زبان و ادبیات فارسی واحد مشهد
,
شماره1,سال
17
,
بهار
1400
حماسه در لغت به معنای دلاوری و شجاعت و در اصطلاح ادبی به آثار منظوم و منثوری که رخدادهای پهلوانی و اعمال دلاوری و مردانگی قهرمانان و پهلوانان یک ملت و یک آیین و کیش را که در راه استقلال کشور و حفظ آیین خویش کوشیدهاند توصیف و منعکس کرده؛ قلمداد میشود. در هر حماسه هموار چکیده کامل
حماسه در لغت به معنای دلاوری و شجاعت و در اصطلاح ادبی به آثار منظوم و منثوری که رخدادهای پهلوانی و اعمال دلاوری و مردانگی قهرمانان و پهلوانان یک ملت و یک آیین و کیش را که در راه استقلال کشور و حفظ آیین خویش کوشیدهاند توصیف و منعکس کرده؛ قلمداد میشود. در هر حماسه همواره در مقابل قهرمان داستان نیرو یا نیروهایی متضاد قرار میگیرند تا وی را از رسیدن به هدف خویش باز دارند. آثاری چون سامنامه، تجلیگاه جدال مداوم دو نیروی قهرمان و ضدقهرمان است. این جستار به منظور شناخت شخصیت و ویژگیهای قهرمان و ضد قهرمان در اثر حماسی سامنامه، تنظیم گردیده است. همچنین یاریگران قهرمان و ضدقهرمان با کنشهای متفاوت شناسایی و تفسیر شدهاند. در این مقاله از روش توصیفی-تحلیلی با ابزار گردآوری کتابخانهای و با مطالعة منابع و مآخذ استفاده شده و به استخراج ویژگیها و صفات قهرمان و ضدقهرمان پرداخته است. نتایج نشانمیدهد که طبقهبندی عناصر اهریمنی و ضدقهرمان بر اساس دو عنصر نوع و کنش صورت پذیرفته است. در سامنامه قهرمان سام است و ضدقهرمانان به چهاردستة کلّی انسانی، حیوانی، طبیعی و ماوراءالطبیعی تقسیم میشوند. بر اساس کنش نیز در اثر مذبور کنش جدال بالاترین بسامد را در میان دیگر انواع کنش به خود اختصاص داده است.
پرونده مقاله
مطالعات زبان و ادبیات غنایی
,
شماره4,سال
10
,
پاییز
1399
جنبش رمانتیسم تحولی مهم در تاریخ هنر و تفکر جهانی است. از میان مؤلفه های قابل توجه این جنبش طبیعت، تخیل و کیش آزادی انتخاب شده اند، بررسی این سه عنصر بر اساس بسامد بالای کاربرد آنها در اشعار لرد بایرون و سمیمن بهبهانی انتخاب شده است. به اعتبارِ سویۀ ارتباطی میان این عنا چکیده کامل
جنبش رمانتیسم تحولی مهم در تاریخ هنر و تفکر جهانی است. از میان مؤلفه های قابل توجه این جنبش طبیعت، تخیل و کیش آزادی انتخاب شده اند، بررسی این سه عنصر بر اساس بسامد بالای کاربرد آنها در اشعار لرد بایرون و سمیمن بهبهانی انتخاب شده است. به اعتبارِ سویۀ ارتباطی میان این عناصر می توان دریافت که گرایش به طبیعت، تخیّل و کیش آزادی نسبت به سایر عناصر رمانتیسم، دارای نقش اساسی هستند. نتیجۀ بررسی تطبیقی این مؤلفه ها نشان می دهد این دو شاعر هرچند از جغرافیا، تاریخ، فرهنگ و جنسیت مختلف اند، می توان قرابت هایی یافت که ریشه در درکی مشترک از ماهیت هنر رمانتیک دارد. نتایج مقالۀ حاضر که با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است، نشان می دهد که تخیل امری اساسی و پیوندیافته با سایر مؤلفه هایی است که شعریت متن را ممکن می کند؛ برخلاف بایرون که علی رغم کوشش های بسیارش نمی تواند آزادی را به عنوان امری مشخص صورت بندیِ ادبی کند و انوار رنگین آزادی در شعر بهبهانی، در ستایش او از جنس زن کانونی می شود. اما رابطه های این عناصر در شعر هر دو عنصر مورد بررسی به شکل مشابهی نشان می دهد که طبیعت در حالی که تجلّی آزادی است، منبعی زوال نیافتنی برای تخیّل محسوب می شود، در حالی که اساساً خودِ تخیّل در شعر رمانتیک مصداقی از آزادی روح و اندیشه است.
پرونده مقاله
مطالعات زبان و ادبیات غنایی
,
شماره1,سال
9
,
بهار
1398
چکیده:
زن و ویژگیهای او از دیر باز یکی از موضوعاتی است که مورد توجّه ادبا و شعرا بوده است و گویندگان و نویسندگان بسیاری با در نظر گرفتن جنبههای متفاوت وجودی زن در این باره مطالب مختلفی بیان کردهاند. آثاری چون سمک عیار، بختیارنامه و سندبادنامه از متون منثور ادب غنای چکیده کامل
چکیده:
زن و ویژگیهای او از دیر باز یکی از موضوعاتی است که مورد توجّه ادبا و شعرا بوده است و گویندگان و نویسندگان بسیاری با در نظر گرفتن جنبههای متفاوت وجودی زن در این باره مطالب مختلفی بیان کردهاند. آثاری چون سمک عیار، بختیارنامه و سندبادنامه از متون منثور ادب غنایی است که میتوان زن را به عنوان یکی از شخصیتهای داستان مورد تحلیل و بررسی قرار داد. در این مقاله که به روش توصیفی– تحلیلی انجام شده، شخصیت زن در این سه داستان عامیانه بررسی و تحلیل و مقایسه شده است. نتایج بررسیها نشان میدهد که به دلیل بهرهگیری از بنمایههای فرهنگ ایرانی، نگرش مثبت به زن در کتاب سمک عیّار بسیار جلوهگر است. بختیار نامه در مرتبة بعدی با نمونههای متعادل و مثبتتری از زنان و سندباد نامه به دلیل سایهافکنی فرهنگ و آیین هندو بر جایگاه زن، نگرش منفی بیشتری دارد.
پرونده مقاله
مطالعات زبان و ادبیات غنایی
,
شماره2,سال
13
,
تابستان
1402
یکی از بیتهای بحثانگیز شعر حافظ بیت به خاک پای تو سوگند و نور دیدۀ حافظ/ که بی رخ تو فروغ از چراغ دیده ندیدم است. دربارة این بیت از دیوان حافظ که در چاپ مصحَّح زندهیاد علّامه محمد قزوینی این گونه درج شده است، اختلاف نظرهایی در خصوص اینکه به خاک پای تو سوگند و نور دید چکیده کامل
یکی از بیتهای بحثانگیز شعر حافظ بیت به خاک پای تو سوگند و نور دیدۀ حافظ/ که بی رخ تو فروغ از چراغ دیده ندیدم است. دربارة این بیت از دیوان حافظ که در چاپ مصحَّح زندهیاد علّامه محمد قزوینی این گونه درج شده است، اختلاف نظرهایی در خصوص اینکه به خاک پای تو سوگند و نور دیدة حافظ قسم به یک چیز است یا سوگند به دو چیز، وجود دارد. در این مقاله اظهارنظرهای جمعی از صاحبنظران با ذکر شواهدی از شعر شاعران جهت بررسی دقیق و واکاوی، ارائه شده است تا به این مسأله پاسخ داده شود. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است که با استناد به منابع علمی و شواهد شعری از بزرگان ادب فارسی و به شیوۀ کتابخانهای انجام شده است. نتیجة پژوهش بیانگر این است که واو عطف مورد قسم برخلاف نظر شارحان یک چیز است و نور دیده به معنای روشنایی چشم است نه عزیز و محبوب.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد