فصلنامه گیاه و زیست فناوری ایران
,
شماره1,سال
18
,
تابستان
1402
سرب فلزی سنگین و از آلایندههای محیط زیست است که بر ساختار و عملکرد گیاهان تاثیر میگذارد. از آنجا که گیاهان زینتی به لحاظ جلوگیری از ورود آلایندهها به زنجیرهغذایی از اهمیت ویژهای برخوردارند؛ هدف از این پژوهش بررسی تاثیر سرب بر برخی ویژگیهای ریخت شناسی و تشریحی گیاه چکیده کامل
سرب فلزی سنگین و از آلایندههای محیط زیست است که بر ساختار و عملکرد گیاهان تاثیر میگذارد. از آنجا که گیاهان زینتی به لحاظ جلوگیری از ورود آلایندهها به زنجیرهغذایی از اهمیت ویژهای برخوردارند؛ هدف از این پژوهش بررسی تاثیر سرب بر برخی ویژگیهای ریخت شناسی و تشریحی گیاه همیشه بهار است. به این منظور آزمایشی با طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار و اعمال تیمارها در مرحله 3 الی 4 برگی انجام شد. تیمارها شامل شاهد، سرب با غلظت کم2 میلیمول و غلظت زیاد 5/3 میلیمول سرب انتخاب شد. پس از گذشت حدود یک ماه از کاشت گیاهان، محلولپاشی به مدت یک ماه و با فاصله سه روز یک بار انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که طول گیاه، طول ریشه و طول برگ تفاوت معنی داری را با کاربرد فلز سنگین سرب نسبت به شاهد نشان دادند. برگ در تنش شدید کوچکتر شده و سلولهای پارانشیم میانبرگ کمتر و ضخیم تر شدند. درصد جوانه زنی بذرها نیز نسبت به شاهد کاهش معنیداری نشان داد. بررسی آناتومی ساقه نیز نشان داد که ضمن کاهش قطر ساقه، تعداد دستجات آوندی در تنش شدید کمتر شده، اما اندازهی درشت تری پیدا کردند. هر چند مسمومیت سرب اثراتی را بر پارامترهای مذکور در گیاهچههای همیشه بهارداشته است، اما این گیاهچه ها اثرات مسمومیت را تحمل کرده و توانستند غلظت 2میلی مولار سرب را تحمل کنند.
پرونده مقاله
پژوهش در برنامه ریزی درسی
,
شماره4,سال
19
,
پاییز
1401
مطالعه حاضر با هدف تدوین الگوی طراحی آموزشی بر پایه اصول یادگیری معکوس با استفاده از روش کیفی و طرح پژوهش حین عمل انجام شد. الگوی اولیه از طریق مصاحبه نیمه ساختار با دوازده متخصص یادگیری معکوس صورت بندی شد و طی جلسات مصاحبه با هفت تن از آنان ارزیابی و اصلاح شد. سپس، طرح چکیده کامل
مطالعه حاضر با هدف تدوین الگوی طراحی آموزشی بر پایه اصول یادگیری معکوس با استفاده از روش کیفی و طرح پژوهش حین عمل انجام شد. الگوی اولیه از طریق مصاحبه نیمه ساختار با دوازده متخصص یادگیری معکوس صورت بندی شد و طی جلسات مصاحبه با هفت تن از آنان ارزیابی و اصلاح شد. سپس، طرح های تدریس علوم پایه ششم براساس الگوی توصیه شده طی جلسات گروه های کانونی با ده معلم پایه ابتدایی تدوین گردیدند و مطابق با بازخوردهای آنان تغییراتی در الگوی آموزش معکوس اعمال شد. طرح های تدریس در یک کلاس پایه ششم اجرا شدند و نتایج حاصل از مشاهدات معلم و بازخوردهای