فهرست مقالات مریم ناصر ترک


  • مقاله

    1 - بررسی نشانه‌های تأثیر کلام اشاعره و معتزله در حدیقه سنایی
    جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی) , شماره 4 , سال 5 , پاییز 1400
    سنایی غزنویی به عنوان یکی از برجسته‌ترین شاعران کلاسیک ایران، با حدیقه‌الحقیقه بسیاری از آموزه‌های اعتقادی و اخلاقی اسلامی را وارد شعر فارسی نمود. بیشتر این آموزه‌ها متأثر از فضای کلامی و اخلاقی عصر سنایی می‌باشد. عصری که نحله‌های کلامی و اخلاقی فراوانی در آن رواج داشتن چکیده کامل
    سنایی غزنویی به عنوان یکی از برجسته‌ترین شاعران کلاسیک ایران، با حدیقه‌الحقیقه بسیاری از آموزه‌های اعتقادی و اخلاقی اسلامی را وارد شعر فارسی نمود. بیشتر این آموزه‌ها متأثر از فضای کلامی و اخلاقی عصر سنایی می‌باشد. عصری که نحله‌های کلامی و اخلاقی فراوانی در آن رواج داشتند. در این میان، مثنوی حدیقه‌الحقیقه، از جمله مهم‌ترین آثار سنایی، جلوه‌گاه تأثیرات کلامی و اعتقادی متعددی در بطن خویش می‌باشد. حدیقه‌الحقیقه اثری می‌باشد که هم متأثر از مبانی کلامی-استدلالی معتزله است و هم متأثر از مبانی کلامی–نقلی اشعریون. این اثر از یک سو، در مسائل کلامی چون رؤیت الهی، به دیدگاه‌های معتزله نزدیک می‌باشد و در مسأله حدوث و قدم کلام الهی به اشاعره. اگر چه سنایی‌پژوهان، وی را عمدتاً اشعری‌مسلک دانسته‌اند، اما نمی‌توان در باورداشت سنایی به حب اهل بیت (ع)، توحید و امامت و آموزه‌های اخلاقی شیعی‌مسلکانه او، شک کرد. باری در تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، تلاش شده تا تاثیرات کلامی دو فرق مهم جهان اسلام یعنی معتزله عقل‌اندیش و اشعریون نقل‌اندیش بر حدیقه‌الحقیقه سنایی مطالعه شود. عمدۀ تمرکز تحقیق بر تأثیرات موضوعات کلامی و اخلاقی چون حدوث و قدم کلام الهی، رویت الهی، امامت، امر شر، حسن و قبح امور و ... در حدیقه‌الحقیقه سنایی است پرونده مقاله