-
مقاله
1 - تحلیل تطبیقی آموزههای نظام شهرسازی دورۀ صفویه در ایران با نظام شهرسازی دورۀ رنسانس در اروپامطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , شماره 5 , سال 13 , زمستان 1397در دورۀ صفویه به واسطه امنیت، رونق اقتصادی وتفکرات اسلامی زمینه مناسبی برای اعتلای فرهنگ ایرانی - اسلامی فراهم شد. این مساله باعث تشخّص و بالندگی هنر ایرانی - اسلامی خاصه شهرسازی و معماری دورۀ صفوی نسبت به دیگر دورهها در ایران شد، چنان که حاصل آن را میتوان در شکلگیری چکیده کاملدر دورۀ صفویه به واسطه امنیت، رونق اقتصادی وتفکرات اسلامی زمینه مناسبی برای اعتلای فرهنگ ایرانی - اسلامی فراهم شد. این مساله باعث تشخّص و بالندگی هنر ایرانی - اسلامی خاصه شهرسازی و معماری دورۀ صفوی نسبت به دیگر دورهها در ایران شد، چنان که حاصل آن را میتوان در شکلگیری کالبدی نظام شهرسازی صفویه به صورت باغشهر، تمثیلی از بهشت روی زمین جست. نظام شهرسازی رنسانس نیز ریشه در مکتب اصالت انسان که الهامبخش و مبنای طراحی در همه سطوح کالبدی از اجزای معماری تا فضای شهری شد. هدف این پژوهش بررسی تطبیقی آموزههای شهرسازی دورۀ صفویه و رنسانس و شناخت عناصر مؤثر در شکلگیری کالبدی شهر میباشد. لذا پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع از روشهای ترکیبی اعم از تاریخی، تحلیل تطبیقی و پدیدارشناسی مورد استفاده قرار گرفته است. ابزار گردآوری دادهها، روش کتابخانهای میباشد.تجزیه و تحلیل دادههای آن به شیوه کیفی و استنباطی صورت گرفته است. یافتههای پژوهش نشان میدهد شهر آرمانی نظام شهرسازی دورۀ صفویه و رنسانس متأثر از نوع جهانبینی ناظر بر آن ها بوده است. تبلور کالبدی فضاهای شهری در معنا و شکل جدید از دل سازمان کهن در یک فرایند تاریخی و طبیعی پدیده آمده است. در حقیقت گذار از شهر - مکان به شهر - زمان بوده است. بنابراین نتیجهگیری میشود شهر مقولهای فلسفی است چون ابعاد ذهنی - هویتی شهر در محدوده ارزشهای فکری - اعتقادی مقام میگیرد. از سوی دیگر شهر پدیدهای "مکانی – زمانی" است که در هر مقطعی از تاریخ بتواند دگرگونیهای کمی خود را با تغییرات کیفی موردنیاز عصر خویش تبدیل کند و مفهوم مکان و زمان را در همسویی با یکدیگر قرار دهد. پرونده مقاله -
مقاله
2 - بررسی الگو های رفتاری استفاده کنندگان فضای شهری جهت پایداری اجتماعی محیط (مطالعه موردی: محور تجاری محله ساغریسازان شهر رشت)مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , شماره 2 , سال 15 , تابستان 1399فضاهای شهری نقش و تاثیر مهمی در جهت رفع نیازهای مادی و معنوی شهروندان به عنوان رکن اصلی پایداری اجتماعی دارند. اما با توجه به اینکه نیازهای انسان در زمانها و مکانهای گوناگون متغیر بوده و هر فضا از پیچیدگی و عوامل تاثیرگذار متعددی برخوردار است، تطابق فضای شهری با این ن چکیده کاملفضاهای شهری نقش و تاثیر مهمی در جهت رفع نیازهای مادی و معنوی شهروندان به عنوان رکن اصلی پایداری اجتماعی دارند. اما با توجه به اینکه نیازهای انسان در زمانها و مکانهای گوناگون متغیر بوده و هر فضا از پیچیدگی و عوامل تاثیرگذار متعددی برخوردار است، تطابق فضای شهری با این نیازها، پیچیده و دشوار میباشد؛ بنابراین یک گام اساسی در جهت درک نیازها و رفع موانع و مشکلات موجود در فضا به منظور تحقق پایداری اجتماعی، رفتارشناسی استفاده کنندگان در فضای شهری است. در این راستا، پژوهش حاضر به مطالعه رفتاری شهروندان در محور تجاری ساغریسازان شهر رشت، که از محورهای تجاری- تاریخیِ تنزل یافته به لحاظ کیفیت زندگی همگانی میباشد، پرداخته است. این پژوهش با رویکرد کیفی و بهرهگیری از تکنیک نقشهبرداری رفتاری، در طی یک هفته همراه با عکسبرداری، شمارش و یادداشت روزانه وقایع در ساعات گوناگون روز، انجام شده و نتایج آن، در قالب نقشههای گوناگون رفتاری ارائه شده است. یافتههای پژوهش نشان می دهد که پایداری اجتماعی در محدوده، تحت تاثیر تسلط حرکت سواره و فرسودگی بافت قرار گرفته و فضا نتوانسته پاسخگویی مناسبی به نیازهای معاصر کاربران خود، علیرغم برخورداری از سرمایههای اجتماعی و کالبدی، ارائه نماید. لذا میباید سیاستهای اجرایی اولویتداری نظیر بازآفرینی عملکردی محور با محوریت عناصر ارزشمند تاریخی و جاذب جمعیت (مخصوصاً بازار ساغریسازان)، ساماندهی پاتوقها و قرارگاههای رفتاری غیر سازمان یافته، کاهش موانع متحرک و ثابت موجود در فضا و افزایش فضای حرکتی ایمن و راحت برای افراد پیاده، جهت بهبود کیفیت رفتار و فعالیت همگانی اعمال گردد. پرونده مقاله -
مقاله
3 - تاثیر آموزش شهروندان و رویدادهای فرهنگی بر ارتقاء برند شهر خلاق رشتمطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , مقالات زودآیندمقدمه: تأثیر آموزش شهروندی و رویدادهای فرهنگی در ارتقای برند یک شهر خلاق می تواند قابل توجه باشد زیرا با فرهنگ سازی فرهنگ یادگیری و برگزاری رویدادهای فرهنگی متنوع، شهر می تواند نتایج مثبت بسیاری را تجربه کند. آموزش مدنی و رویدادهای هنری می تواند به پرورش ذهنیت خلاق در م چکیده کاملمقدمه: تأثیر آموزش شهروندی و رویدادهای فرهنگی در ارتقای برند یک شهر خلاق می تواند قابل توجه باشد زیرا با فرهنگ سازی فرهنگ یادگیری و برگزاری رویدادهای فرهنگی متنوع، شهر می تواند نتایج مثبت بسیاری را تجربه کند. آموزش مدنی و رویدادهای هنری می تواند به پرورش ذهنیت خلاق در میان ساکنان کمک کند. همچنین میزبانی رویدادهای فرهنگی می تواند باعث تقویت هویت فرهنگی و هنری و جذب گردشگران فرهنگی و تسهیل ارتباطات بین المللی شود. هدف: تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر اقدامات آموزشی و رویدادهای فرهنگی بر ارتقا و موفقیت برندسازی شهر خلاق رشت و شناسایی مهمترین امر در دستیابی به این مهم می باشد. لذا به همین منظور سه شاخص "آقدامات آموزشی"، "رویدادهای فرهنگی" و "برند شهر خلاق رشت" برای این پژوهش در نظر گرفته شده است. روش شناسی پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- کمی است. در این تحقیق تأثیر دو شاخص اقدامات آموزشی و رویدادهای فرهنگی بر برند شهر خلاق رشت با استفاده از پرسشنامه سنجیده شده است. همچنین در تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS و Smart PLS3 استفاده شد و در نهایت مدل ساختاری این پژوهش را بررسی خواهیم کرد. جامعه آماری این پژوهش را شهروندان شهر رشت تشکیل می دهند و در این تحقیق در مجموع 393 پرسشنامه به منظور جمع آوری اطلاعات تکمیل شد. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهر رشت میباشد. یافته ها: بر اساس یافته ها، شاخص برند شهر خلاق رشت با میانگین 40/3 بیشترین میانگین را در بین شاخص ها دارد. همچنین شاخص های رویدادهای فرهنگی و فعالیت های آموزشی به ترتیب با میانگین 15/3 و 43/2 در رتبه های بعدی قرار دارند. از سوی دیگر، بر اساس نتایج مدلسازی، رویدادهای فرهنگی و اقدامات آموزشی توانسته است حدود 32 درصد از تغییرات متغیر وابسته را که شاخص برندسازی شهر خلاق رشت است، تشکیل دهد. نتایج: از آنجایی که رویدادهای فرهنگی بیشتری اثر گذاری را بر برند شهر خلاق رشت داشته اند؛در نتیجه برگزاری جشنواره های و رویدادهای فرهنگی مطلوب در کنار ارائه آموزش های با کیفیت به مردم و شناساندن مفهوم خلاقیت به مردم و نهادینه کردن آن می تواند تاثیر قابل توجهی در ایجاد یک تصویر مطلوب از این شهر و در نهایت موفقیت برندسازی خلاقیت شهر رشت داشته باشد. پرونده مقاله -
مقاله
4 - ارزیابی سطح توسعه یافتگی شهرستان های استان تهرانمطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , شماره 2 , سال 9 , تابستان 1393رشد سریع شهرنشینی در کشورهای جهان سوم باعث برهم خوردن تعادل منطقه ای می گردد. در این میان اتخاذ برخی سیاست های اقتصادی باعث جذب امکانات به چند منطقه محدود و عقب ماندگی بسیاری مناطق دیگر می گردد. اهداف این مقاله بررسیعدم تعادل منطقه ای در استان تهران و همچنین ارائه راهکا چکیده کاملرشد سریع شهرنشینی در کشورهای جهان سوم باعث برهم خوردن تعادل منطقه ای می گردد. در این میان اتخاذ برخی سیاست های اقتصادی باعث جذب امکانات به چند منطقه محدود و عقب ماندگی بسیاری مناطق دیگر می گردد. اهداف این مقاله بررسیعدم تعادل منطقه ای در استان تهران و همچنین ارائه راهکارهای مناسب برای کاهش این عدم تعادل ها می باشد. روش تحقیق مبتنی بر روش تبیینی می باشد که با بهره گیری از مدل تاکسونومی و با استفاده از 36 شاخص اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی و زیربنایی به تحلیل این نابرابری پرداخته شده است.در این میان مهمترین سوال های تحقیق عبارتند از: سطح توسعه یافتگی شهرستان های استان تهران تا چه میزان است؟ با اتخاذ چه راهکارها و سیاست هایی می توان در راستای تعادل و توازن بیشتر میان شهرستان های استان تهران گام برداشت؟ نتایج تحقیق نشان از وجود نابرابری در میان شهرستان های استان تهران دارد. شهرستان شمیران باجذب اکثر امکانات، با امتیاز 0.4427 به عنوان برخوردار ترین شهرستان و شهرستان قدس نیز با امتیاز 0.9829 محروم ترین شهرستان استان محسوبمی گردد. در نهایت در جهت کاهش عدم نابرابری های منطقه ایپیشنهاداتی از جمله تمرکز زدایی منابع و تصمیم گیری، بهره گیری از رویکردهای مدیریت یکپارچه و توزیع عدالت در فضا ارایه گردیده است. پرونده مقاله -
مقاله
5 - ارزیابی مطلوبیت پیاده راههای شهری براساس مؤلفههای کیفی؛ مطالعه موردی: پیاده راه علم الهدی شهر رشتفصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری , شماره 2 , سال 7 , تابستان 1395رشد فزاینده جمعیت در نقاط شهری پیامدهای ناگوار اجتماعی چکیده کاملرشد فزاینده جمعیت در نقاط شهری پیامدهای ناگوار اجتماعی – اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی برای شهرها به وجود آورده است. بنابران شهرها باید مکانهای بهتری را برای زندگی فراهم کنند. یکی از این مکانها، خلق خیابانهای پیاده است. این پژوهش با هدف سنجش وضعیت پیاده راه علم الهدی، شد. در گام اول ادبیات تحقیق مطالعه شد. و براساس این مطالعات چهار معیار (کالبدی، زیست محیطی، آسایش و راحتی، کاربری و فعالیتها) و 22 شاخص انتخاب شد. در گام بعدی با استفاده از روش دلفی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی و با استفاده از نرم افزارExpert choice این شاخصها اولویت بندی شدند. در مرحله بعد، با استفاده از مطالعات میدانی و تکمیل400 پرسشنامه توسط شهروندان حاضر در پیاده راه علم الهدی، وضعیت این پیاده راه با توجه به هر یک از شاخصها ارزیابی شد. نتایج این بخش از لحاظ شاخصهای کالبدی نشان داد که عرض پیاده روها با نمره 65/3 در رتبه اول و طراحی مناسب جدارهها با نمره 21/2 در رتبه هفتم قرار دارد. در بخش زیست محیطی شاخص حفاظت از پیادهها در مقابل تغییرات جوی با نمره 61/2 بهترین وضعیت را دارد. در بخش آسایش و راحتی، شاخص آلودگی صوتی با نمره 59/3 در رتبه اول قرار دارد. شاخصهای سهولت دسترسی به پیاده راه و امنیت به ترتیب با نمرات 47/3 و 45/3 در رتبههای دوم و سوم قرار دارند. نتایج بررسیها درباره شاخصهای معیار کاربری و فعالیتها حاکی از آن است که شاخص تنوع کاربران با نمره 68/3 نسبت به شاخصهای دیگر از وضعیت مطلوبتری برخوردار است. همچنین شاخصهای امکان بارگیری و تخلیه بار واحدهای تجاری و نشانهها وبناهای شاخص به ترتیب با نمرههای 83/2 و 72/2 در رتبههای دوم و سوم قرار دارند. پرونده مقاله