پیش‌بینی اخلاق تحصیلی براساس 5 عامل شخصیت با نقش میانجی درگیری تحصیلی و شیفتگی تحصیلی
الموضوعات : فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی
خسرو شکیبا راد
1
(دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی دانشگاه آزاداسلامی، سنندج، ایران - - دانشگاه آزاداسلامی، سنندج، ایران)
هوشنگ جدیدی
2
(استادیار دانشگاه آزاداسلامی، سنندج، ایران - - دانشگاه آزاداسلامی، سنندج، ایران)
علی تقوائی نیا
3
(دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه یاسوج)
ذکراله مروتی
4
(استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.)
الکلمات المفتاحية: ابعاد شخصیت, اخلاق تحصیلی, درگیری تحصیلی, شیفتگی تحصیلی,
ملخص المقالة :
هدف: اخلاق تحصیلی نقش غیرقابل انکاری را در تصمیم‌گیری‌ها و رفتارهای نهایی فراگیران ایفا می‌کند. پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی اخلاق تحصیلی براساس 5 عامل شخصیت با نقش میانجی درگیری تحصیلی و شیفتگی تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه دوم انجام شد. روش: روش پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعۀ پژوهش را کلیه دانش¬آموزان ( دوره متوسطه) شهر سنندج که در سال تحصیلی 1399-1400 مشغول به تحصیل بودند تشکیل دادند که از بین آن‌ها ازطریق روش نمونه‌گیری دردسترس 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش شامل پرسشنامه¬های اخلاق تحصیلی (AEQ)، پنج عاملی نئو (NEO- FFI)، درگیری تحصیلی (EEQ) و شیفتگی تحصیلی (FSS) بود. تحليل داده‌ها به روش آماری معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS-24 و AMOS-22 انجام شد. یافته¬ها: یافته¬ها گویای آن بود که اثر مستقيم روان رنجورخويی، برون‌گرايی، پذیرا بودن، توافق پذیری و وجدانی بودن، درگیری تحصیلی و شیفتگی تحصیلی بر اخلاق تحصیلی معنادار بود (01/0 P <). همچنین نتایج نشان داد که روان رنجورخويی، برون‌گرايی، پذیرا بودن، توافق پذیری و وجدانی بودن از طریق واسطه¬گری درگیری تحصیلی و شیفتگی تحصیلی دارای اثرغيرمستقيم بر اخلاق تحصیلی بودند(01/0 P <). نتيجه گيري: بنابراین معلمان و دست اندرکاران حوزه آموزش در برنامه‌های آموزشی می‌توانند با بهبود درگیری تحصیلی و شیفتگی تحصیلی.، اخلاق تحصیلی دانش‌آموزان را بهبود بخشند.
Buchanan, R. A., Forster, D. J., Douglas, S., Nakar, S., Boon, H. J., Heath, T., & Tesar, M. (2022). Philosophy of education in a new key: Exploring new ways of teaching and doing ethics in education in the 21st century. Educational Philosophy and Theory, 54(8), 1178-1197.
Bohloli, F., & Mahmoud Fakhe, H. (2021). The Effectiveness of Moral Intelligence on Psychological Well-Being and Academic Ethics of Female Students in the Corona Epidemic. Journal of Research in Educational Science, 15(55), 203-216.
Carmona-Halty, M., Salanova, M., Llorens, S., & Schaufeli, W. B. (2021). Linking positive emotions and academic performance: The mediated role of academic psychological capital and academic engagement. Current Psychology, 40, 2938-2947.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2017). The ethics of educational and social research. In Research methods in education (pp. 111-143). Routledge.
Dehghanzadeh, H., Fardanesh, H., Hatami, J., Talaee, E.(2020). Effectiveness of gamification-based E-Learning environment on Students' Academic Engagement in English Language learning. Studies in Learning & Instruction, 21(1), 296-277.
Ghadami, G., Zare, M., & Rahimi, M. (2020). The Role of Personality Traits and Family Communication Environment in Academic Engagement with Passion Mediation. Research in School and Virtual Learning, 7(2), 9-20.
Golparvar, M. (2009). The relationship between ethics and educational justice and avoiding scientific fraud. The Quarterly Journal of Ethics in Science and Technology, 5(1, 2), 57-66.
Haririzade, F., Barzegar Bafrooei, K., Zandevanian, A.(2023). Investigating the relationship between time perspective and academic engagement with the mediation of self-efficacy in students. Advances in Cognitive Sciences, 25 (1), 46-59.
Head, G. (2020). Ethics in educational research: Review boards, ethical issues and researcher development. European Educational Research Journal, 19(1), 72-83.
Jackson, S. A., Marsh, H. )1996(. Development and validation of a scale to measure optimal experience: the flow state scale. Journal of Sport and Exercise Psychology, 18, 17-35.
Jalili, F., Arefi, M., Ghomrani, A., & Manshaee, G. (2019). The effectiveness of Self-determination Education on Academic Motivation and Academic Flow of Farhangian University Students in Birjand. Journal of Educational Psychology Studies, 16(34), 27-58.
Mammadov, S. (2022). Big Five personality traits and academic performance: A meta‐analysis. Journal of Personality, 90(2), 222-255.
Mohanna, S., Talepasand, S., & Rostami, S. (2020). Educational identity, internal motivation and self-efficacy as predictors of deep cognitive engagement. Journal of Research in Educational Science, 14(48), 7-22.
Nouraldi, M. (2021). Relationship between personality traits and social support, life satisfaction and students' academic performance. Management and Educational Perspective, 3(2), 99-127.
Rijavec, M., & Ljubin-Golub, T. (2019). Academic flow and burnout in college students: an eight-month longitudinal study. European Proceedings of Social and Behavioural Sciences. 10.15405.
Sabzian, S., & Garavand, H. (2022). Presenting a causal model of the effect perceptions of classroom quality and educational justice on academic cheating with regard to the mediating role of self-efficacy. Journal of Educational Psychology Studies, 19(46), 84-63. [Persian]
Shirzadi, M., Sheikhol Eslami, R. (2022). Academic Moral Civility: The Mediating Role of Academic Engagement in the Relationship between Academic Motivation and Academic Incivility. Ethics in Science and Technology,16 (1) ,51-59.
Stricker, J., Buecker, S., & Pietrowsky, R. (2022). Alignment of the personality inventory for ICD-11 with the five-factor model of personality. Psychological Assessment, 34(7), 711.
Suri, H. (2020). Ethical considerations of conducting systematic reviews in educational research. Systematic reviews in educational research: Methodology, perspectives and application, 41-54.
Wang, Y., Wang, S., & Wang, M. (2022). What drives students’ Internet ethical behaviour: an integrated model of the theory of planned behaviour, personality, and Internet ethics education. Behaviour & Information Technology, 41(3), 588-610.
Yosefi Afrashte, M., Rezaei, S., & Sadeghi, T. (2021). The Relationship between Academic Well-being and Learning Approaches and educational fascination in Zanjan University of Medical Sciences Students. Journal of Sabzevar University of Medical Sciences, 28(2), 287-293.
Zerang, R. (2011). The relationship between learning styles and academic engagement with the academic performance of Ferdowsi University of Mashhad students. Master's thesis in educational psychology, Ferdowsi University of Mashhad.
