این پژوهش بر اساس نظریه گفتمان لاکلائو و موفه، نظام‌های معنایی دو گفتمان رسمی/دولتی و محافظه‌کاری و پیکارهای گفتمانی آن‌ها پیرامون برجام و فرآیندهای حاشیه‌رانی و برجسته‌سازی گفتمان رسانه‌ای آن‌ها را از طریق دو قطبی‌سازی آشکار ساخته است. محتواهای شش رسانه برای هر گفتمان در دوره‌ی 1394 لغایت 14 آبان 1397 در دو سطح خرد و کلان بررسی شد. در سطوح کلان، بر مبنای نظریه‌ی گفتمان و در سطوح خرد تحلیل متن بر اساس دو قطبی‌ها به مثابه‌ی سامانه‌ی نشانگانی مجزا صورت گرفت. تعداد 7 دوگانه (دو قطبی) در دو گفتمان رسانه‌ای این پژوهش شناسایی شد. مفصل‌بندی گفتمان‌ها در متون رسانه‌ای معطوف به بازنمایی دو قطبی از برجسته‌سازی خود و حاشیه‌رانی دیگری همراه است. گفتمان رسمی/دولتی وقته‌ی رفع تحریم‌ها و دوگانه‌ها‌ی توافق خوب/توافق بد و شفافیت/رانت را به میدان می‌آورد. گفتمان محافظه‌کاری نیز وقته‌های ایدئولوژیک تعریف کرده و دال‌های مرکزی خود را معطوف غیریت‌سازی می‌کند تا سیطره‌ی هژمونیک دوگانه‌های گفتمان رقیب در قالب تعامل سازنده و دوگانه‌ی تعامل/تقابل را بشکند. گفتمان رسمی/دولتی از طریق دال‌های تهی قصد دارد نظام معنایی گفتمان خود را مفصل‌بندی کند. هر دو گفتمان دال‌های موجود حوزه‌ی گفتمان‌گونگی رقیب را با هدف ایجاد دو قطبی‌ استخدام کرده‌اند. بعد از تهدید برجام، هر دو گفتمان دال‌های شناور را به خدمت گرفته‌اند. پرونده مقاله

هدف این پژوهش مقایسه گفتمان فرهنگی حاکم بر سینمای دهه قبل و پس از انقلاب اسلامی ایران است. رویکرد پژوهش کیفی و روش اصلی تحلیل گفتمان می‌باشد. جامعه آماری و نمونه محتوای فیلم‌های سینمایی یش و پس از انقلاب بود که دیالوگ‌های 12 فیلم از طریق ارزش‌های قدرت، موفقیت، لذت‌طلبی، برانگیختگی، استقلال، جهان‌گرایی، خیرخواهی، سنت‌گرایی، هم‌نوایی، امنیت‌گرایی، مشروعیت بخشیدن به ثروت، ارزش‌های مذهبی، ارزش‌های ملی با نرم‌افزار maxqda مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. براساس نتایج حاصله از این پژوهش مشابهت‌های بینامتنیت ارزش‌های گفتمان فرهنگی بازنمایی شده در فیلم‌های یک دهه قبل از انقلاب، خیرخواهی، قدرت، سنت‌گرایی، لذت‌طلبی و ارزش‌های مذهبی است. مشابهت‌های بینامتنیت ارزش‌های گفتمان فرهنگی بازنمایی شده در فیلم‌های یک دهه پس از انقلاب، خیرخواهی، قدرت، سنت‌گرایی است. ارزش‌های گفتمانی بیناگفتمانیت، خیرخواهی، سنت‌گرایی و ارزش‌های مذهبی برجستگی بیشتری در فیلم‌های یک دهه قبل از انقلاب دارند. ارزش‌های گفتمانی بیناگفتمانیت، خیرخواهی، سنت‌گرایی و هم‌نوایی برجستگی بیشتری در فیلم‌های یک دهه پس از انقلاب دارند. پرونده مقاله

مطالعات مختلف انجام شده در حوزه ی ارزش های فرهنگی در ایران از دیدگاه های متفاوتی به این موضوع پرداخته اند، اما به نظر می رسد که دسته بندی جامعی از ارزش های سنتی و مدرن در جامعه ی ایران صورت نگرفته است. یافته ی اصلی از مرور بر پژوهش های مربوط به موضوع پژوهش نشان از دوگانگی ارزشی (سنتی و مدرن) در ایران است. اصلی ترین ارزش های سنتی عبارتند از ارزش های دینی، خانوادگی و جمع گرایی و ارزش های مدرن تنوع طلبی، لذت طلبی، استقلال، جاه طلبی، فردگرایی و کسب تجربه ی جدید است . در پژوهش حاضر با شناسایی ارزش های فرهنگی بازنمایی شده درمحتوای فیلم های سینمایی و با استفاده از نظریه های آلپورت، روکیچ، ساختار مدور شوارتز، نظریه رفیع پور، جان استوارت ونظریه هال و از طریق روش تحلیل گفتمان به مطالعه ی ارزش های پرداخته شده است. در تحلیل گفتمان مجموعه شرایط اجتماعی، زمینه وقوع متن یا نوشتار، گفتار، ارتباطات غیرکلامی و رابطه ساختار و واژه ها در گزاره ای کلی نگریسته می شود. با توصیف، تفسیر و تبیین ارزش های فرهنگی بازنمایی شده درمحتوای فیلم های سینمایی در دهه قبل از انقلاب اسلامی ایران (فیلم در امتداد شب، قیصر، طوقی، گاو، سوته دلان، گنج قارون) دیالوگ فیلم ها از طریق ارزش های قدرت، موفقیت، لذت طلبی، برانگیختگی، استقلال، جهان گرایی، خیرخواهی، سنتگرایی، همنوایی، امنیت گرایی، مشروعیت بخشیدن به ثروت، ارزش های مذهبی، ارزش های ملی با نرم افزار maxqda مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. براساس نتایج حاصله از این پژوهش مشابهت های بینامتنیت ارزش های گفتمان فرهنگی بازنمایی شده در فیلم های یک دهه قبل از انقلاب، خیرخواهی، قدرت، سنت گرایی، لذت طلبی و ارزش های مذهبی است. ارزش های گفتمانی بیناگفتمانیت، خیرخواهی، سنت گرایی و ارزش های مذهبی برجستگی بیشتری در فیلم های یک دهه قبل از انقلاب دارند. بابررسی و تحلیل فیلم های ساخته شده در این ایام، می توان بیان داشت که فیلم های این دهه، در جهت خیرخواهی، سنت گرایی و ارزش های مذهبی بوده است. پرونده مقاله

مدیریت سیاسی زنان و مردان حاصل بازتولید نابرابری‌هایی است که دولت‌ها نقش مهمی در آن دارند و دارای خاصیت تعیین‌کنندگی برای گفتمان‌های حاکم بوده و زنان همواره به‌عنوان دیگری و هویت‌ساز برای مردان و عامل تعیین قدرت و اقتدار هستند .هدف این مقاله شناسایی موانع زنان در مدیریت سیاسی در دوران پهلوی با تاکید بر متن کتاب ها و سخنرانی های محمد رضا پهلوی است ،دوره ای که همراه با اعطای حق رای ، حضور معدود و محدود زنان در سمت‌های سیاسی بروز قابل توجهی می‌یابد . نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در مدرنیسم دوران پهلوی ، غیردینی سازی جامعه در چندین جبهه انجام شده ،ساختار قضایی نوسازی و حقوقدانان تحصیل‌کرده جدید ،جایگزین قضات روحانی سنتی می شوند و... در این دوره زنان برای اولین بار وارد ادبیات سیاسی ایران شده و با توسعه آموزش های پایه و همچنین آموزش عالی برای زنان ، زمینه حضور آنها به عرضه های سیاسی و اجتماعی فراهم گردید و زنان در نقش های سیاسی مانند نمایندگی مجلس ملی ، مجلس سنا، در سمت وزارت و همچنین قضاوت وارد عرصه مدیریت سیاسی شدند .هرچند این فرصت در طبقه ای خاص از زنان روی داد و علی رغم رویه مدرن سازی جامعه بخش کلان جامعه، نگرش سنتی داشته و در این تغییرات سهمی نداشتند . از سویی نیز دستاوردهای مورد انتظار مدرنیسم در جوامع غربی و موفقیت‌های زنان در رسیدن به اهداف خود در قالب فمینیسم، این فعالیت های مورد تخاصم حاکمیت قرار گرفت وتعاریفی ایدئولوژیک برای فمینیسم ارائه شد. پرونده مقاله

این مقاله با هدف مطالعه تحول مرجعیت دینی بر اساس ابعاد فرهنگ دین‌داری برساخت شده در شبکه اینستاگرام انجام شده است. پژوهشگر که رویکردی استقرایی به موضوع داشت، تنها با تأکید بر دو نکته محورهای نظری خود را برای گردآوری داده ها مشخص نمود که عبارت‌اند از: کثرت گرایی دینی موجب از میان رفتن انحصارگرایی نمی شود و در ضمن، صرفاً انحصارگرایی در دین به پذیرش مرجعیت دینی منتهی نخواهد شد. پس از مرور بحث های نظری در این باره و مقایسه آن با پژوهش های انجام‌ شده، گردآوری داده ها را بر اساس اصول روش نتنوگرافی (مردم نگاری آنلاین) انجام داد. در بخش نمونه گیری ۱۵ صفحه در اینستاگرام که متعلق به دیدگاه های مختلف دینی بودند و منتسب به افراد شناخته شده که موافقان و مخالفان فرهنگ دین‌داری حاکم بر جامعه را شامل می شد، انتخاب شد. در بخش گردآوری داده ها پست های تصویری، نوشتاری و صوتی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که فرهنگ دین‌داری دارای ابعاد مناسکی، پیامدی، تجربی، اعتقادی و اخلاقی هستند، اما نقش این ابعاد در تحول جایگاه مرجعیت سنتی به یک میزان نبوده است. در بُعد مناسکی، مرجعیت سنتیِ دینی جایگاه ویژه ای دارد، اما در بُعد پیامدی مرجعیت عقل و انتقاد عقلانی در برابر مرجعیت سنتی قرار می گیرد و دیدگاه های متفاوتی را در کارکردهای فرهنگ دینی نشان می دهد. تنوع تجربیات دینی به تنوع دیدگاه ها در نسبت دادن تجربه ها به مرجعیت سنتی نقش داشته و جایگاه مرجعیت سنتی در بُعد تجربی تضعیف شده است. در بُعد اخلاقی با دو سنخ قضاوت اخلاقی و قضاوت عقلانی مواجه هستیم که تعاریف معرفت شناختی از دین را با مرجعیت های چندگانه مشخص می کند و در بُعد اعتقادی، بدون خدشه وارد شدن به محورهای اساسی دین، مرجعیت چندوجهی بازنمایی شده است. درنهایت، چهار نوع مرجعیت در انواع دین‌داری مرجعیت گرا شناسایی شد که عبارت‌اند از مرید در دین‌داری عرفانی، ائمه و مرجع تقلید در دین‌داری سنتی، معیار عقلانیت در دین‌داری عقل گرا و تفسیر شخصی در دین‌داری خودمرجع. پرونده مقاله

مطالبات حقوقی و مقایسه وضعیت حقوقی و اجتماعی زنان در قالب کتاب ها و مقالات متعددی همواره این دغدغه را مطرح نموده است که چرا در جوامع کمتر توسعه یافته در مقابل حضور زنان در عرصه های سیاسی مقاومت هایی صورت می گیرد و اجازه این بروز و ظهور داده نمی شود. شاید بتوان گفت جنسیت و سیاست در بستر گفتمان های حاکم با روش تحلیل انتقادی گفتمان مورد بررسی قرار نگرفته و امید است با یافته های جدید در این خصوص و شناخت بیشتر از وضعیت زنان و مردان بتوان اکت های اجتماعی جدیدی در راستای برابری اجتماعی و سیاسی در ایران پیشنهاد شود. شایان ذکر است بررسی مواردی از اکت های سیاسی از جمله حق رای، حق انتخاب شدن و کاندیداتوری، اخذ پست های سیاسی، حضور زنان و نقش آفرینی زنان در محیط های نظامی و ... در دستور کار این پژوهش قرار داد. این پژوهش از نوع بنیادی و روش کیفی و با استفاده از روش مطالعه اسنادی و تکنیک تحلیل گفتمان انجام خواهد شد و به دنبال روش و نگرشی خواهم بود که هم تبیینی برای چگونگی نقش جنسیت در سیاست و هم ساز و کارهای لازم برای تحلیل متون مدنظر را در اختیار قرار دهد.

پرونده مقاله