سپتی‌سمی هموراژیک ویروسی از مهم‌ترین بیماری‌های عفونی در ماهیان پرورشی محسوب می‌شود، که وقوع آن به‌خصوص در قزل آلای رنگین کمان منجر به تلفات زیادی می‌گردد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی وقوع و تغییرات بافتی بیماری فوق در استان‌های چهارمحال و بختیاری، لرستان و اصفهان از سال 1393 تا 1397 است. بر این اساس ماهیان قزل آلای مشکوک دارای علائم بیماری سپتی‌سمی هموراژیک ویروسی با استفاده از واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان داد که از مجموع 1515 نمونه بررسی شده، تعداد 202 نمونه (33/13 درصد) به ویروس فوق آلوده بودند. نتایج همچنین حاکی از آلودگی 65/14 درصد نمونه‌ها استان چهارمحال و بختیاری، 16/15 نمونه‌ها در استان لرستان و 5/8 درصد نمونه‌ها در استان اصفهان در طول 5 سال مطالعه است. میزان وقوع بیماری در اوزان مختلف ماهی نیز مورد بررسی قرار گرفت و بیشترین میزان وقوع بیماری در ماهیان با وزن بیش از 200 گرم (22/ 28 درصد) است. این میزان در ماهیان با وزن 200-50 گرم 44/19 درصد و در بچه ماهیان با وزن 50-1 گرم 6/8 درصد است. با توجه به این‌که بیماری در طول مطالعه در دامنه سالیانه حدودا 9 تا 19 درصد نوسان داشته است، کنترل قطعی بیماری نیازمند برنامه‌های مدون در راستای ریشه کنی است. Manuscript profile

Manuscript profile

Manuscript profile

آئروموناس هیدروفیلا از عوامل مهم ایجاد بیماری در آبزیان و همچنین قابل انتقال به انسان می‌باشند. این پاتوژن به طور گسترده در آب و همچنین در دستگاه گوارش ماهیان وجود دارد لذا احتمال آلودگی فراورده‌های دریائی به آن زیاد است. امروزه تحقیقات گسترده‌ای در رابطه با استفاده از ترکیبات ضد میکروبی طبیعی جهت مقابله با عوامل بیماری زا با منشاء غذایی انجام شده است و مشخص شده است که این ترکیبات جایگزین مناسبی برای ترکیبات ضد میکروبی شیمایی هستند. اسانس طبیعی آویشن کرمانی، شیرازی، دارچین و رزماری به دلیل دارا بودن ترکیبات پلی فنلی، دارای خواص ضدمیکروبی مناسبی هستند. در این مطالعه پس از تهیه اسانس این گیاهان، مواد موثره تشکیل دهنده گیاهان با استفاده از دستگاه کرماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی، مورد شناسایی قرار گرفت. سپس حداقل غلظت بازدارندگی و حداقل غلظت کشندگی اسانس‌ها بر علیه باکتری آئروموناس هیدروفیلا با روش میکرو دایلوشن تعیین شد. بر اساس نتایج، کمترین و بیشترین غظت مهار کنندگی از رشد و همچنین حداقل میزان کشندگی در خصوص اسانس آویشن کرمانی و آویشن شیرازی مشاهده شد. نتایج همچنین نشان داد با افزایش غلظت اسانس، میزان قطر هاله رشد افزایش پیدا کرد به طوری که در غلظت 1500 میکروگرم در میلی لیتر اسانس آویشن کرمانی قطر هاله عدم رشد برابر 57/0±33/24میلی متر بود. یافته‌های این مطالعه حاکی از اثر ضدمیکروبی ترکییبات استفاده شده دارد. با توجه به محدودیت‌های روز افزون در خصوص مصرف داروهای شیمیائی و آنتی بیوتیک‌ها، استفاده از این ترکیبات طبیعی می‌تواند جنبه پیشگیرانه داشته باشد. Manuscript profile