طبیعت و مظاهر آن، از دیرباز در آثار ادبی و هنری، ظهور و حضوری گرم و پرنشاط داشته است، و از روزگاران قدیم مورد توجه شاعران فارسی زبان و عرب زبان بوده است. در شعر معاصر فارسی و عربی مضامین مشترک فراوانی در ادب دو شاعر نامدار، سپهری و جبران خلیل جبران مشاهده شده است. مقاله حاضر سعی بر آن دارد تا به روش کتابخانه‌ای و شیوه توصیفی- تحلیلی، به بررسی علل و اسباب وجود مضامین مشترک و همگونی و ناهمگونی بهاریه‌سرایی در اشعار این دو شاعر بپردازد. از علل و اسباب وجود این مضامین می‌توان به مواردی همچون الهام پذیری از مکتب رمانتیک، عرفان شرق دور، تأثیرپذیری از اندیشه‌های عارفانه و صوفیانه، وضعیت نابسامان اجتماع، نقش محیط زندگی بر دوره کودکی و تأثیرپذیری از مکاتب هنری اشاره کرد. پرونده مقاله

علمای بلاغت همواره سعی بر فهم دریافت دلالت‌های حقیقی واژه‌هایی که معنای حقیقی سبک تمنی و ترجی را بیان می‌کند، داشته‌اند. در همان زمان مشخص گردید که این سبک بیانی گاهی از معنایی به معنای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ و گاهی پیش می‌آید که این دو سبک بیانی با توجه به نوع متن کاربردشان جابه‌جا می‎شود؛ به طوری که این کاربردها به سادگی قابل تشخیص و تعیین نبودند، به گونه‌ای که نزدیکی کاربرد معانی(تمنی و ترجی) به اندازه‌ای است که گاهی ادوات این دو به جای یکدیگر به کار می‎روند، و این کاربرد نزد علمای بلاغت بسیار مشهور است. مسأله اصلی آن است که اهمیت زیباشناختی معانی این واژه‌ها و ادوات را که در این دو سبک بیانی به کار می‎روند، تبیین شود، و چگونگی کاربرد آن‌ها را در متن قرآن روشن شود. روش این مقاله کیفی و تکنیک تحلیل مصداقی در برخی از آیات قرآن است و از مباحث انتزاعی پرهیز شده است. نتیجه این بررسی آن است که ساختار زبانی، یک ساختار بی‌طرفانه در بیان و ارائه نیست و وقتی که این ساختار از یک ترکیب معنوی کوچک در ادات تمنی یا ترجی به کار می‌رود، محدود به آن‌ها نمی‌شود بلکه می‌بایست ساختاری معنای تمنی و ترجی را در بر گیرد و معنای مورد نظر با توجه به نیاز ارائه شود. پرونده مقاله

یعد النقد البنیوی فی النقد الحدیث، أحد منهاج النقد الکثیرة الاستخدام حیث یقوم الناقد من خلاله بدراسة وتحلیل العناصر الأساسیة للنص. توجد صلة قویة وأهمیة فائقة بین دراسة وتحلیل بنیة النص والإتجاهات المعاصرة للشعر. علی هذا الأساس اتخذ المنهج الوصفی- التحلیلی فی دراسة أشعار عزالدین المناصرة القصیرة جداً(التوقیعات) شکلاً ولغةً. ففی هذه المحاولة الغایة أن نصل إلی الکشف عن القانون الذی ینتج نسق البنیة ویتحکم فی صمیم العلاقات الباطنیة بین عناصرها وهذا یتم حین یستطیع الباحث إنشاءالنموذج أو النماذج البنیویة التی یعمد علی طریقها إلی تبسیط الواقع وإحداث التغیرات التی تسمح لنا بإدراک البنیة للنص. تؤکد هذه الدراسة علی أن بنیة التوقیعات فی شعر المناصرة تفتح المجال لطرح السؤال أمام القارئ وتمنحه لذة الکشف من خلال أهم میزة فی شعر توقیعات المناصرة. و أهم نتیجة لهذه الدراسة هی أن هذا الانحراف عن المألوف اللغوی و القواعد العامة هو الرکن الأساس فی شعر توقیعات عزالدین المناصرة. پرونده مقاله

محمد الماغوط شاعر وأدیب سوری أبدع فی کتابة قصیدة النثر، وهو أحد روّادها فی الشعر العربی المعاصر عمل فی تطویرها وتنمیتها حتی جعلته فی قمة هذا النوع من الأدب. شهد الماغوط منذ نعومة أظفاره معاناة الأمة العربیة وآلامها وخلال سنوات مراهقته فقد شهد احتلال فلسطین والأوضاع المتردیة لدول المنطقة. ترکت هذه الأوضاع فی شخصیته نوعاً من روح التمرد والرفض بشکل أثرت فی اختیاره لنوع خاص من الشعر ألا هو قصیدة النثر للتشابه الموجود بین الوجهین، حیث إن التمرد علی قوانین الشعر وعدم مراعاة الوزن والقوافی تعدّ من أهم خصائص قصیدة النثر. کان ناقداً اجتماعیاً وله آراء نقدیة حول أوضاع العرب لیصف نقاط ضعفهم أمام القوی المتغطرسة لاسیما إسرائیل. یدعو إلی الوحدة والمقاومة علی حد سواء ویظهر فی أدبه شعراً کان أم نثرا أم قصة أم مسرحیة عنصر الوحدة عنوانه المقاومة. یری البحث أن الشعر والأدب الاجتماعی یمثلان الإنسانیة بحد ذاتهما، والمطالبة بالحریة ومعارضة الدیکتاتوریة والأصالة الإنسانیة، هی من أهم عناصر الاتجاه الاجتماعی والإنسانی فی شعر کل من نیما یوشیج ومحمد الماغوط. پرونده مقاله

الحکمة خلاصة تجربة ومعاناة ونظرة إلی الکون والمجتمع، یطلقها صاحبها بکلام موجز ودقیق لیعبّر عن حقیقة أو رأی أو مبدأ، یوجّه إلی الأجیال الصّاعدة للاتعّاظ والإرشاد، وشروطها أن تکون عامّة وشاملة، ولکی یکتب لها الخلود یجب أن تنطبق علی کلّ الناس فی کلّ زمان ومکان، والحکمة موجودة فی الشّعر العربیّ منذ نشأته وعلی مرّ العصور الأدبیة إلی عصرنا الحاضر والنّاس یحتاجون إلی مَن یرشدهم، ویستخلص لهم عبر الزمان، فالشّعراء الحکماء هم السابقون فی إیصال الأفکار إلی الناس بشعرهم. درست هذه الورقة العلمیة معتمدة علی المنهج الوصفی- التحلیلی، ملامح الحکمة فی الشعر الجاهلی والحدیث.تستهدف هذه الدراسة التعرّف علی الحکمة وأقوال الحکیمة فی شعر الجاهلی والحدیث علی أساس المنهج التوصیفی التحلیلی. کانت أشعار الحدیثة فی مجال الحکمة هی سهلة الألفاظ دون التعقید وخیر الکلام کما یقال هو ما ائتلفت ألفاظه وائتلقَت معانیه وکان قریب المأخذِ، بعیدَ المرمی، سلیماً مِن وصمةِ التَّکلّفِ، بریئاً من عشوةِ التَّعسّف، غنیّاً عن مراجعة الفکرة. پرونده مقاله