-
مقاله
1 - مقایسه قابلیت برگ درختان برای ترسیب ذرات معلق هوا با تحلیل تصاویرمیکروسکوپ الکترونیعلوم و تکنولوژی محیط زیست , شماره 3 , سال 23 , بهار 1400زمینه و هدف: در مطالعه حاضر ویژگی ذرات ترسیب شده بر سطح برگ درختان گونههای چنار (Platanus orientalis)، نارون (Ulmus carpinifolia)، اقاقیا (Robinia pseudacasia)، توت (Morus alba) و زبان گنجشک (Fraxinus excelsior) در حاشیه یکی از خیابانهای پرتردد در تهران(محدوده میدان آ چکیده کاملزمینه و هدف: در مطالعه حاضر ویژگی ذرات ترسیب شده بر سطح برگ درختان گونههای چنار (Platanus orientalis)، نارون (Ulmus carpinifolia)، اقاقیا (Robinia pseudacasia)، توت (Morus alba) و زبان گنجشک (Fraxinus excelsior) در حاشیه یکی از خیابانهای پرتردد در تهران(محدوده میدان آزادی)با استفاده از تصاویر میکروسکوپ الکترونی و آشکارساز آنالیز عنصری (SEM-EDX) بررسی شد و قابلیت برگ گونههای درختی مختلف برای ترسیب ذرات مقایسه شد.روش بررسی : از هر گونه درختی یک پایه انتخاب شد. پایه های درختی سالم و در کنار یکدیگر در حاشیه یک خیابان پرترافیک قرار داشت. تاج پوشش درختان از یکیدیگر جدا بود. برگهای سالم از ارتفاع2 الی5/2 متری از سطح زمین از بیرونیترین قسمت تاجپوشش درختان در سمت خیابان چیده شد. برای تصویربرداری با میکروسکوپ الکترونی از سطوح برگ ها، نمونه ها در آزمایشگاه آماده سازی شد. بیش از 50 ذره با آنالیز آشکارساز عنصری بررسی شد. درصدجرمی عناصر هر ذره ثبت شد. قطر معادل برای هر ذرهای که توسطSEM-EDXتصویر آن تهیه شده بود، در نرم افزارImageJ بهصورت دستی اندازهگیری شد. از برگها با استفاده از اسکنر تصویر با فرمتJpg تهیه و با نرمافزارImagej مساحت برگها تعیین شد. وزن ذرات ترسیب شده بر برگ هر درخت نیز توزین شد.یافته ها : 21عنصر در ذرات شناسایی شد. بیش از 50 ذره آنالیز شد. عناصر کربن، اکسیژن، آهن، سیلیس بیشترین درصد جرمی و عناصر کربن، کلسیم، سیلیس، اکسیژن، آهن و پتاسیم بیشترین درصد حضور در ذرات را داشتند. ذرات با قطر کمتر از 5/2میکرومتر فراوانترین ذرات بودند. ذرات فلزی با قطر بین5/2تا10 میکرومتر فراوانترین ذرات فلزی بودند. قطر ذرات بهترتیب در چنار، توت، زبانگنجشک، اقاقیا، نارون بیشتر بود ولی مقایسه میانگین آماری قطرذرات ترسیب شده بر برگ درختان تفاوت آماری نشان نداد. این عدم تفاوت آماری ابعاد ذرات ترسیب شده بر برگها به دلیل یکسان بودن موقعیت قرارگیری پایه های درختان نسبت به منبع انتشار ذرات و مشابه بودن منابع انتشار ذرات است. بیشترین میزان ذرات ترسیب شده روی سطح برگ به ترتیب در چنار، نارون، زبان گنجشک، اقاقیا و توت بود.بحث و نتیجه گیری : مساحت برگ، وجود کرک، زبری سطح برگ، وجود موم، وجود رگبرگ، شکل برگ نقش موثری در تغییرات ویژگیهای ذرات انباشت شده بر سطح برگ درختان دارند. پرونده مقاله -
مقاله
