مطالعات تاریخی قرآن و حدیث
,
العدد2,السنة
29
,
تابستان
1402
تبعیت محض شامیان از معاویه، زبانزد خاص و عام است. در برخی از گزارههای نهجالبلاغه شامیان با خصوصیاتی چون جهالت، دنائت و پستی، خشونت، رذالت، فرومایگی و بندگانی تندخو معرفی شدهاند. برخی از مورخان نیز علت تبعیت اهل شام را کمخردی، تبعیت کورکورانه، فقدان اندیشه و تأمل، بی أکثر
تبعیت محض شامیان از معاویه، زبانزد خاص و عام است. در برخی از گزارههای نهجالبلاغه شامیان با خصوصیاتی چون جهالت، دنائت و پستی، خشونت، رذالت، فرومایگی و بندگانی تندخو معرفی شدهاند. برخی از مورخان نیز علت تبعیت اهل شام را کمخردی، تبعیت کورکورانه، فقدان اندیشه و تأمل، بیتفاوتی نسبت به اخبار و حوادث پنهان، بیان کردهاند. این در حالی است که بر پایه برخی گزارههای نهجالبلاغه، مردم شام به نظم، امانتداری، تبعیت بدون چشمداشت، مُصلحِ عموم و متحد توصیف شده، حتی حضرت علی (ع) آرزو کردند ای کاش معاویه ده نفر از اهل عراق را با یک نفر اهل شام معاوضه کند. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با تمرکز بر جریان اُموی در شام، به علت تبعیت محض شامیان پرداخته است. از جمله نتایج این پژوهش آنکه گرچه مردم شام خصائصی ممتاز داشتند اما این ویژگیها دستاویز جریان ِاُموی به رهبریت معاویه قرار گرفت تا با تکیه بر باورهای پیشا اسلامی شامیان و سیاستهای متناسب با روحیات آنان، ویژگیهای مثبت مردم شام را به نفع خود مصادره کرد.
تفاصيل المقالة
چکیده: شناخت رفتار عدالتمحورانه امام علی (ع) پس از به دست گرفتن حکومت میتواند میزان صداقت وی در عملکردهای بعدی او را تبیین کند و آن را برجستهتر بنمایاند. علی (ع) عدالتگستری را نه آنگاه که از قدرت برکنار است، بلکه زمانی فریاد می&zwn أکثر
چکیده: شناخت رفتار عدالتمحورانه امام علی (ع) پس از به دست گرفتن حکومت میتواند میزان صداقت وی در عملکردهای بعدی او را تبیین کند و آن را برجستهتر بنمایاند. علی (ع) عدالتگستری را نه آنگاه که از قدرت برکنار است، بلکه زمانی فریاد میکند که در رأس حکومت قرار دارد. امام علی (ع) اولین اقدام خود پس از به دست گرفتن حکومت را عدالت و برابری اعلان میکند و تا پایان حکومت خود بر این امر مهم پافشاری دارد. او در جنگ جمل ابتدا میکوشد که از بروز جنگ جلوگیری کند؛ پس از جنگ نیز تلاش میکند که با فرمان عفو عمومی نشان دهد که عدالت هیچ منافاتی با گذشت و ایثار ندارد.این پژوهش درصدد بررسی رهبری عدالتمحورانه و راهکارهای امام علی (ع) در مواجهه با اصحاب جنگ جمل است. در این مقاله، نگارنده با روش توصیفی - تحلیلی و با استناد به منابع معتبر تاریخی و حدیثی، بدین نتایج دستیافته است که: اجرای عدالت با استفاده از راهکارهای مناسب برای جلوگیری از جنگ و خونریزی، بخشش به هنگام قدرت، حفظ کرامت انسانی و پاسداشت حقوق افراد مخالف، کمک شایانی به بسط عدالت در جامعه و دفع عوامل فساد و انحراف میکند.
تاریخ و تمدن اسلامی
,
العدد46,السنة
20
,
بهار
1403
پس از قتل عثمان خلیفه سوم، شام در برابر حکومت امام علی(ع) عَلَم مخالفت برافراشت. گزارههای مشهور تاریخی، شام را منطقه¬ای ضد علوی و یکپارچه نمایش دادهاست؛ اما در برخی گزارشها، از طیفهایی سخن به میان آمده که با توده شامیان همراه نبوده، خود را از لشکر معاویه جدا کردند؛ أکثر
پس از قتل عثمان خلیفه سوم، شام در برابر حکومت امام علی(ع) عَلَم مخالفت برافراشت. گزارههای مشهور تاریخی، شام را منطقه¬ای ضد علوی و یکپارچه نمایش دادهاست؛ اما در برخی گزارشها، از طیفهایی سخن به میان آمده که با توده شامیان همراه نبوده، خود را از لشکر معاویه جدا کردند؛ بروز رفتارهایی که یکرنگی شامیان را زیر سؤال میبرد. این پژوهش با تمرکز بر رفتارشناسی، ساکنان عربتبار شام را به دو سنخ «همراه کامل» و «غیرهمراه» تقسیم کرده و سپس مواضع سیاسی اعراب شام را در رابطه با نحوه مشایعت یا مخالفت با معاویه تحلیل کردهاست. بنابر یافته¬های پژوهش، سنخ اول، متأثر از باورهای دینی بازمانده از دوره بیزانس، بهرهگیری معاویه از سیاست رئیس بیگانه، شهرنشینی و همگنی جمعیت، تمامیتطلبی و باجخواهی، با معاویه همراه شدند. سنخ دوم، متأثر از سیاست¬های روشنگرانه امام علی(ع)، سیاست بیطرفی، منفعتجویی و احتیاط دینی با معاویه همراهی نکردند.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications