در این تحقیق بهینه‌سازی استخراج روغن از دانه‌های گلرنگ با پیش‌تیمار مایکروویو با هدف بیشینه نمودن راندمان استخراج روغن، پایداری اکسیداتیو و فنول کل و کمینه نمودن میزان اسیدیته روغن توسط روش سطح پاسخ و در نهایت تخمین این پاسخ‌ها با کمک شبکه عصبی انجام گرفت. اثرات دو فاکتور توان مایکروویو در محدوده‌ی 180 تا 900 وات و زمان مایکروویو در محدوده 90 تا 270 ثانیه با کمک طرح مرکب مرکزی بر پارامترهای راندمان استخراج روغن، اسیدیته، ضریب شکست روغن، پایداری اکسیداتیو و فنول کل نمونه‌ها بررسی گردید. بررسی نتایج نشان داد شرایط بهینه برای فرایند استخراج روغن از دانه‌های گلرنگ با پیش‌تیمار مایکروویو زمانی ایجاد می‌شود که توان مایکروویو 900 وات و زمان آن 270 ثانیه باشد. افزایش توان و زمان مایکروویو منجر به افزایش تمام پاسخ‌های مورد بررسی به‌جز ضریب شکست گردید ولی روی ضریب شکست تأثیر معنی‌داری نداشت. همچنین نتایج مدل‌سازی شبکه عصبی مصنوعی نشان داد که شبکه‌ای با یک لایه پنهان حاوی 9 نورون یعنی چیدمان5-9-2 (شبکه‌ای با 2 ورودی، 9 گره (نورون) در لایه پنهان و 5 خروجی)، بهترین نتیجه را در پیش‌بینی خروجی‌های مورد نظر دارد. این شبکه با مقدار ضریب همبستگی 989/0 و میانگین مربعات خطای 0002/0 بالاترین دقت را در بین توپولوژی‌های در نظر گرفته شده از خود نشان داد. Manuscript profile

در این تحقیق بهینه‌سازی فرآیند خشک کردن اسمزی میوه شلیل با هدف بیشینه کردن کاهش آب و کمینه نمودن جذب مجدد آب توسط روش سطح پاسخ و همچنین تخمین پارامترهای آبگیری با کمک شبکه عصبی انجام گرفت. اثرات سه فاکتور دمای محلول اسمزی در محدوده‌ی 40 تا 60 درجه سانتی‌گراد ، مدت زمان تماس محصول و محلول اسمزی در محدوده 60 تا 240 دقیقه و غلظت ساکارز در محلول اسمزی در محدوده‌ی 40 تا 60 درجه بریکس با کمک طرح مربع مرکزی[1] روی پارامترهای کاهش آب، جذب مواد جامد، نسبت کاهش آب به جذب مواد جامد و میزان کاهش وزن نمونه‌ها بررسی گردید. بررسی نتایج نشان داد شرایط بهینه برای فرآیند آبگیری اسمزی زمانی ایجاد می شود که دمای محلول اسمزی 40 سانتی‌گراد، مدت زمان تماس محصول با محلول 240 دقیقه و غلظت محلول اسمزی 26/40 درصد ساکارز باشد. در شرایط بهینه شاخص های کاهش آب، درصد جذب مواد جامد، نسبت کاهش آب به درصد جذب مواد جامد و میزان کاهش وزن نمونه‌ها به ترتیب73/40، 56/2 ،97/16 و 73/43 درصد محاسبه شد. همچنین نتایج مدل‌سازی شبکه عصبی مصنوعی نشان داد که شبکه ای با یک لایه پنهان حاوی 4 نورون یعنی چیدمان 4-4-3 (شبکه ای با 3 ورودی، 4 گره (نورون) در لایه پنهان و 4 خروجی)، بهترین نتیجه را در پیش بینی خروجی های مورد نظر دارد. این شبکه با مقدار ضریب همبستگی 921/0 و میانگین مربعات خطای 0191/0 بالاترین دقت را در بین توپولوژی های در نظر گرفته شده از خود نشان داد. Manuscript profile

لیکوپن رنگدانه لیپوفیلی کاروتنوئیدی گوجه‌فرنگی رسیده می‌باشد و به دلیل اثرات بیولوژیکی مطلوبی مانند فعالیت آنتی‌اکسیدانی، باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان از جمله سرطان پروستات می‌گردد. در این تحقیق اثر غلظت آنزیم و زمان گرمخانه‌گذاری روی میزان استخراج لیکوپن و فعالیت رادیکال‌گیرندگی عصاره حاصل از تفاله گوجه‌فرنگی با استفاده از طرح کاملاً تصادفی با سه سطح غلظت آنزیم ( 30 ، 35 و 40 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و سه سطح زمان گرمخانه‌گذاری (20، 40 و 60 دقیقه) و در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد افزایش غلظت آنزیم راندمان استخراج لیکوپن را افزایش می‌دهد. بیشینه فعالیت رادیکال گیرندگی عصاره مربوط به زمانی که از غلظت 40 میلی‌گرم بر کیلوگرم آنزیم پکتیناز استفاده گردید . با افزایش زمان گرمخانه‌گذاری از 20 به 60 دقیقه میزان استخراج لیکوپن در حدود 39/15 درصد کاهش یافت (01/0P<). بیشینه میزان استخراج لیکوپن متعلق به زمانی بود که از 40 میلی‌گرم بر کیلوگرم آنزیم با 60 دقیقه زمان گرمخانه‌گذاری استفاده گردید که 46 درصد بیش از کمینه میزان استخراج لیکوپن بود. کمترین فعالیت رادیکال گیرندگی لیکوپن استخراج شده به غلظت 30 میلی گرم بر کیلوگرم آنزیم و 40 دقیقه گرمخانه‌گذاری تعلق داشت. با توجه به این تحقیق می‌توان بیان داشت که برای استفاده بهینه از ضایعات صنعتی گوجه فرنگی، استفاده از آنزیم در استخراج لیکوپن بسیار مناسب می‌باشد. Manuscript profile

امروزه استفاده از ترکیبات هیدروکلوئیدی و صمغ‌ها به ‌منظور بهبود خواص فیزیکوشیمیایی و حسی کیک‌ها موردتوجه قرارگرفته است. ازاین‌رو در پژوهش حاضر، بهینه‌سازی فرمولاسیونکیک روغنی با افزودن عصاره بره موم و صمغ گوار موردنظر بود. اثرات بره موم و صمغ گوار به ترتیب در سه سطح صفر، 1 و 2 درصد و صفر، 5/0 و 1 درصد با کمک روش‌شناسی سطح پاسخدر قالب یک طرح چرخش‌پذیر مرکب مرکزی بر پارامترهای رطوبت، حجم مخصوص، pH، اسیدیته، ابعاد هندسی، خاکستر، افت وزنی و پذیرش کلی کیک روغنی بررسی گردید. بر اساس نتایج این پژوهش کلیه ویژگی‌های مورد آزمایش کیک تهیه ‌شده تحت تأثیر اجزای مخلوط بود (05/0>P). همچنین افزایش عصاره بره موم منجر به افزایش رطوبت و خاکستر شد و میزان رطوبت، حجم مخصوص ،طول، ارتفاع، pH و خاکستر با افزایش صمغ گوار افزایش یافت. بهینه‌سازی فرمولاسیون نشان داد که به‌منظور رسیدن به کیکی با خصوصیات مناسب، بایستی غلظت عصاره بره موم 2 درصد و غلظت صمغ گوار 97/0 درصد باشد. Manuscript profile

در این تحقیق، اثر درجه حرارت و رطوبت دانه‌های خروجی از دیگ پخت بر روی خصوصیات شیمیایی روغن از قبیل مواد ریز نامحلول در روغن، رطوبت و اسیدیته روغن و همچنین میزان روغن و پروتئین کنجاله حاصل از دانه‌ها‌ی سویا با استفاده از طرح کاملاً تصادفی در قالب آزمایشات فاکتوریل 3×3 با سه سطح درجه حرارت دیگ پخت (50، 60 و 70 درجه‌ی سانتی‌گراد) و سه سطح رطوبت دانه‌های خروجی از دیگ پخت ( 11، 12 و 13 درصد) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش درجه حرارت دیگ پخت میزان مواد ریز نامحلول در روغن و اسیدیته روغن افزایش ولی میزان رطوبت روغن و روغن و پروتئین کنجاله کاهش یافت. افزایش رطوبت نیز منتج به کاهش روغن و پروتئین کنجاله و مواد ریز نامحلول در روغن گردید. یشترین میزان پروتئین کنجاله به اثر متقابل دمای 50 درجه‌ی سانتی‌گراد و رطوبت دانه‌های خروجی 11 درصد مربوط بود و کمترین مقدار اسیدیته روغن که بر حسب درصد اسید اولئیک اندازه‌گیری شد تحت شرایطی بدست آمد که درجه حرارت دیگ پخت و رطوبت دانه‌های خروجی از آن کمترین مقدار خود را داشت. با توجه به اطلاعات بدست آمده در این تحقیق می‌توان بیان داشت که بهترین درجه حرارت دیگ پخت و رطوبت دانه‌های خروجی از دیگ پخت در مورد دانه‌های سویا به ترتیب دمای50 درجه‌ی سانتی‌گراد و رطوبت13 درصدی می‌باشد. Manuscript profile

با توجه به این‌که بیش از 90 درصد روغن مصرفی کشور از طریق واردات تأمین می‌شود، لذا هرگونه تحقیق در زمینه کاهش میزان این وابستگی مفید به نظر می‌رسد. در این تحقیق، اثر پیش‌تیمارهای توان و زمان ریزموج بر میزان ترکیبات فنلی، پایداری اکسایشی و خصوصیات فیزیکوشیمیایی روغن گلرنگ شامل راندمان روغن‌کشی، دانسیته و اسیدیته روغن با استفاده از طرح کاملاً تصادفی در قالب آزمایش فاکتوریل 3×3 با سه سطح توان ریزموج (180، 540 و 900 وات) و سه سطح زمان ریزموج ( 90، 180 و 270 ثانیه) و در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش توان ریزموج، راندمان روغن‌کشی، اسیدیته، دانسیته، پایداری اکسایشی و فنل کل به‌طور معناداری (01/0> P) افزایش یافت. افزایش زمان ریزموج نیز منتج به افزایش راندمان روغن‌کشی، اسیدیته، دانسیته، پایداری اکسایشی و فنل کل گردید. بیشترین راندمان روغن‌کشی از دانه‌هایی به‌دست آمدکه توان و زمان ریزموج به‌کار رفته به‌ترتیب 900 وات و 270 ثانیه بود. کمترین مقدار اسیدیته روغن که بر حسب درصد اسید اولئیک اندازه‌گیری شده بود، تحت شرایطی به‌دست آمد که توان و زمان ریزموج در حداقل خود یعنی به‌ترتیب 180 وات و90 ثانیه قرار داشت. بیشینه پایداری اکسایشی (24/6 ساعت) زمانی به‌دست آمد که زمان و توان ریزموج در حداکثر مقدار خود قرار داشت. در مجموع با توجه به نتایج به‌دست آمده می‌توان بیان نمود که استفاده از ریزموج به‌منظور تیماردهی دانه گلرنگ قبل از استخراج روغن با پرس سرد می‌تواند موجب بهبود راندمان استخراج روغن، کیفیت و افزایش ترکیبات فنلی گردد. Manuscript profile