2 - اثر آلایندههای هوا بر صفات مورفولوژیکی برگ درختان چنار (Platanus orientalis)علوم و تکنولوژی محیط زیست , شماره 11 , سال 22 , زمستان 1399زمینه و هدف: مطالعه سازگاریهای برگ درختان در مواجهه با آلایندههای هوا شاخص خوبی برای عملکرد گیاه در محیطهای آلوده است. در مطالعه حاضر اثر آلایندههای فلزی بر تغییر صفات مرفولوژیکی برگ چنار (Platanus orientalis) در دو ناحیه چیتگر و میدان آزادی در تهران بررسی شد. روش چکیده کاملزمینه و هدف: مطالعه سازگاریهای برگ درختان در مواجهه با آلایندههای هوا شاخص خوبی برای عملکرد گیاه در محیطهای آلوده است. در مطالعه حاضر اثر آلایندههای فلزی بر تغییر صفات مرفولوژیکی برگ چنار (Platanus orientalis) در دو ناحیه چیتگر و میدان آزادی در تهران بررسی شد. روش بررسی: دو ناحیه برای نمونه برداری انتخاب شد. ناحیه یک از محیط کم ترافیک (از فضای داخلی پارک چیتگر) و محیط پرترافیک (میدان آزادی) بود. در هر ناحیه پنج پایه درختی سالم و فاقد بیماری از گونهچنار (Platanus orientalis) در کمترین فاصله از خیابان به صورت تصادفی انتخاب شد. برگهای کاملا سالم از خارجی ترین قسمت تاج پوشش هر درخت از سمت خیابان، در نیمه دوم شهریورماه جمعآوری شد. برای اطمینان از بازبودن روزنهها، برگها در ساعت 10 الی 11صبح جمعآوری شد. برگها در نایلونهای لفافهدار در مخزن یخ با حداقل تماس دست قرار داده شد و در کوتاهترین زمان به آزمایشگاه منتقل شد. صفات مرفولوژیکی برگ و روزنه چنار اندازه گیری شد. غظت فلزات نیز اندازه گیری شد. یافته ها: آلایندگی سرب، جیوه، آهن، مس، کروم، کبالت، کادمیوم و نیکل نسبت به دیگر فلزات بیشتر و سمیت این فلزات در آزادی بیشتر از چیتگر بود. در حضور آلایندههای فلزی طول، عرض، مساحت، وزن تر و خشک و محتوی آب نسبی برگ کاهش و دندانه در واحد سطح، توزیع رگبرگ در سطح پهنک و مساحت ویژه برگ افزایش داشت. با افزایش مس، مساحت برگ کاهش یافته و علایم کلروز بروز میکند، تجمع فلزات کادمیوم و سرب و نیکل باعث کاهش اندازه بافت مزوفیل و اندازه سلولهای اپیدرمی شد. وزن تر و خشک برگ چنار در آزادی نسبت به چیتگر کاهش یافت. کاهش وزنخشک از عوارض سمیت کادمیوم است. طول و عرض روزنه، سایز روزنه کاهش و تراکمروزنه افزایش یافت. مقاومت روزنهای، تراکم روزنه، سایز روزنه در سطح فوقانی برگ افزایش داشت. بحث و نتیجه گیری: چنار با کاهش سطح تماس با آلاینده و تغیر در سایز و تراکم روزنه تبادلات گازی با محیط را تنظیم مینماید. بروز این سازگاریهای مرفولوژیکی سبب افزایش پایداری چنار نسبت به تنش آلایندههای هوا میشود. پرونده مقاله -
مقاله
3 - بررسی فلور، ساختار رویشی و کورولوژی عناصر گیاهی در بخشی از منطقه حفاظت شده اشترانکوه، لرستانعلوم و تکنولوژی محیط زیست , شماره 1 , سال 17 , بهار 1394منطقه رویشی زاگرس در غرب ایران یکی از غنی ترین و ارزشمند ترین اکوسیستم های پیوسته رویشی ایران است به طوری که از نظر تنوع و ترکیب فلورستیک دارای اهمیت شایان توجهی می باشد و منطقه حفاظت شده اشترانکوه در استان لرستان نیز یکی از اکوسیستم های شاخص آن است. در این مطالعه معرفی چکیده کاملمنطقه رویشی زاگرس در غرب ایران یکی از غنی ترین و ارزشمند ترین اکوسیستم های پیوسته رویشی ایران است به طوری که از نظر تنوع و ترکیب فلورستیک دارای اهمیت شایان توجهی می باشد و منطقه حفاظت شده اشترانکوه در استان لرستان نیز یکی از اکوسیستم های شاخص آن است. در این مطالعه معرفی فلور ، بررسی کورولوژیک و مطالعه ساختار رویشی عناصر گیاهی در بخشی از دامنه های زاگرس مرکزی در منطقه حفاظت شده اشترانکوه لرستان مد نظر قرار گرفت . مطالعه حاضر از نخستین مطالعات فلورستیک از این دست در منطقه حفاظت شده اشترانکوه می باشد. روش این پژوهش در قسمت های غرب و جنوب غربی منطقه حفاظت شده اشترانکوه در وسعتی نزدیک به 50 هکتار ، در طبقه ارتفاعی 1800-1600 متر از سطح دریا انجام شد. کلیه گونه های گیاهی مشاهده شده در طول فصل بهار جمع آوری گردید. شناسایی گونه ها و پراکنش جغرافیایی و کورولوژی و طیف زیستی عناصر گیاهی بر مبنای تقسیم بندی نواحی جغرافیایی و مناطق فلورستیک زهری و فلورهای مربوطه و شکل زیستی عناصر گیاهی موجود با استفاده از روش طبقه بندی شکل های زیستی Raunkiaerتعیین شد . بحث و نتیجه گیری 62 گونه از 24 تیره شناسایی شد . تیره های Asteraceae، Papilionaceae ، Poaceae ، Rosaceae، Lamiaceae ، Liliaceae ،Apiaceae به ترتیب از مهم ترین تیره های موجود در منطقه می باشند همی کریپتوفیت ها (32%) و تروفیت ها (31%) شکل های زیستی غالب بودند که طیف زیستی رویشی منطقه را تشکیل می دهند . عناصر رویشی ایران تورانی(39%) ، ایران تورانی مدیترانه ای(22%) و ایران تورانی مدیترانه ای- اروپا سیبری (17%)از مهم ترین گروه های کورولوژیک موجود در منطقه می باشند. 10 گونه انحصاری سرزمین ایران هستند که 6/0 % از کل گونه های اندمیک فلور ایران را در بر می گیرند. پرونده مقاله -
مقاله
4 - تنوع گونه های گیاهی درغرب منطقه حفاظت شده اشترانکوه لرستانعلوم و تکنولوژی محیط زیست , شماره 7 , سال 16 , پاییز 1393زمینه و هدف : مطالعه پوشش گیاهی عامل موثری در بررسی ظرفیت بوم شناختی و سنجش و ارزیابی وضعیت کنونی و پیش بینی وضعیت آینده یک منطقه به شمار می رود . در مطالعه حاضر، تنوع زیستی گیاهی در قسمت هایی از غرب منطقه حفاظت شده اشترانکوه لرستان بررسی شده است. روش بررسی : سه ایستگا چکیده کاملزمینه و هدف : مطالعه پوشش گیاهی عامل موثری در بررسی ظرفیت بوم شناختی و سنجش و ارزیابی وضعیت کنونی و پیش بینی وضعیت آینده یک منطقه به شمار می رود . در مطالعه حاضر، تنوع زیستی گیاهی در قسمت هایی از غرب منطقه حفاظت شده اشترانکوه لرستان بررسی شده است. روش بررسی : سه ایستگاه در غرب منطقه در طبقه ارتفاعی 1800-1600 انتخاب شد. ایستگاه 1 تحت قرق حفاظتی ، ایستگاه 2 در این ناحیه فعالیت های انسانی تحت مدیریت حفاظتی منطقه انجام می گیرد و ایستگاه 3 در مناطق مجاور در خارج مرزهای حفاظتی منطقه انتخاب شد. 8 قطعه نمونه مربع شکل در هر ایستگاه به صورت تصادفی و درهر ماکروپلات 3 میکروپلات در عرصه پیاده شد. در پلات ها فهرست و تعداد گونه های گیاهی ثبت شد . نرم افزار PAST برای محاسبه ی شاخص های تنوع زیستی و رسم نمودارهای تنوع استفاده شد. بحث و نتیجه گیری : 62 گونه گیاهی