دانش آموزان برای بهبود الگو استفاده شد. چارچوب نهایی با عنوان الگوی طراحی آموزشی معکوس معرفی شد که فرابند آموزش را مشتمل بر سه مرحله تحلیل و نیازسنجی، طراحی و تدوین، و اجرا و ارزشیابی توصیف می کند. در مرحله نخست، ویژگی های یادگیرندگان، طرح برنامه درسی و موقعیت یادگیری تحلیل می شوند تا مراحل بعدی با تکیه به بینش های برآمده از این تحلیل، تنظیم شوند. در مرحله دوم، درباره نحوه بیان اهداف آموزشی، سازماندهی مواد و منابع آموزشی و تنظیم محیط یادگیری تصمیم گیری می شود. مرحله سوم مشتمل است بر اقداماتی که در سه موقعیت پیش ازکلاس درس (مانند نحوه اشتراک مواد آموزشی و بیان انتظارات از یادگیرندگان)، حین کلاس درس (مانند ارزیابی تکالیف و ارائه بازخورد) و پس از کلاس درس (مانند معرفی منابع و طرح پرسش های تاملی) رخ می دهند. الگوی طراحی آموزشی معکوس حاصل این پژوهش می تواند بعنوان یک راهنما مورد استفاده طراحان آموزشی و معلمان قرار گیرد.
پرونده مقاله
ریزغده های سیبزمینی حاصل از کشت بافت جایگزین مناسبی برای غده های بذری است. هدف از این پژوهش بررسی اثر غلظت های مختلف NH4NO3, KNO3 در محیطهای کشت در شیشه بر تغییرات سلولی تکوینی ریز غدههای حاصل از کشت بافت این گیاه در شرایط مذکور میباشد. در این پژوهش از محیطهای کشت ا چکیده کامل
ریزغده های سیبزمینی حاصل از کشت بافت جایگزین مناسبی برای غده های بذری است. هدف از این پژوهش بررسی اثر غلظت های مختلف NH4NO3, KNO3 در محیطهای کشت در شیشه بر تغییرات سلولی تکوینی ریز غدههای حاصل از کشت بافت این گیاه در شرایط مذکور میباشد. در این پژوهش از محیطهای کشت ازمایشگاهی جامدومایع به منظور تهیه گیاهچه استریل والقای ریزغده زایی استفاده شد. در محیط های القاء ریزغده زایی غلظت هر یک از ترکیبات NH4NO3, KNO3، 0، 5/0، 1، 5/1 و 2 برابر حد تعیین شده در محیط کشت در نظر گرفته شد. ریزغده زایی رقم آگریا درتناوب نوری صورت پذیرفت. تاریکی دائمی اثر بازدارنده بر ریزغده زایی دارد. به منظور بررسیهای تکوینی و تشریحی ریز غدهها در پایان مدت القا، ابعاد آنها در محور طولی و عرضی و پس از مقطعگیری میکروسکپی از آنها، تغییرات تعداد سلولها و تغییرات ابعاد سلول هاومحتوای نشاسته بر مبنای سلولهای بافت پارانشیم پوست و مغز سنجیده شد. بر همین مبنا با نتایج آماری معنی دارمشخص شد در غلظتهای مختلف NH4NO3 بیشترین تعداد ردیفهای سلولی متعلق به غلظت نیم تا برابر استانداردمحیط کشت بود. و از نظر تعداد دانههای نشاسته غلظت برابر استانداردتا 5/1برابر آن بیشترین مقدار را نشان دادند. غلظتهای مختلف این ترکیب بر تغییر ابعاد سلولها اختلافات معنی دار ی نشان ندادند. در گروه KNO3، با نتایج آماری معنی دار غلظت 5/1 برابر استاندارد بیشترین تعداد ردیفهای سلولی، ابعاد سلول و همچنین بیشترین محتوی نشاسته را نشان دادند.
پرونده مقاله
گیاه بهلیموLippia citriodora H.B.K برای مصارف غذایی، آرایشی و بهداشتی به ایران وارد شده است و امروزه در مناطق مختلف کشور کشت می شود. هدف از این پژوهش شناسایی و مقایسه ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس سرشاخههای هوایی گیاه در دو فاز قبل و بعد گلدهی و مقایسه فعالیتهای ض چکیده کامل
گیاه بهلیموLippia citriodora H.B.K برای مصارف غذایی، آرایشی و بهداشتی به ایران وارد شده است و امروزه در مناطق مختلف کشور کشت می شود. هدف از این پژوهش شناسایی و مقایسه ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس سرشاخههای هوایی گیاه در دو فاز قبل و بعد گلدهی و مقایسه فعالیتهای ضد میکروبی عصاره متانلی اندامهای ذکر شده بود. بدین منظور سرشاخههای گیاه در دو مرحله: رویشی و زایشی از محل مزرعه در خوزستان در خردادماه 1390 جمعآوری گردید. نمونهها به روش تقطیر با آب اسانسگیری و بازده اسانس محاسبه گردید. ترکیبهای تشکیل دهنده نمونهها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی و محاسبه شاخص بازداری و مقایسه آن با ترکیبهای موجود شناسایی شدند. برای سنجش فعالیت ضدمیکروبی، عصارههای متانلی بخشهای مذکور به روش پرکولاسیون تهیه شد و علیه 4 سویه باکتری گرم مثبت، 4 سویه باکتری گرم منفی و 2 سویه قارچ به روش دیسک دیفیوژن و اندازهگیری قطرهاله عدم رشد، بررسی شد. محاسبات آماری با نرمافزار SPSS صورت گرفت. اجزای عمده اسانس اندام رویشی ژرانیول (35.78 درصد) و زینجیبرین (19.9 درصد) و اجزای عمده اسانس اندام زایشی شامل داوانون (36.4 درصد) و پی- سیمن (16.5 درصد) است. نتایج برای هر دو عصاره فعالیت ضد میکروبی قابل توجهی نشان داد. در بین باکتریها و قارچهای مورد مطالعه، فعالیت ضد قارچی عصارهها از فعالیت ضد باکتریایی بیشتر مشاهده شد. در میان باکتریها، باکتریهای گرم مثبت نسبت به باکتریها گرم منفی حساسیت بیشتری به غلظتهای عصارهها نشان دادند. به علاوه در تمامی سویههای به کار رفته با افزایش غلظت عصارهها اثرات ضد میکروبی افزایش یافت. میزان فعالیتهای ضد میکروبی بین عصارههای رویشی و زایشی تفاوت معنیداری نشان نداد.
پرونده مقاله
گیاه سیب زمینی (Solanum tuberosum L .)، گیاه زراعی و بسیار مهم دنیا است. روش تکثیر این گیاه عمدتا از طریق غیرجنسی است. روش های مرسوم و سنتی در تکثیر غیر جنسی گیاه با مشکلات مهمی مواجه است. اما ریزغده های سیب زمینی حاصل از کشت بافت جایگزین مناسبی برای غده های بذری است. چکیده کامل
گیاه سیب زمینی (Solanum tuberosum L .)، گیاه زراعی و بسیار مهم دنیا است. روش تکثیر این گیاه عمدتا از طریق غیرجنسی است. روش های مرسوم و سنتی در تکثیر غیر جنسی گیاه با مشکلات مهمی مواجه است. اما ریزغده های سیب زمینی حاصل از کشت بافت جایگزین مناسبی برای غده های بذری است. هدف از این پژوهش بررسی اثر غلظتهای مختلف CaCl2 و MgSO4 در محیطهای کشت در شیشه بر تغییرات سلولی تکوینی ریز غدههای حاصل از کشت بافت این گیاه است. در این پژوهش از محیطهای کشت آزمایشگاهی جامد و مایع برای تهیه گیاهچه استریل والقای ریزغده زایی استفاده شد. در محیط های ریزغده زایی غلظت هر یک از ترکیبات حاوی کلسیم و منیزیوم 0، 5/0، 1، 5/1 و 2 برابر حد تعیین شده در محیطکشت استاندارد MS در نظر گرفته شد. ریزغده زایی درتناوب نوری صورت گرفت. به منظور بررسیهای تکوینی و تشریحی ریز غدهها، پس از تشکیل ریزغده ها، ابعاد طولی و عرضی آنها، تغییرات تعداد و ابعاد سلولها و محتوای نشاسته در سلولهای بافت پارانشیم پوست و مغز سنجیده شد. نتایج آماری معنیدار نشان داد در غلظتهای مختلف CaCL2 بیشترین تعداد ردیفهای سلولی متعلق به محیطکشت با غلظت نیم تا یک برابر غلظت این ترکیب در محیطکشت استاندارد بود و از نظر تعداد دانههای نشاسته ریزغدههای تکوین یافته در محیطی با غلظت برابر با غلظت استاندارد این ترکیب درمحیطکشت، بیشترین مقدار را نشان دادند. در گروههای MgSO4 هر چند حضور حداقل مقدار منیزیوم برای تشکیل ریز غده ضروری است اما بر تغییرات سلولی بافتی ریزغدهها و میزان نشاسته اثر آماری معنیداری ندارد. بنابراین غلظتهای استاندارد محیطکشت از این دو ترکیب تا نیمی از مقدار آنها، بهترین محیط در کیفیت ریزغدهها میباشد.
پرونده مقاله
گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.) از خانواده نعناع (Lamiaceae به عنوان گیاه دارویی و سبزی تازه مورد استفاده قرار میگیرد. از آنجا که ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ واﻛﻨﺶ ﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ درعملکرد و تولید مواد موثره دارﻧﺪ، شناسایی ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺭﺷﺪ آنها ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺨﺘلف ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﻭ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ میتو چکیده کامل
گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.) از خانواده نعناع (Lamiaceae به عنوان گیاه دارویی و سبزی تازه مورد استفاده قرار میگیرد. از آنجا که ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ واﻛﻨﺶ ﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ درعملکرد و تولید مواد موثره دارﻧﺪ، شناسایی ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺭﺷﺪ آنها ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺨﺘلف ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﻭ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ میتواند ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻱ ﻛﺸﺖ گیاهان مقاوم به خشکی و کم آبی باشد. در این پژوهش اثر تنش خشکی بر ویژگی-های مورفولوژیک و میزان تولید اسانس و به ویژه لینالول در مراحل مختلف رشد گیاه ریحان، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح خشکی(بدون تنش، تنش ملایم و تنش شدید) در شرایط گلدانی، در مراحل رویشی، پیش گلدهی، گلدهی و میوه دهی بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی تاثیر معنی داری بر صفات مورد ارزیابی داشته است. ﺑﻪ ﻃﻮری ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎک، ارتفاع بوته، تعداد و سطح برگ، در تمامی مراحل رشد کاهش و قطر ساقه در مراحل رشد به ویژه تنش شدید و طول ریشه در مرحله ی گلدهی افزایش داشته است. تنش خشکی سبب کاهش معنی دار تعداد گل ها شده است. تنش شدید در مراحل گل دهی و میوه دهی، کاهشی در میزان اسانس و به ویژه لینالول داشته است در حالیکه تنش ملایم در هر دو مرحله افزایش در میزان این ترکیبات نشان داد. بیشترین میزان درصد اسانس (59/0 درصد) مربوط به تنش خشکی ملایم در مرحله گلدهی و بیشترین میزان لینالول (77/26 میلیگرم در بوته) مربوط به تنش خشکی ملایم در مرحله میوهدهی بود.
