-
مقاله
1 - مقایسه کارایی برخی مدلهای نفوذ آب به خاک بر اساس دادههای حاصل از استوانههای مضاعف در کاربریهای مختلف اراضی(مطالعه موردی: حوزه آبخیز میخساز)اکوسیستم های طبیعی ایران , شماره 1 , سال 14 , بهار 1402فرآیند نفوذ آب به خاک نقش بسیار مهمی در چرخه آبی در طبیعت دارد. اهمیت این پدیده منجر به تمرکز مطالعه محققین زیادی در این رابطه شده است تا اینکه بتوانند از طریق ارائه مدلی مناسب اقدام به برآورد آن نمایند. ازآنجا که انجام مطالعات نفوذ در عرصه، هزینهبر و مستلزم صرف زمان ز چکیده کاملفرآیند نفوذ آب به خاک نقش بسیار مهمی در چرخه آبی در طبیعت دارد. اهمیت این پدیده منجر به تمرکز مطالعه محققین زیادی در این رابطه شده است تا اینکه بتوانند از طریق ارائه مدلی مناسب اقدام به برآورد آن نمایند. ازآنجا که انجام مطالعات نفوذ در عرصه، هزینهبر و مستلزم صرف زمان زیاد است، لذا از مدلهای مختلف، جهت برآورد مقدار نفوذ استفاده میگردد که هر یک از این مدلها در شرایط خاص، برازش مناسبی را با دادههای تجربی از خود نشان میدهند. در پژوهش حاضر، ابتدا با استفاده از روش استوانههای مضاعف در کاربریهای جنگلی، مرتعی و زراعی اقدام به اندازهگیری نفوذ در حوزه آبخیز میخساز شد. سپس دادههای مقادیر نفوذ حاصل از مدلهای کوستیاکوف، هورتون، گرین-آمپت، سازمان حفاظت خاک آمریکا و فلیپ با استفاده از ضریب کفایت ناش-ساتکلیف، ضریب تبیین و معیار میانگین خطا به منظور تشخیص مناسبترین مدل برآورد نفوذ مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در کاربری زراعی؛ مدل سازمان حفاظت خاک آمریکا(با میانگین 890/0=2R و 8/1=ME و 805/0=NSE)، در کاربری مرتعی؛ مدل سازمان حفاظت خاک آمریکا(با میانگین 927/0=2R و 837/0=ME و 936/0=NSE) و در کاربری جنگلی مدل فلیپ(با میانگین 991/0=2R و 946/0=ME و 893/0=NSE) بهعنوان مناسبترین مدل در تعیین برآورد مقادیر نفوذ معرفی گردیدند. پرونده مقاله -
مقاله
2 - واکاوای عملکرد مدیران در پیشگیری از خسارت ناشی از مخاطرات شهری در راستای حفظ اکوسیستم های محیطی (مطالعه موردی: :شهر نوشهر)اکوسیستم های طبیعی ایران , شماره 2 , سال 14 , تابستان 1402ایران بدلیل اکوسیستم خاص جغرافیایی همواره درمعرض انواع مخاطرات طبیعی و انسانی قرارداشته وتلفات جانی ومالی سنگینی متحمل شده است. شهرها بعنوان سکونتگاههای انسانی از وقوع اینگونه بلایا مستثنی نمیباشند. عدم توجه مدیران به مکان یابی و برنامه ریزی صحیح جهت جلوگیری از رشد لجا چکیده کاملایران بدلیل اکوسیستم خاص جغرافیایی همواره درمعرض انواع مخاطرات طبیعی و انسانی قرارداشته وتلفات جانی ومالی سنگینی متحمل شده است. شهرها بعنوان سکونتگاههای انسانی از وقوع اینگونه بلایا مستثنی نمیباشند. عدم توجه مدیران به مکان یابی و برنامه ریزی صحیح جهت جلوگیری از رشد لجام گسیخته شهرها مشکلات فراوان به بارآورده است. فرآیند مدیریت بحران مهمترین مبحث در استراتژی پیشگیری و کاهش خسارات شهری می باشد.هدف اصلی این پژوهش واکاوی عملکرد مدیران شهری در پیشگیری ازخسارت ناشی از مخاطرات با رویکرد پدافندغیرعامل است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ شیوهی مطالعه توصیفی-تحلیلی می باشد. روش جمعآوری داده ها پیمایشی است که در آن از پرسشنامه های حاوی سوالاتی بازوبسته درطیف لیکرت استفاده گردیده است. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آزمون تحلیل عاملی، مقایسه میانگین تی تک نمونهی انجام شده است. از بین جامعه آماری کارشناسان و مدیران شهر نوشهرو استانداری مازندران بااستفاده ازروش گلوله برفی به تعداد60 نفربه عنوان نمونه انتخاب گردیده اند. یافتههای تحقیق نشان می دهد، عملکرد مدیران شهری درشاخص های حمایتهای زیرساختی، طراحی وبرنامه ریزی درکاهش مخاطرات شهری مطلوب و نسبتاً مطلوب بوده است. تحلیل عاملی مرتبط با 63 مولفه تحقیق، محقق را به 8 عامل مهم و موثر در ارتباط باعملکرد مدیران شهری جهت کاهش مخاطرات شهری رسانده است. عامل اول با مقدار ویژه 5/5 (با 8/11واریانس کل) چهارمولفه شامل تخصیص اعتبار آموزش شهروندان جهت مقابله بامخاطرات شهری، مکان یابی بهینه مراکز درمانی و امدادرسانی، توجه به اقلیم در احداث ساختمان، توجه به شیب و توپوگرافی دراستقرار بناها میباشد که بیشترین عامل را مولفه اول به خود اختصاص داده است. نتایج بررسی تحلیل مسیر شاخص های موثر بر عملکرد مدیران شهری، عامل خواستگاه طبیعی شهر با مقدار اثر کلی607/0 بیشترین اثر را در عملکرد مدیران شهری در کاهش مخاطرات شهری محدوده مورد مطالعه به خود اختصاص داده است. پرونده مقاله -
مقاله
3 - تعیین مناظق مستعد وقوع آتشسوزی در حوزه آبخیز شور دره استان گلستان بر اساس روش ELECTRE IIIاکوسیستم های طبیعی ایران , شماره 53 , سال 14 , پاییز 1402در تحقیق حاضر به منظور تعیین مناطق مستعد وقوع آتشسوزی در منطقه شوردره استان گلستان معیارهای مختلف محیطی و اجتماعی مورد استفاده قرار گرفتند و سپس نقشه مربوط به هر عامل برای تعیین مناطق پرخطر آتشسوزی تهیه شد. برای وزندهی معیارها در تحقیق حاضر از روش آنتروپی شانون استفا چکیده کاملدر تحقیق حاضر به منظور تعیین مناطق مستعد وقوع آتشسوزی در منطقه شوردره استان گلستان معیارهای مختلف محیطی و اجتماعی مورد استفاده قرار گرفتند و سپس نقشه مربوط به هر عامل برای تعیین مناطق پرخطر آتشسوزی تهیه شد. برای وزندهی معیارها در تحقیق حاضر از روش آنتروپی شانون استفاده گردید. سپس با توجه به وزن و مقدار هر معیار برای هر زیر حوزه، دادههای مربوط به زیرحوزها با استفاده از تکنیک الکتر III تحلیل شدند. بدین صورت که اجرای روش الکتر شامل: ساخت ماتریس تصمیم گیری، وزندهی معیارها، ساخت ماتریس نرمال، فرایند تقطیر (تعیین معیارهای مساعد و نامساعد)، محاسبه شاخصهای هماهنگی و ناهماهنگی و در نهایت رتبهبندی کامل گزینهها بود. بر اساس نتایج تحقیق، زیرحوزه های 3 و 8 مناطقی با استعداد بالای آتشسوزی هستند. همچنین نتایج تحقیق حاضر نشان داد که زیر حوزههای 1 و 2 زیرحوزههایی با استعداد کم نسبت به آتشسوزی طبقهبندی و شناسایی شدند. برای ارزشیابی نقشه نهایی، نقشه مناطق مستعد آتشسوزی حاصل از روش مورد استفاده در این تحقیق، با نقشه مناطق آتشسوزی تهیه شده توسط اداره کل منابع طبیعی استان گلستان، مقایسه گردید. نتیجه نشان داد که بر اساس ضریب کاپای به دست آمده که برابر 82/0 میباشد، نقشه از دقت خوب و قابل قبولی برخوردار است. بنابراین، روش پیشنهادی به عنوان یک روش غربالگری قابل اعتماد برای شناسایی مناطق در معرض خطر آتشسوزی مطرح است که میتواند به مسئولین کمک کند تا اقدامات پیشگیرانه را هدایت نمایند پرونده مقاله -
مقاله
4 - Detection of Fire-Prone Areas Using the PROMETHEE Decision-Making Method (Case Study: Watershed Basin of Shourdareh, Golestan Province, Iran)Journal of Rangeland Science , مقالات زودآیندDecision makers in fire management are faced with many alternatives and criteria. In decision making about the event of fire, various criteria including technical, economic, social and environmental criteria have to be considered simultaneously. Management to prevent an چکیده کاملDecision makers in fire management are faced with many alternatives and criteria. In decision making about the event of fire, various criteria including technical, economic, social and environmental criteria have to be considered simultaneously. Management to prevent and control fires in forests and rangelands will be effective if fire-prone areas and management identify and focus on these critical areas. Therefore, the present study was conducted in 2022 to identify fire-prone areas using PROMETHEE decision-making method in the watershed basin of Shourdareh, Golestan province, Iran. In the present study, according to fire expert’s opinion, 29 different environmental and social criteria were used to detect of fire-prone areas. In this regard, The Shannon entropy method was used to weigh the criteria. Then, according to the weight and value of each criterion for each sub-basin, the data were analyzed using the PROMETHEE II technique. Based on the results of PROMETHEE II technique, sub-basins of Gh3, Gh8 and Gh1 with Phi values of 0.335, 0.148 and 0.239, respectively, were in high susceptibility to fire class. While rangelands of sub-basins Gh2, Gh5, Gh6 and Gh7 with Phi values of -0.220, -0.117, -0.136 and -0.241 were in the low susceptibility to fire class. Sub-basins of Gh9, Gh10 and Gh11 with Phi values of 0.114, -0.078 and 0.025 were in the moderate susceptibility to fire class. To evaluate the method, the results of this study were compared with results of actual fire areas that prepared by the department of natural resources of Golestan province, Iran. According to the obtained kappa coefficient with the value of 0.82, the method had good and acceptable accuracy. Therefore, since the proposed method was a reliable screening method to identify areas at risk of fire, it can help the authorities in carrying out preventive activities. پرونده مقاله