از24 تیره شناسایی شد که10 گونه انحصاری ایران بود . مقایسه میانگین شاخص های تنوع زیستی نشان داد که وضعیت شاخص ها در ایستگاه1 و2 نسبت به ایستگاه 3 بهتر و غالبیت گونه ای در ایستگاه1 با ایستگاه های 2 و 3 اختلاف معنی داری دارد و شاخص های غنا و تنوع در ایستگاه های 1و2 وضعیت مناسب تری نسبت به ایستگاه 3 دارند . با مقایسه شاخص های تنوع می توان اذعان نمود که گونه ها با فراوانی بیشتر و نیز گونه های نادر در ایستگاه 2 بیشتر بوده و شاخص های منهینیک و مارگالف هم بر غنی تر بودن گونه های این ایستگاه تاکید دارند. با توجه به این که حفاظت سبب می شود تا جنگل سیر تحول تدریجی خود را طی نماید و تنوع زیستی آن نیز حفظ گردد، بیشتر بودن شاخص های تنوع در ایستگاه 1 و 2 امری بدیهی است. مقایسه نمودارهای تنوع درسه ایستگاه نشان دهنده بیشتر بودن سطح تنوع در ایستگاه 2 می باشد و در ایستگاه 1 تولید در وضعیت بهتری بوده و تنوع و تولید در ایستگاه3 پایین و انقراض در آن شدید بود. درجه بندی تنوع در ایستگاه 1 به وضوح پایین تر از دو ایستگاه و دو ایستگاه 2 و 3 غیر قابل مقایسه بود . از اینرو با توجه به محدودیت شاخص های تنوع زیستی و جهت دستیابی به شاخص ها و معیارهای دقیق تر پیشنهاد می شود که سازگار کردن این فرمول ها با شرایط ایران و بخصوص زاگرس و کاربرد روش های نوین جهت رتبه بندی تنوع در این منطقه مد نظر قرار گیرد. پرونده مقاله -
مقاله
5 - Potential adverse effects of heavy metals in Ahvaz oil fieldAnthropogenic Pollution , شماره 1 , سال 7 , زمستان 2023In the present study, the potential adverse effects of heavy metals in the soil of Ahvaz oil field were evaluated. 9 soil samples were collected and chemical digestion was performed. Global standard methods was used to collect samples and measure metals. Heavy metals Ni چکیده کاملIn the present study, the potential adverse effects of heavy metals in the soil of Ahvaz oil field were evaluated. 9 soil samples were collected and chemical digestion was performed. Global standard methods was used to collect samples and measure metals. Heavy metals Ni, Cd, Pb, Zn, Cu were measured. and geochemical indicators were evaluated. Average concentrations of heavy metals in soil samples were Cd 0.16, Pb 16.63, Zn 22.03, Cu 10.39, Ni 62.97 ppm. The igeo index findings demonstrated that the values for the metals Ni, Cd, Pb, Zn, and Cu were at an uncontaminated level. TRI index values of metals were Moderate. EF of Cd and Ni wer moderate. CF index of Pb is considerable and cf of Cd and Ni and Zn were moderate. The results of CD, MCD, PLI indicators showed that heavy metals in the studied soils are at the level of contamination. The amount of this contamination was moderate to considerable. The ecological risk of these metals was considerable. پرونده مقاله