یکی از مبانی و معیارهای نوشته‌‌های ادبی که منجر به ماندگاری آن می‌‌شود، اندیشۀ مربوط به آن آثار است. در ادبیات فارسی شاعران و نویسندگان تنها به سرودن اشعار و آفریدن آثار ادبی نپرداخته‌‌اند بلکه توانسته‌‌اند اندیشه‌‌های کلامی، اخلاقی، فلسفی، عرفانی و ... را در آثار ادبی وارد کنند. مولانا جلال‌‌الدین رومی از شاعران سدۀ هفتم ه.ق با اندیشه‌‌های عرفانی و ابوالعلای معری از شاعران سدۀ پنجم ه.ق با پندارهای دینی و فلسفی است. در این پژوهش نگارندگان به صورت تطبیقی مطابق مکتب امریکایی، در پی بیان شباهت و تفاوت نگاه دوشاعر شرقی و هم‌‌آیین اما با مسلک متفاوت، نسبت به مسائل متضاد هستی در زمینۀ مرگ و زندگی و دنیا و آخرت بوده‌‌اند. فرضیۀ نگارندگان این است که به دلیل وابستگی دوشاعر به مکتب شرقی باید نگرش‌های همسانی در اندیشه‌ها داشته باشند ولی وابستگی دو شاعر به دو مکتب فکری متفاوت، باعث تضارب آرای این دو شاعر شده باشد. مهمترین نتیجۀ به‌‌دست‌‌آمده این است که نگاه مولانا در زمینۀ یادشده نسبت به امور متضاد ، نظر عارف اندیشمند است و پدیده‌‌ها را با دریچۀ اشراقی خود نگریسته ولی فلسفۀ ابوالعلا در مواجهه با تضادها، فلسفۀ شاعرانه، شک و بدبینی بوده است. روش این پژوهش، کتابخانه ای است که بر مبنای توصیفی-تحلیلی به دسته‌بندی و بررسی داده‌ها پرداخته شده است. شک و بدبینی بوده است. واژههای کلیدی: مولانا ،ابوالعلا، ادبیات تطبیقی، اضداد. پرونده مقاله