چای (Camellia sinensis (L.) O. Kuntze) از مهمترین محصولات منطقه شمال ایران می‌باشد از آنجا که بسیاری از بوته‌های چای منطقه به دلایل مختلف در معرض از بین رفتن قرار دارند، بنابراین داشتن اطلاعات درباره ژنتیک آن برای طراحی برنامه‌های اصلاحی جهت دست‌یابی به گیاهان مناسب و با اهداف خاص کمک شایانی است. در این بررسی 30 گیاه چای شامل نمونه‌های منطقه غرب و مرکز چایکاری به عنوان نمونه‌های بومی و سه گروه سریلانکایی، گرجستانی و آسامی به عنوان نمونه‌های خارجی با استفاده از 21 صفت کمی و کیفی با استفاده از ضریب تفاوت گاوور و الگوریتم UPGMA مورد بررسی تنوع ژنتیکی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تمام نمونه‌های چای گزینش‌شده ازنظر مرفولوژی مشابه یکدیگر بودند، اگرچه برخی از آن‌ها تفاوت‌های کوچکی در برخی ویژگی‌ها نشان دادند اما در کل دارای تفاوت معنی‌دار نبودند. بر اساس داده‌های حاصل دامنه تفاوت بین نمونه‌های مورد بررسی از 048/0 تا 499/0 با متوسط 265/0 بدست آمد. به‌منظور تعیین خویشاوندی ژنوتیپ‌های مورد بررسی و گروه‌بندی آن‌ها بر‌اساس صفات مورفولوژی در تجزیه خوشه‌ای در ضریب فاصله 29/0 نمونه‌های مورد بررسی در چهار گروه اصلی گروه‌بندی شدند. با توجه به نحوه گروه‌بندی مشاهده شد، توزیع نمونه‌های مورد مطالعه از الگوی خاصی پیروی نمی‌کند و با توزیع جغرافیایی هم خوانی ندارد. با توجه به نتایج تحقیق حاضر، تایید می‌شود که آنالیزهای مورفولوژیکی در چای برای تعیین تنوع و ارتباط ژنتیکی می‌توانند با موفقیت مورد بهره برداری قرار بگیرند. نتایج این مطالعه دریچه‌ای را برای مقابله با مشکل قدیمی طبقه‌بندی و شناسایی چای در ایران باز می‌کند. پرونده مقاله