مقدمه: امروزه مصرف‌کنندگان تمایل زیادی به استفاده از محصولات گوشتی با چربی، کلسترول و محتوای کالری کاهش یافته دارند. لذا در تحقیق حاضر امکان سنجی در کاهش جذب روغن و کیفیت فیله ماهی کپور در شرایط سرخ شدن با استفاده از پوشش هیدروکسی پروپیل متیل سلولز به همراه عصاره شاهی مورد مطالعه قرار گرفت. مواد و روش ها: نمونه های شاهد (بدون هیچ افزودنی)، تیمار 2: هیدروکسی پروپیل متیل سلولز، تیمار 3: هیدروکسی پروپیل متیل سلولز+ عصاره شاهی ppm 500، تیمار 4: هیدروکسی پروپیل متیل سلولز+ عصاره شاهی ppm 1000 و تیمار 5: هیدروکسی پروپیل متیل سلولز+ عصاره شاهی ppm2000 تهیه شدند و جذب روغن، مقادیر رطوبت، عدد پراکسید، عدد تیوباربیوتیک اسید و آنالیز حسی ماهی سرخ‌شده تولیدی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: نتایج آزمون فیزیکوشیمیایی نشان داد هیدروکسی پروپیل متیل سلولز و عصاره شاهی سبب افزایش رطوبت و کاهش جذب روغن نسبت به نمونه شاهد شد و توانست به‌ طور مؤثرتری اکسیداسیون لیپیدی در فیله ماهی سرخ‌شده را از طریق کاهش پراکسید و مقادیر تیوباربیوتیک اسید به تعویق بیاندازد. بهترین نتایج در ارتباط با پارمترهای مذکور در تیمار 5 و پس از آن در تیمار 4 مشاهده شد. امتیاز حسی تیمار 4، بالاتر از امتیاز حسی تیمار 5 بود. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر حاکی از این است که می توان با استفاده از هیدروکسی پروپیل متیل سلولز و غلظت ppm 1000 عصاره شاهی، ارزش تغذیه ای فیله ماهی را بالا برد و سبب کاهش جذب روغن و افزایش رطوبت ماهی سرخ‌شده شد. Manuscript profile

با توجه به اثرات نامطلوب احتمالی در ویژگی‌های حسی مواد غذایی در اثر کاربرد اسانس‌ها در غلظت‌های مؤثر جهت فعالیت ضدمکیروبی و آنتی‌اکسیدانی، استفاده از روش‌های ترکیبی می‌تواند مؤثر باشد. در این مطالعه، تأثیر پوشش حاصل از ژلاتین و موسیلاژ جاوشیر حاوی 5/0 درصد نانوذرات اکسیدروی، غنی شده با غلظت‌های صفر، 2/1، 6/1 و 0/2 درصد اسانس نعناع فلفلی و بسته‌بندی اصلاح شده برای جلوگیری از رشد جمعیت میکروبی فیله ماهی در یخچال در طی 20 روز نگهداری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در تمام تیمارها تعداد باکتری‌های مزوفیل هوازی، سرمادوست، اسید لاکتیک و کلی‌فرم‌ها و هم‌چنین pH در طول مدت نگهداری افزایش یافت که بار میکروبی در تیمارهایی با پوشش حاوی نانوذرات، بسته‌بندی اصلاح شده و هم‌چنین با افزایش اسانس نعناع فلفلی نسبت به نمونه شاهد به‌طور معنی‌داری کمتر بود (05/0p<). نتایج حاصل از ارزیابی خواص حسی نمونه‌ها نیز نشان داد که امتیاز بو و رنگ ماهی در طول نگهداری کاهش یافت که این کاهش در تیمار کنترل بیشترین مقدار و در تیمار NPEO3 کمترین مقدار بود (05/0p<). نتایج حاصل از ارزیابی حسی با نتایج حاصل از آزمون‌های میکروبی مطابقت داشت. بر اساس نتایج حاصل از این بررسی، استفاده از روش ترکیبی نانوذرات اکسید روی به مقدار 5/0 درصد با اسانس نعناع فلفلی به مقدار 2 درصد در پوشش خوراکی متشکل از ترکیب ژلاتین و موسیلاژ جاوشیر برای افزایش عمر نگهداری فیله ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان تا روز 15 پیشنهاد می‌گردد. Manuscript profile

مصرف فیبر های رژیمی مزایایی سلامتی بخش از قبیل کاهش خطر بیماری های عروق کرونر قلب، سرطان و دیابت را ارئه می دهد. از این رو توجه زیادی از سوی دانشمندان و صنعت غذا دریافت کرده است. در این مطالعه اثر فیبر گریپ فروت در سه سطح 25/0، 5/0 و 1 درصد به عنوان جایگزین آردگندم بر ویژگی های کیفی کلوچه به منظور تولید کلوچه فراسودمند با میزان کالری کمتر مورد بررسی قرار گرفت. لذا تاثیر فیبر گریپ فروت بر خصوصیات شیمیایی کلوچه شامل، pH، رطوبت، خاکستر، چربی، پروتئین و کربوهیدرات مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد میزان فیبر کل در گریپ فروت 66/29 درصد بود. افزایش میزان فبیر از 25/0 درصد به 1 درصد سبب افزایش معنی داری (05/0>p) در رطوبت، خاکستر و کربوهیدرات کلوچه نسبت به نمونه شاهد شد. در حالیکه کاهش معنی داری در میزان چربی، پروتئین و pH نسبت به نمونه شاهد مشاهده گردید. همچنین فیبر گریپ فروت در سطح 1 درصد سبب بهبود خصوصیات حسی کلوچه شامل شکل، ویژگی پوسته و مغز نان، پوکی و تخلخل، سفتی و نرمی قابلیت جویدن، طعم و بو شد. Manuscript profile

هدف از این مطالعه بررسی اثر عصاره گلبرگ زعفران (Crocus sativus L.) بر کیفیت و زمان ماندگاری فیله ماهی قزل‌آلا است. عصاره‌ی گلبرگ زعفران به روش آنزیمی استخراج و توانایی مهار رادیکال آزاد و میزان ترکیبات فنولی آن سنجش شد. فیله‌ها‌ی ماهی به سه گروه تقسیم شدند: شاهد؛ حاوی عصاره گلبرگ زعفران (غلظت w/w % 07/0) و حاوی عصاره‌ی درون‌پوشانی‌شده (مالتودکسترین: پروتئین آب‌پنیر- 1: 1). ویژگی‌های شیمیایی (بازهای ازته فرار؛ مواد واکنش‌دهنده با تیوباربیتوریک‌اسید؛ شاخص پراکسید؛ میزان اسیدهای چرب‌آزاد) و میکروبی (میکروارگانیسم‌های کل؛ باکتری‌های سرمادوست و اسیدلاکتیک باکتری‌ها) ماهی‌ها طی 15 روز نگهداری در دمای ˚C 1 ± 4 اندازه‌گیری شد. میزان ترکیبات فنلی کل، فلاونوئیدی و ترکیبات آنتوسیانینی این عصاره به ترتیب mg.GAE/g 37/2± 55/177، gdw 100/ mg 06/3±87/158 و gdw 100/ mg 02/3± 42/159 و قدرت مهارکنندگی رادیکال آزاد DPPH 30/2 ± 96/83 % بود. عصاره‌ی آزاد و درون‌پوشانی‌شده گلبرگ زعفران به‌طور معنی‌داری سرعت اکسایش فیله ماهی نسبت به نمونه‌ی شاهد را کاهش داد (05/0 P <). مقدار بازهای ازته فرار نمونه‌ی شاهد در 6 روز نگهداری به g 100 /mg.N2 06/19 بود، اما در نمونه‌ی حاوی عصاره‌ی آزاد و درون‌پوشانی‌‌شده این شاخص بعد از 9 و 12 روز به این مقدار رسید. اگرچه نمونه‌های حاوی عصاره به طور معنی‌داری موجب کاهش بار میکروبی ماهی شدند اما تفاوت بین دو نمونه حاوی عصاره آزاد و درون‌پوشانی‌شده گلبرگ زعفران معنی‌دار نبود. عصاره‌ی گلبرگ‌ زعفران توانایی خوبی در حفظ کیفیت ماهی نشان داد. ماندگاری ماهی حاوی عصاره‌ی درون‌پوشانی‌شده یک هفته بیش‌تر (ماندگاری 14-12 روز) از نمونه شاهد (7-6 روز) بود. Manuscript profile

امروزه تمایل مصرف کنندگان به طور روز افزون به دلیل دانستن نقش فعال مواد غذایی عملگرا در سلامت انسان افزایش یافته است، که این امر ضمن افزایش طول عمر و جلوگیری از بروز بیماری‌های گوارشی سبب گسترش زمان ماندگاری مواد غذایی می‌گردد. بر این اساس هدف از این پژوهش، بررسی محصول فراسودمند کره بادام زمینی غنی شده با خمیر خرما و ارزیابی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و حسّی آن تحت تاثیر سه متغیر مستقل مقدار خمیر بادام زمینی در محدوده 25- 75 درصد، خمیر خرما در محدوده 15- 25 درصد و در نهایت مقدار لیستین در محدوده 0-1 درصد در سه سطح مورد ارزیابی بود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، مهمترین پارامتر در بین سایر تیمارها تاثیر درصد خمیر بادام زمینی برشته شده بود. نتایج حاصل از اندازه‌گیری اسید چرب غیر اشباع کره بادام زمینی تحت تاثیر متغیر مستقل مقادیر خمیر بادام زمینی به تنهایی بیشترین تاثیر را بر محتوی اولئیک اسید داشت. اثر متغیر مستقل خمیر بادام زمینی به تنهایی بر سفتی بافت کره و انسجام ساختاری آن در سطح 5% معنی‌دار بود در حالی که تاثیر سایر پارامترهای متغیر عملکرد معنی‌داری نداشتند. مدل درجه دوم برای ارزیابی محتوی ترکیبات فنولی کل از نظر آماری معنی‌دار بود (01/0P<)، در حالی که آزمون ضعف برازش عدم معنی‌داری (05/0P>) را نشان داد که نشانگر تناسب مدل برازش یافته است. در نهایت بیشترین و کمترین امتیاز ارزیابی حسّی به ترتیب مرتبط با نمونه‌های محتوی (75 درصد خمیر بادام زمینی، 20 درصد خمیر خرما و 5/0 درصد لستین) و (25 درصد خمیر بادام زمینی، 15 درصد خمیر خرما و عدم حضور لستین) بود. Manuscript profile

