مقدمه و هدف: گرمایش زمین و نقش گازهای گلخانهای در ایجاد آن، یکی از موضوعات مهم مورد بررسی در بسیاری از مطالعات داخلی و خارجی میباشد. از جمله عوامل ایجاد کننده این گازها، فعالیتهای دامپروری است. دو روش عمده انتشار این گازها از دام از طریق دفع مدفوع و نیز دفع گازهای رودهای میباشد. در مطالعه حاضر، علاوه بر تعیین جیره بهینه گاوهای شیری مبتنی بر هدف حداقلسازی هزینه جیره، جیرهی بهینهای در راستای کاهش انتشار گازهای گلخانهای نیز تعیین و نتایج آنها مورد مقایسه قرار میگیرد.
مواد و روشها: در این مطالعه، بهمنظور تعیین جیره بهینه سازگار با اهداف زیستمحیطی برای گاوهای شیری نژاد هلشتاین با وزن 600 کیلوگرم و تولید متوسط 30 کیلوگرم شیر در روز در یک واحد گاوداری صنعتی در ساری و مقایسه آن با جیره بهینه حاصل از الگوهای متعارف تعیین جیره که مبتنی بر کمینهسازی هزینه جیره بوده اند، دو الگوی برنامهریزی ریاضی حل شد.
یافتهها: طبق نتایج به دست آمده در شرایط تعیین جیره بهینه مبتنی بر هدف بر کمینهسازی هزینههای جیره، تفاله چغندر، سبوس گندم، کاه گندم و جو به ترتیب با مقادیر (825/15)، (912/7)، (912/7) و (723/7) کیلوگرم در روز، بیشترین سهم را از آن خود میکنند. بهمنظور کاهش انتشار گازهای گلخانهای در سناریوهای مختلف هزینه، موادی مانند سیلوی ذرت، تفاله چغندر و سبوس گندم سهم بالاتری نسبت به سایر مواد دارند. جو و کاه گندم نیز از موادی بوده که برای کاهش بیشتر گازهای گلخانهای در جیره کاهش مییابند. برمبنای نتایج، بهمنظور کاهش 6/26 درصدی در انتشار گازهای گلخانهای لازم است هزینهای در حدود 20 درصد بالاتر از هزینه حاصل از مدلهای متعارف صرف نمود.
بحث و نتیجهگیری: در مجموع میتوان گفت استفاده از مدلهای متعارف تعیین جیره که مبتنی بر کمینهسازی هزینه جیره هستند و عدم توجه به کاهش تبعات زیستمحیطی نظیر انتشار گازهای گلخانهای، منجر به انتخاب جیرهای نامناسب از بعد زیستمحیطی میشود.
پرونده مقاله