در این بررسی مطالعات انجام یافته در زمینه آلودگی گوشت و فرآورده های آن در ایران جمع آوری شده و مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در ارتباط با باسیلوس سرئوس کار تحقیقاتی بسیار کمی انجام گرفته است. یکی از دلایل عمده آن می تواند میزان آلودگی کمی باشد که در این فرآورده ها دیده می شود. در مورد بروسلا نیز همین طور، زیرا در عضلات دام های کشتاری به ندرت مشاهده شد و انتقال بیماری از راه خوردن گوشت خطر آفرین نمی باشد. در مورد کمپیلو باکتر ژوژنی اکثر تحقیقات، بدون هدف مشخصی انجام پذیرفته است و گوشت مرغ بیشترین میزان آلودگی را دارا می باشد. کلستریدیوم پرفرینجنس مهمترین عامل آلودگی در ماهی و فرآورده های آن و هم چنین گوشت های کنسرو شده می باشد. در زمینه اشریشیا کلی کارهای تحقیقاتی نسبتاً زیادی انجام پذیرفته است. مطالعات نشان می دهند که هر چه قطعات گوشت بزرگتر باشند میزان آلودگی کمتر می باشد. بیشترین آلودگی در گوشت های چرخ شده مشاهده شده است. در سوسیس و کالباس معمولاً آلودگی به صورت ثانویه و پس از تولید ایجاد می شود. در سال های گذشته میزان آلودگی به اشریشیا کلی به مراتب بیشتر از امروز بوده است. این مطلب نشان دهنده بهبود وضعیت بهداشت در کشتارگاه ها و کارخانه های صنایع گوشت می باشد. در مورد لیستریا تحقیقات محدودی در ایران انجام گرفته است. نتایج نشان می دهند که گوشت و فرآورده‌های آن کما بیش آلودگی به لیستریا مونوسیتوژنز دارند. مهمترین مورد در ارتباط با پیشگیری، دقت در بازرسی قبل از کشتار و حذف دام های بیمار می باشد. در مورد آلودگی های سالمونلایی، اکثر آلودگی ها به صورت ثانویه بودند و آلودگی های اولیه ناشی از سالمونلوز در دام کشتار شده کمتر دیده می شود. از آنجا که وجود این میکروارگانیسم در غذای انسان بسیار خطرناک بوده و از نظر اپیدمیولوژیک حائز اهمیت می باشد، به ویژه هنگام واردات گوشت بایستی کنترل بهداشتی با دقت زیادی انجام پذیرد. در زمینه استافیلوکوک بیماری زا نیز کارهای تحقیقاتی نسبتاً زیادی انجام گرفته است. از تحقیقات چنین بر می آید که بیشتر آلودگی های استافیلوکوکی مربوط به کباب کوبیده و طی فصول گرم سال بوده است. Manuscript profile

در این مطالعه وضعیت آلودگی شیر و فرآوردهای آن به باکتری‌های بیماری‌زا در ایران مورد مطالعه قرار گرفته است. در مواردی بررسی‌های مقطعی نسبتاً زیادی انجام گرفته است اما در مورد برخی از باکتری‌های بیماری‌زا یا اصلاً مطالعه‌ای وجود ندارد یا بررسی‌ها کافی نیست. این در حالی است که لازمه مطالعات اپیدمیولوژیک و تجربی وجود اطلاعاتی است که از بررسی‌های مقطعی حاصل می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت آلودگی شیر به باکتری‌های بیماری‌زا در کشور به مرور زمان و در اثر به کارگیری روش‌های مناسب تولید و آگاهی تولیدکنندکان در حال کاهش بوده است ولی از طرفی استفاده از روش‌های نوین تشخیص و جستجوی باکتری‌ها موجب تشخیص دقیق‌تر و در نتیجه بیشتر باکتری‌ها گردیده است. لذا استمرار منظم بررسی‌های مقطعی همراه با بکارگیری روش‌های دقیق، حساس و مناسب نمونه‌برداری و جستجو و شمارش باکتری‌ها ضرورتی است که صرف‌نظر از آگاهی به وضعیت شیر و فرآورده‌های آن از نظر آلودگی به باکتری‌های عامل بیماری بتوان تدابیر مؤثری در جهت پیشگیری، کاهش یا عدم آلودگی اتخاذ نمود. Manuscript profile

این مطالعه به منظور بررسی اثرات ضد باکتریایی عصاره اتانولی سماق (Rhuscoriaria L.) در غلظت های 5/0%، 1%، 5/2% و 5% بر عصاره گوشت پخته شده گوساله (مدل غذایی) و محیط آبگوشت تریپتوز سوی براث (مدل آزمایشگاهی) آلوده به اشریشیا کولای در دو دمای 4 و 15 درجه سلسیوس در زمان های صفر، 3، 6، 9، 12، 24و 48 ساعت به روش رقت لوله ای و همچنین بررسی اثر ضد باکتریایی این عصاره به روش انتشار چاهک و تعیین حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی(MBC) عصاره سماق علیه این باکتری صورت گرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که عصاره اتانولی سماق تاثیر قابل توجهی بر این باکتری در هر دو مدل غذایی و آزمایشگاهی دارد و رشد آن را در هر دو دما به صورت معنی داری مهار می کند (05/0P<). لازم به ذکر است که تاثیر این عصاره در مدل غذایی ضعیف تر از مدل آزمایشگاهی بود (05/0P<). نتایج بدست آمده از این مطالعه نشان داد که عصاره اتانولی سماق دارای خاصیت ضد باکتریایی علیه باکتری اشریشیا کولای می باشد. Manuscript profile

این بررسی گذشته‌نگر، خلاصه ای از مطالعات آلودگی باکتریایی انواع آبزیان در ایران می باشد. مطالعات منتشر شده بیشتر در طول سال های 1378 تا1391 بوده است. باکتری های جدا شده، شامل کلستریدیوم بوتولینوم، کلستریدیوم پرفرنجنس، اشریشیا کولای، لیستریا مونوسیتوژنز، سالمونلا، شیگلا، استافیلوکوکوس اورئوس و ویبریو پاراهمولیتیکوس می باشد. بررسی ها نشان می دهند تیپ E کلستریدیوم بوتولینوم شایع‌ترین تیپ کلستریدیم در ماهیان دریائی بوده و غذاهای خانگی وکارگاهی مسئول اکثر مسمومیت ها می‌باشند. حضور کلیفرم‌ها و اشریشیا در آبزیان می تواند به علت آلودگی محیط زیست باشد. حضور آنها در غذاهای دریائی فرآیند شده نیز می تواند به علت آلودگی آب ، دستکاری ماهی و آلودگی در هنگام فرآیند سازی باشد. لیستریا مونوسیتوژنز از انواع آبزیان تازه، منجمد و فرآیند شده جدا شده است. آبزیان ممکن است هنگام فرآوری به این ارگانیسم آلوده شوند. این ارگانیسم سرماگرا می‌تواند در حرارت یخچال رشد کرده و در غذاهای فرآوری شده افزایش یابد. دمای دود سرد (30-20 درجه سلسیوس) باعث از بین بردن لیستریا نمی شود. آلودگی زیاد آب و آبزیان به سالمونلا به علت عدم رعایت بهداشت محیط زیست و همچنین شرایط جغرافیائی محیط است. استفاده از کود کومپوست در مزارع پرورش آبزیان می تواند منجر به آلودگی سالمونلائی شود. جریان فاضلاب به آبگیرها و محل پرورش آبزیان نیز عامل آلودگی است. استافیلوکوکوس ارگانیسم تیپیک محل زندگی آبزیان نبوده و در هنگام فرآیندسازی یا تماس های بعدی و به صورت ثانویه وارد محصول غذائی دریایی می گردد. وجود گونه های ویبریو در نواحی ساحلی معمول است. ویبریوها خصوصاً در آب های گرم فراوان بوده و در فصل تابستان نیز در نواحی معتدل یافت می شوند. گونه های ویبریو همچنین آلوده کننده طبیعی آب های شور نواحی گرمسیری بوده و می توانند در ماهی های پرورشی در این گونه مناطق حضورداشته باشند. به طور کلی موارد شیوع ویبریوز مربوط به مصرف محصول نیم‌پز، یا محصولی است که بعد از فرآیند حرارتی آلوده شده باشد. Manuscript profile

در سال های اخیر عصاره های گیاهی به‌عنوان مواد ضدمیکروبی مورد استفاده قرار گرفته اند. یکی از این عصاره ها، عصاره برگ زیتون می‌باشد که ویژگی های ضدمیکروبی این عصاره به‌دلیل وجود ترکیب های فنولی است. در این پژوهش، عصاره برگ چهار رقم زیتون شیراز، زرد، روغنی و دزفول توسط حلال‌های مختلف (استون، متانول و اتانول) و با کمک مایکروویو استخراج شد و اثر ضد باکتریایی آن‌ها بر باسیلوس سرئوس (Bacillus cereus) به دو روش استاندارد و میکروپلیت مورد بررسی قرار گرفت. کمترین غلظتی از عصاره که موجب مهار رشد باکتری گردیده بود (MIC) برای یازده نمونه از عصاره‌ها برابر با 20 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر به‌دست آمد و تنها MIC عصاره متانولی رقم روغنی 10 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر بود. در این پژوهش منحنی رشد باکتری باسیلوس سرئوس تحت تأثیر عصاره های برگ زیتون در مدت 24 ساعت گرمخانه‌گذاری در دمای 37 درجه سلسیوس رسم گردید و میانگین درصد مهار رشد هر عصاره بعد از 24 ساعت محاسبه شد. نتایج نشان داد، عصاره متانولی برگ زیتون رقم روغنی با 3/91 و 8/87 درصد مهار در غلظت‌های 10 و 20 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر بیشترین اثر ضدمیکروبی را بر باسیلوس سرئوس نسبت به دیگر ارقام مورد بررسی داشت. این مطالعه نشان داد که عصاره برگ زیتون به‌دست آمده از ضایعات ارزان قیمت کشاورزی، می‌تواند به‌عنوان یک منبع ارزشمند از ترکیبات فعال زیستی با خاصیت ضدباکتریایی باشد که قابل استفاده به‌عنوان افزودنی سالم در مواد غذایی است. Manuscript profile

در این مطالعه وضعیت آلودگی گوشت مرغ و تخم‌مرغ به باکتری های بیماری‌زا در ایران و طی دوره زمانی بیش از سه دهه مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجایی که ارزیابی بهداشتی این دو فرآورده به لحاظ مصرف بسیار بالا (در نتیجه احتمال زیادتر وقوع مشکلات بهداشتی همچون مسمومیت های سالمونلایی) از اهمیت ویژه ای برخوردار است اهتمام ویژه‌ای مبذول گشته است. گزارش‌ها نشان می‌دهند اکثر آلودگی های باکتریایی نظیر کمپیلوباکترها، استافیلوکوکوس ها و سالمونلاها در کشتارگاهای طیور سراسر کشور وجود دارند. به نظر می رسد این نوع آلودگی ها بیشتر ثانویه بوده و در حین کشتار و یا در مراحل بعدی آن به وقوع می‌پیوندند. در مورد تخم‌مرغ نیز با وجود گزارش هایی از آلودگی به باکتری هایی چون استرپتوکوکوس، استافیلوکوکوس و یا اشریشیا کولای، از آنجا که این منبع غذایی یکی از راه های انتقال سالمونلا می باشد، بیشترین مطالعه روی این باکتری متمرکز گشته است. بر اساس این مطالعات بیشترین موارد آلودگی سالمونلاها در تخم‌مرغ های بومی و در ناحیه پوسته تخم مرغ گزارش شده است. در ضمن آلودگی به کمپیلوباکتر در نمونه‌های تخم مرغ مشاهده نشد و درصد آلودگی به سایر باکتری ها نیز بسیار کم ارزیابی گردید. به نظر می رسد به لحاظ سهم بالای این دو فرآورده در سبد غذایی جامعه مقادیر کم آلودگی نیز از اهمیت بالایی برخوردار هستند. اعمال نظارت های بهداشتی، آموزش و آگاهی دادن به تولیدکنندگان در زنجیره تولید می تواند در کاهش میزان وقوع آلودگی مؤثر باشد. Manuscript profile

دوغ یک فرآورده تخمیری شیر است و به‌عنوان یک نوشیدنی ملی ایرانی محسوب می‌شود. این پژوهش با هدف اندازه گیری میزان دو نگه‌دارنده شیمیایی بنزوات سدیم و سوربات پتاسیم و همچنین اندازه‌گیری ویژگی‌های شیمیایی شامل میزان pH، ماده خشک بدون چربی (SNF)، چربی و نمک در 61 نمونه دوغ صنعتی از 16 کارخانه متفاوت و زمان های متفاوت تولید، موجود در بازار شیراز انجام شد. میانگین غلظت سوربات پتاسیم و بنزوات سدیم در نمونه‌ها به‌ترتیب 84/31 و 83/31 میلی‌گرم در کیلوگرم بود. ازآن‌جایی‌که مطابق استاندارد ملی ایران در دوغ نباید هیچ گونه نگه‌دارنده‌ای اضافه شود از نظر وجود نگه‌دارنده‌های سوربات پتاسیم و بنزوات سدیم به‌ترتیب 8/73 و 3/85 درصد از نمونه ها غیراستاندارد بودند. از نظر میزان pH و SNF 100 درصد، نمک، 1/95 درصد و چربی، 5/70 درصد نمونه های دوغ طبق استاندارد ملی ایران بودند. در این مطالعه 5/11 درصد نمونه‌ها‌ فقط حاوی سوربات پتاسیم و 23 درصد فقط حاوی بنزوات سدیم بودند و 3/62 درصد حاوی هردو نگه‌دارنده بودند. بین مدت‌زمان ماندگاری و مقدار بنزوات سدیم نمونه ها همبستگی معنی دار وجود نداشت. اما بین مدت‌زمان ماندگاری و مقدار سوربات پتاسیم نمونه‌ها همبستگی معنی دار بود (001/0p=، 37/0r =). نتایج این مطالعه نشان داد که باوجود قوانین موجود در استاندارد ملی ایران از این نگه‌دارنده‌ها که سلامت مصرف کننده را به خطر می‌اندازند در تولید این فرآورده مهم تخمیری شیر استفاده می‌گردد. Manuscript profile

استفاده روزافزون از غذاهای آماده مصرف، به دلیل تغییر الگوی زندگی، افزایش شهرنشینی و مزایای این نوع خوراکی‌ها از لحاظ سهولت استفاده و صرفه‌جویی در زمان آماده‌سازی می‌باشد. آلودگی‌ میکروبی غذاهایی مانند سالاد الویه که مرحله فرآوری ثانویه ندارند، بسیار خطرناک است. در این مطالعه، 102 نمونه سالاد الویه شامل 48 نمونه تولید شده در واحدهای صنعتی و 54 نمونه تولید شده در ساندویچ فروشی‌های اصفهان تهیه و میزان آلودگی میکروبی آن‌ها با استاندارد ملی ایران به شماره 17813مقایسه گردید. نتایج نشان داد، 4/60 درصد از نمونه های صنعتی و تنها 4/7 درصد از نمونه‌های سنتی در تمام آزمون‌های میکروبی مطابق با استاندارد ملی بودند. نمونه های صنعتی تنها در آلودگی به استافیلوکوکوس اورئوس تفاوت معنی‌داری را نشان دادند (001/0P<). ساندویچ‌فروشی‌هایی که از لحاظ بهداشت ظاهری و تجهیزات درجه‌بندی شده بودند، تنها در شمارش کلی باکتری‌ها و کلی‌فرم‌ها تفاوت آماری معنی‌داری را نشان دادند (01/0P<). از 26 نمونه تهیه شده از ساندویچ‌فروشی‌های درجه یک، 22 نمونه (6/84 درصد) و تمامی 28 نمونه تهیه شده از ساندویچ‌فروشی‌های درجه دو (100 درصد) از لحاظ استاندارد مربوطه مردود شدند. نمونه‌های صنعتی و سنتی در تمام آزمون‌های میکروبی به جز آلودگی به باکتری کلستریدیوم پرفرینجنس تفاوت آماری معنی‌داری نشان دادند (01/0P<). نتایج این مطالعه وجود آلودگی میکروبی در سالادهای الویه شهر اصفهان را نشان داد. میزان آلودگی بیشتر نمونه‌های سنتی، به دلیل آموزش‌های بهداشت فردی و عمومی پرسنل در کارخانجات، شست و شو و ضدعفونی تجهیزات، آشنایی با اصول GMP، بازرسی‌های مکرر ارگان‌های نظارتی و الزام حضور مدیران کنترل کیفیت حین تولید می‌باشد. Manuscript profile

هدف از این پژوهش بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره برگ چهار رقم زیتون مهم بومی ایران شامل ارقام دزفول، روغنی، زرد و شیراز بر اشریشیا کولای بود. در این مطالعه عصاره استونی، متانولی و اتانولی برگ‌های زیتون به روش مایکروویو استخراج، تغلیظ و خشک شدند. اثر مهاری غلظت‌های مختلف عصاره‌ها به روش میکروپلیت بر رشد باکتری اشریشیا کولای در دمای 37 درجه سانتی‌گراد به مدت 24 ساعت با دستگاه پلیت‌ ریدر اندازه‌گیری و منحنی رشد باکتری رسم و مساحت زیر منحنی محاسبه گردید. همچنین درصد مهار رشد باکتری توسط هر یک از عصاره‌ها محاسبه شد. هیچکدام از عصاره‌ها در غلظت 5 و10 میلی‌گرم در میلی‌لیتر اثر مهاری قابل توجهی نداشتند. عصاره استونی رقم‌های دزفول و زرد در غلظت 20 میلی‌گرم در میلی‌لیتر به ترتیب 0/93 و 9/94 درصد رشد باکتری را مهار کردند که به طور معنی‌داری قوی تر از عصاره استونی دو رقم دیگر بود. در رقم روغنی عصاره متانولی با 4/93 درصد مهار به طور معنی‌داری اثر قوی تری نسبت به عصاره‌های استونی و اتانولی داشت. عصاره اتانولی هر چهار رقم مورد بررسی فاقد اثر ضد میکروبی بود. نتایج به‌دست آمده از این پژوهش نشان داد که از چهار رقم زیتون بومی ایران بیشترین اثر ضد میکروبی متعلق به ارقام دزفول و زرد بوده و مناسبترین حلال نیز استون می‌باشد. لذا برگ زیتون رقم‌های بومی ایران را می‌توان برای تهیه عصاره غنی از ترکیبات ضد میکروبی جهت استفاده به عنوان نگهدارنده طبیعی در صنایع غذایی و یا ترکیب ضد میکروبی در پمادها و دیگر داروها به کار برد. Manuscript profile

در این بررسی که از نوع مطالعات مداخله ای بود، اثر عصاره متانولی چوچاق (Eryngium Caeruleum) و نعناع Mentha Spicata) در غلظت های 5% و10% بر باکتری استافیلوکوکوس اورئوس در پنیرسویا (توفو) که به هرگرم آن106 سلول باکتری اضافه شده بود، در دمای15درجه سانتی گراد و در یک دوره زمانی 15 روزه مطالعه شد. عصاره متانولی از خیساندن گیاهان خشک شده در متانول ۸۵ درصد تهیه شد و پنیر سویا از انعقاد شیرسویا توسط سولفات کلسیم تهیه گردید. نتایج حاصل از این ارزیابی توسط روش واریانس یک طرفه آنالیز گردید. در دمای 15 درجه سانتی گراد، استافیلوکوکوس اورئوس پـس از 15 روز در هردو غلظت به کار برده شده (5 و10 درصد ) از عصاره متانولی چوچاق، کاهش 1 و 2 لگاریتمی و در هردو غلظت به کار برده شده (5 و10 درصد ) از عصاره متانولی نعناع، کاهش 2 و 4 لگاریتمی را در پی داشت. به طور کلی نتایج به دست آمده در این مطالعه نشان داد که هر دو گیاه نعناع و چوچاق دارای خاصیت ضد باکتریایی روی استافیلوکوکوس اورئوس بودند و این خاصیت در گیاه نعناع بیشتراز گیاه چوچاق بود. Manuscript profile