پرونده مقاله
ترکیبات طبیعی آنتیاکسیدان میتوانند جایگزین مناسبی در صنایع دارویی باشند. کالوس گیاه کاسنی (Cichorium intybus L) منبع خوبی برای تولید آنتیاکسیدان است. هدف پژوهش ارزیابی میزان ترکیبات فنلی، فلاونوئید و فعالیت آنتیاکسیدانی گیاه کاسنی در شرایط درشیشه و گیاه طبیعی است. ب چکیده کامل
ترکیبات طبیعی آنتیاکسیدان میتوانند جایگزین مناسبی در صنایع دارویی باشند. کالوس گیاه کاسنی (Cichorium intybus L) منبع خوبی برای تولید آنتیاکسیدان است. هدف پژوهش ارزیابی میزان ترکیبات فنلی، فلاونوئید و فعالیت آنتیاکسیدانی گیاه کاسنی در شرایط درشیشه و گیاه طبیعی است. بدین منظور پس از تهیه گیاهچههای سالم از بذرهای کاسنی در محیط کشت (MS2/1)، جداکشتهای ساقه، برگ و ریشه تهیه شد و جهت کالوسزایی در محیطهای کشت MS مایع با تیمارهای هورمونی متفاوت کشت شد. عصارههای متانلی از کالوسهای حاصل تهیه شد. محتوی فنول عصارهها با استفاده از معرف فولین سیوکالتیو، میزان فلاونوئید با روش رنگسنجی کلریدآلومینیوم و فعالیت آنتیاکسیدانی از روش اندازهگیری کاهش ظرفیت رادیکالی با دی فنیل پیکریل هیدرازین (DPPH) ارزیابی شد. برای تعیین نوع ترکیبات فنولی موجود در عصاره از روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا(HPLC) استفاده شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان فنل کل 2.613 mg/g وزنتر کالوس مربوط به جداکشت برگ و با تیمار هورمونی کینتین (0.5mg/L) بیشترین میزان فلاونوئید 0.828 mg/g مربوط به جداکشت ساقه با تیمار هورمونی 2,4-D (0.5mg/L) و بیشترین میزان آنتیاکسیدان کل 89.35 % مربوط به جداکشت ساقه با تیمار هورمونی BAP (1mg/L) بود. بیشترین میزان اسیدکلروژنیک 0.513 mg/g مربوط به جداکشت برگ با تیمار هورمونی BAP (0.75mg/L)و بیشترین میزان اسیدکافئیک 0.009 mg/g مربوط به جداکشت ساقه با تیمار هورمونی کنیتن (1mg/L)بود. کالوسهای حاصل از جداکشت ساقه و برگ با دارا بودن سطح مطلوبی از ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی میتواند به عنوان یک منبع آنتیاکسیدان طبیعی جایگزین آنتیاکسیدانهای مصنوعی مورد استفاده قرار گیرد.
پرونده مقاله
گیاه کاسنی (Cichorium intybus L) از گیاهان دارویی مهم و دارای متابولیت های ثانویه با ارزش است. کالوس کاسنی منبع خوبی برای تولید و استخراج متابولیتهای این گیاه است. در این پژوهش تغییرات کالوس کاسنی از لحاظ برخی خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی جهت بدست آوردن بهترین تیما چکیده کامل
گیاه کاسنی (Cichorium intybus L) از گیاهان دارویی مهم و دارای متابولیت های ثانویه با ارزش است. کالوس کاسنی منبع خوبی برای تولید و استخراج متابولیتهای این گیاه است. در این پژوهش تغییرات کالوس کاسنی از لحاظ برخی خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی جهت بدست آوردن بهترین تیمار هورمونی مورد بررسی قرارگرفت. از بذرهای استریل کاسنی گیاهچههای سالم در محیط کشت (MS2/1) به دست آمد و از گیاهچههای حاصله