امروزه تمایل زیادی به استفاده از اسانس‌های گیاهی به عنوان نگهدارنده‌های طبیعی در مواد غذایی وجود دارد. بررسی فعالیت ضد میکروبی آنها در مدل‌های غذایی برای دست‌یابی به غذایی ایمن و سالم رو به افزایش است. پونه‌کوهی گیاهی از تیره نعناعیان دارای ترکیبات ضد‌میکروبی کارواکرول و تیمول است که در اسانس حاصل از این گیاه یافت می‌شود. هدف از این تحقیق بررسی خاصیت ضد‌میکروبی اسانس پونه‌کوهی و امکان کاربرد آن به عنوان ماده نگهدارنده طبیعی و طعم دهنده در سس مایونز می‌باشد. در این مطالعه اثر ضد‌میکروبی غلظت‌های مختلف (1250، 2500، 5000 و 10000 پی‌پی‌ام) اسانس پونه‌کوهی بر سالمونلا انتریتیدیس موجود در سس مایونز در دو دمای 4 و 25 درجه سانتیگراد طی 30 روز نگهداری مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایشات به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و توسط نرم افزار spss آنالیز شد. نتایج نشان داد اثر ضد‌میکروبی اسانس پونه‌کوهی در دمای 25 درجه سانتیگراد نسبت به دمای 4 درجه سانتیگراد بیشتر بوده (05/0p<) و این اثر با افزایش غلظت اسانس در نمونه‌ها افزایش یافت. بیشترین تاثیر اسانس در غلظت 10000 پی‌پی‌ام در هر دو دما بود، این در حالی بود که با افزایش غلظت اسانس در نمونه‌ها به طور محسوسی از مقبولیت حسی ماده غذایی کاسته شد. باتوجه به نتایج ارزیابی حسی و آزمون میکروبی، غلظت 1250 پی‌پی‌ام اسانس در نمونه سس مایونز توانست نتایج مطلوبی در کاهش تعداد باکتری تا 6 لگاریتم و پذیرش حسی بدست آورد. Manuscript profile

پنیر چدار نوعی پنیر سخت است که به طور سنتی معمولا پوشش داده می شود. پوشش‌های تجاری مورد استفاده برای پنیر چدار از نوع غیر خوراکی بوده که به دلیل ایجاد آلودگی زیست محیطی و نیز ایجاد آلرژی در برخی از مصرف کنندگان مطلوب نمی‌باشند. امروزه فیلم‎های زیست تخریب پذیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق، تاثیر پوشش خوراکی موسیلاژ دانه ریحان حاوی نانوذرات اکسید روی در سه غلظت صفر، 25/0 و 5/0 درصد بر خواص کیفی پنیر چدار در طول 90 روز رسیدگی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در پایان دوره نگهداری بیشترین مقدار نمک و چربی و کمترین مقدار رطوبت مربوط به نمونه با پوشش موسیلاژ حاوی 5/0 درصد نانواکسید روی بود. همچنین تعداد باکتری‌های اسید لاکتیک غیر استارتری در تمام نمونه‌ها در طول 90 روز نگهداری به‌طور معنی‌داری افزایش، اما تعداد باکتری‌های استارتر ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت (01/0p < ). همچنین در تمام تیمارها تعداد کل باکتری‌های هوازی مزوفیل و سودوموناس، کپک و مخمر در طول نگهداری بطور معنی داری افزایش پیدا کرد که این افزایش در نمونه‌های با پوشش حاوی نانواکسید روی کمترین مقدار بود (01/0p < ). علاوه بر آن پوشش‌های دارای نانواکسید روی مانع رشد کپک‌ها در سطح نمونه‌های پنیر چدار گردید. با توجه به نتایج حاصل از این بررسی می‌توان از موسیلاژ دانه ریحان حاوی 5/0 درصد نانواکسید روی به عنوان پوشش در پنیر چدار استفاده کرد بدون اینکه تاثیر منفی بر امتیاز طعم پنیر داشته باشد. Manuscript profile