به منظور بررسی تأثیر کاربرد زئولیت در مصرف تلفیقی ‌با کودهای آلی و شیمیایی در سامانه های حاصلخیزی متداول تلفیقی و ارگانیک برعملکرد، اجزاء عملکرد و ویژگی های کیفی آفتابگردان(Helianthus annuus L.)، آزمایشی مزرعه ای در سال زراعی 1390 اجرا شد. آزمایش در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 11 تیمار و سه تکرار اجرا گردید. تیمارها در سه دسته شیمیایی، آلی و تلفیقی با و بدون زئولیت مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمارهای مختلف کودی بر اکثر صفات مورد بررسی شامل عملکرد دانه و اجزای آن، عملکرد روغن و غلظت عناصر در برگ در سطح آماری یک درصد تأثیر معنی‌داری داشتند. حداکثر عملکرد دانه به عنوان مهم‌ترین صفت مورد بررسی از تیمار تأمین50 درصد نیتروژن مورد نیاز گیاه از طریق کود دامی کمپوست شده زئولیتی همراه تأمین 50 درصد از نیتروژن از طریق کود شیمیایی اوره به مقدار 2539 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. در تمامی روش های تغذیه ای، کاربرد زئولیت نسبت به عدم مصرف آن سبب افزایش عملکرد روغن گردید. بیشترین مقدار عملکرد روغن از تیمار تأمین 50% نیتروژن از طریق کمپوست دامی همراه با تأمین 50% نیتروژن از طریق اوره و با کاربرد 9 تن در هکتار زئولیت (به میزان 1165 کیلوگرم بر هکتار) به دست آمد. در نهایت می‌توان تأمین نیتروژن مورد نیاز گیاه از طریق سیستم تلفیقی کود شیمیایی و دامی از منبع کمپوست زئولیتی را به‌عنوان تیمار برتر و گامی در راستای کاهش مصرف نهاده های شیمیایی و تحقق اهداف کشاورزی پایدار معرفی نمود. Manuscript profile

گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) سرشار از متابولیت‌های ثانویه، دارای ارزش اقتصادی فراوان و تنها زیره زراعی در ایران است. در این تحقیق به منظور ارزیابی تاثیر محلول‌پاشی محرک رشد پلورامین و بیواکس بر این گیاه در شرایط دیم، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان (1396 و 1397) اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل محلول‌پاشی پلورامین در غلظت‌های صفر، 5/2 و 5 گرم در لیتر و بیواکس در سطوح صفر، 5 و 10 میلی‌لیتر در لیتر بودند. اسانس توسط دستگاه کلونجر با روش تقطیر با آب، استخراج و توسطGC-MS آنالیز گردید. تاثیر محلول‌پاشی پلورامین بر وزن هزار دانه، تعداد دانه در چتر و بازده اسانس و اثر محلول‌پاشی بیواکس بر ارتفاع گیاه، تعداد دانه در چتر و درصد و عملکرد اسانس معنی‌دار بود. اثر متقابل فاکتورهای آزمایشی نیز بر تعداد دانه در چتر، درصد و عملکرد اسانس معنی‌دار گردید. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که بالاترین درصد و عملکرد اسانس با اختلاف معنی‌داری به محلول‌پاشی 10 میلی‌لیتر در لیتر بیواکس تعلق داشت؛ بعد از آن، محلول‌پاشی 5/2 گرم در لیتر پلورامین، بالاترین درصد اسانس را تولید نمود. عمده‌ترین ترکیبات شناسایی شده در همه تیمارها، شامل 3-کارن-10-آل ، پارا-سیمن، پی-کومیک آلدئید، گاما-ترپینن، بتا-پینن و 2-کارن-10-آل بود. بیشترین مقدار ترکیب 3-کارن-10-آل با محلول‌پاشی 5 گرم در لیتر پلورامین و 5 میلی‌لیتر در لیتر بیواکس به‌دست آمد؛ یعنی محلول‌پاشی همزمان، باعث افزایش این ترکیب شد. بیشترین مقدار پارا-سیمن، گاما-ترپینن و بتا-پینن با محلول‌پاشی 10 میلی‌لیتر در لیتر بیواکس و کم‌ترین میزان این ترکیب با محلول‌پاشی 5 گرم در لیتر پلورامین و 5 میلی‌لیتر در لیتر بیواکس به‌دست آمد. در مجموع نتایج نشان داد که محلول‌پاشی محرک رشد پلورامین و بیواکس می‌تواند عملکرد و ترکیب‌های موجود در اسانس زیره سبز را تحت شرایط دیم بهبود دهد. Manuscript profile

در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی در تولید گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.)، پژوهشی در سال‌ 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش شامل الگوهای مختلف کاشت (فاکتورA) شامل کشت خالص (100 درصد زوفا) و کشت مخلوط افزایشی (100 درصد زوفا + 50 درصد عدس) و کاربرد کود شیمیایی (فاکتورB) شامل مصرف و عدم کاربرد کودهای NPK بود. میزان اسانس (روش تقطیر با کلونجر)، میزان عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم، راندمان عصاره‌دهی (روش خیساندن)، محتوای فنل و فلاونوئید (روش رنگ‌سنجی)، قدرت مهارکنندگی رادیکال‌های آزاد DPPH و عملکرد آنتی اکسیدانتی تام در آغاز گل‌دهی بر پیکره رویشی زوفا بررسی گردیدند. نتایج نشان داد که کلیه صفات به غیر از محتوای عصاره به طور معنی‌داری تحت تاثیر تیمارها قرار گرفتند. درصد اسانس، محتوای فنل و فلاونوئید، قدرت مهارکنندگی رادیکال‌های DPPH و عملکرد آنتی‌اکسیدانتی تام در تیمار کشت مخلوط + مصرف کود، نسبت به سایر تیمارها به‌طور معنی‌داری بالاتر بود. یعنی اینکه کشت مخلوط ترکیبات فنل و فلاونوئید، میزان اسانس و عصاره زوفا را بالا برده است. متابولیت‌های ثانویه نظیر ترکیبات فنل و فلاونوئید و اسانس، سیستم دفاعی گیاه محسوب می‌شوند که رقابت زوفا و عدس (به عنوان عامل تنش‌زا) تولید آن را افزایش داد. با توجه به افزایش مقدار ترکیبات فنل و فلاونوئید، خاصیت آنتی اکسیدانتی نیز بیشتر گردید. Manuscript profile

به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف نیتروژن و زئولیت بر عملکرد کلزای پائیزه (Brassica napus L.) و آبشویی نیترات، در خاک‌های سبک، آزمایشی در سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سطوح مختلف زئولیت (0، 3، 6 و 9 تن در هکتار) و نیتروژن (90، 180 و270 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره) بود. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد دانه (2452 کیلوگرم در هکتار) از تیمار تلفیق بالاترین سطح نیتروژن و زئولیت (N270Z9) بدست آمد در مقابل تیمار مصرف 90 کیلوگرم نیتروژن بدون زئولیت (N90Z0) کمترین میزان عملکرد دانه (1569 کیلوگرم در هکتار) را تولید کرد. به علاوه مصرف 270 کیلوگرم نیتروژن و بدون زئولیت (N270Z0) بیشترین مقدار آبشویی نیتروژن (143 کیلوگرم در هکتار) را دارا بود. بکارگیری زئولیت در تمامی سطوح نیتروژن تاثیر معنی‌داری بر کاهش مقدار آبشویی نیتروژن از محیط ریشه داشت. با عنایت به نتایج حاصله چنین جمع‌بندی گردید که می‌توان با تلفیق 270 کیلوگرم نیتروژن با 9 تن زئولیت در هکتار علاوه بر دستیابی به عملکرد مناسب از کلزا، مانع آلودگی منابع زیست محیطی در اثر مصرف کودهای نیتروژن‌دار شد. Manuscript profile