ریزنمونههای ساقه، برگ و ریشه تهیه شد و جهت کالوس زایی در محیطهای کشت MS مایع و هورمون های 2,4-D ، BAP و Kin در غلظتهای 5/0، 75/0و 1 میلی گرم بر لیتر کشت شدند. نتایج نشان داد که رنگ کالوس در جداکشتها با تیمارهای هورمونی متفاوت از زرد تا سبز و قهوای تیره و بافت کالوسها نیز از سست و نرم تا سفت تفاوت نشان دادند. بیشترین میزان درصد کالوس (22/76 درصد) مربوط به اندام برگ با تیمار هورمونی 2,4-D (0.5mg/L) بیشترین میزان وزن تر کالوس (30/7 گرم) و وزن خشک کالوس (077/0 گرم) مربوط به اندام برگ با تیمار هورمونی Kin (0.75 mg/L)، بیشترین میزان کلروفیل a ، b و کل مربوط به جداکشت برگ با تیمار هورمونی BAP (0.75mg/L) مشاهده شد. بیشترین میزان کاروتنوئید نیز مربوط به جداکشت ریشه با تیمار هورمونی Kin (1mg/L) بود. به طور کلی اثرات متقابل هورمونها و ریزنمونه صفات مختلف کالوسزایی را تحت تاثیر قرار میدهد و میزان این تاثیر به نوع جداکشت و غلظت تنظیم کنندههای رشد بستگی دارد و بیشترین میزان تاثیرات در جدا کشت برگ مشاهده شد.
پرونده مقاله
حساسیت رفتاری در پاسخ به تزریق مورفین، مدلی مناسب برای مطالعه بسترهای عصبی شکلپذیری رفتاری است که با پاداش و سوءمصرف مواد افیونی همراه است. سپتوم جانبی (LS) در فرآیندهای پاداش و یادگیری نقش مهمی دارد. هسته LS حاوی نورونهای GABAergic است و خروجیهای این ناحیه ب چکیده کامل
حساسیت رفتاری در پاسخ به تزریق مورفین، مدلی مناسب برای مطالعه بسترهای عصبی شکلپذیری رفتاری است که با پاداش و سوءمصرف مواد افیونی همراه است. سپتوم جانبی (LS) در فرآیندهای پاداش و یادگیری نقش مهمی دارد. هسته LS حاوی نورونهای GABAergic است و خروجیهای این ناحیه به تگمنتوم شکمی (VTA) باعث تنظیم دقیق میزان دوپامین آزاد شده است. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثرات تزریق آگونیست و آنتاگونیست گیرندههای GABAB بر کسب حساسیت رفتاری به مورفین در مدل ترجیح مکان شرطی شده (CPP) است. در این مطالعه تجربی، موشهای صحرایی نر نژاد ویستار به 17 گروه تقسیم شدند. دوزهای 5/0، 1، 5/2، 5 ، 5/7، 10، 5/12و 15 میلی گرم/کیلوگرم مورفین بهشکل زیرجلدی به حیوانات تزریقشد تا دوزهای موثر و بیاثر مورفین مشخص شود. بهمنظور القاء حساسیت، دوز موثر مورفین به مدت 3 روز تزریق شد؛ پس از 5 روز، CPP با دوز بیاثر مورفین انجام شد. دوزهای 5/1، 6 و 12 میکروگرم/رت از آگونیست (باکلوفن) و آنتاگونیست (CGP35348) در 3 روز اول حساس سازی، 10 دقیقه قبل از تزریق مورفین به درون LS تزریق شد. باکلوفن در دوز 6 میکروگرم/رت (05/0 > p) و CGP35348 در دوز 12 میکروگرم/رت (01/0 > p) باعث کاهش معنی دار کسب حساسیت به مورفین شدند. گیرندههای GABAB در ناحیه LS می توانند هدف مهم درمان سوء مصرف مواد مخدر باشند. سازوکار فوری برای این افزایش حساسیت مشخص نیست. با این حال، نتایج از این ایده که سیستم سپتوهیپوکامپ عملکرد دوپامین مزولیمبیک را مهار می نماید، حمایت میکند.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد