه)، و پیامدها (تولید و ترویج سواد فرهنگی از دانشگاه به جامعه، پیشگیری از ایجاد انواع بحران‌ها، تقویت هم‌گرایی، وحدت و فرهنگ ملی تداوم‌یافته، پیشگیری و درمان مشکلات و ناهنجاری‌های فرهنگی)، ترسیم گردید. چنانچه سواد فرهنگی با نگرشی علمی و سیستمی و برای لایه‌های فکری، گرایشی، انگیزشی و کنش‌گری جامعۀ دانشگاهی لحاظ‌ نظر قرار گیرد، می‌تواند در رفع بسیاری از نیازهای دانشگاهیان مؤثر باشد. پرونده مقاله

این مقاله با هدف پاسخگویی به این دو سوال اساسی تنظیم شده که رویکرد جدید به مفهوم سواد فرهنگی چیست و چه تکنیک هایی برای آموزش سواد فرهنگی به دانشجویان قابل استفاده است. روش مورد استفاده، کیفی و از نوع تحلیلی ـ اسنادی است. این تحقیق از منظر هدف، توسعه‌ای ـ کاربردی، و از نظر ماهیت، مطالعه‌ای توصیفی است و برای پاسخگویی به سؤالات پژوهشی از استنتاج مبتنی بر توصیف و تحلیل مفاهیم استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داد رویکرد جدید و فعال به مفهوم سواد فرهنگی، توان خواندن و درک فرهنگ و مصنوعات فرهنگی است. در مقام مقایسه، این توانایی مانند قدرت خواندن و درک متون است. آموزش این مهارت به دانشجویان، نیازمند به کارگیری روش‌هایی همچون "تجربه و تمرین کردن"، "غوطه‌وری در تجربیات واقعی"، "آموزش به روش ناپایدار سازی" و "آموزش در فضای باز"، است که همگی با مرحله تأمل و تحلیل، برای استخراج معنا توسط خود دانشجو همراه هستند. تجهیز دانشجویان به سواد فرهنگی با رویکرد جدید و برنامه ریزی دقیق دانشگاه‌ها برای روبرو کردن دانشجویان با موضوعات فرهنگی که در دنیای واقعی انتظار آنها را می کشد، بازآفرینی ادراک دانشجویان و افزایش ظرفیت تغییر و اصلاح فرهنگی را موجب می‌شود پرونده مقاله